Wieszczęta: Różnice pomiędzy wersjami

Wieszczęta
	wieś
	; Widok na Wieszczęta
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	bielski
Gmina	Jasienica
Liczba ludności (2009)	487
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	43-386
Tablice rejestracyjne	SBI
SIMC	0055260
	Położenie na mapie gminy Jasienica Wieszczęta
	Położenie na mapie Polski Wieszczęta
	Położenie na mapie województwa śląskiego Wieszczęta
	Położenie na mapie powiatu bielskiego Wieszczęta
	49°49′53″N 18°51′52″E/49,831389 18,864444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 23:17, 13 lis 2024

Wieszczęta (niem. Wiestschont, Wieschtzend, Wieschtont, cz. Věščút) – wieś sołecka w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, w obrębie aglomeracji bielskiej. Powierzchnia sołectwa wynosi 199,4 ha, a liczba ludności 487^[3], co daje gęstość zaludnienia równą 244,2 os./km².

Od północy graniczy z Roztropicami, od zachodu z Kowalami, od południa z Bielowickiem, od południowego wschodu z Łazami, a od północnego wschodu z Rudzicą. Pod względem fizycznogeograficznym położona jest na Pogórzu Śląskim, a pod względem historycznym – na Śląsku Cieszyńskim.

Przez wieś płynie Łaziński Potok, prawobrzeżny dopływ Iłownicy^[4].

Części wsi

Integralne części wsi Wieszczęta^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0055277	Kęciki	część wsi
0055283	Kowale	część wsi

Historia

Wieszczęta (wieś Wieszcza) powstały w XVI wieku jako osada zagrodnicza^[7]. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1577^[8]. Do 1594 Wieszczęta znajdowały się w granicach wydzielonego z księstwa cieszyńskiego skoczowsko-strumieńskiego państwa stanowego. Następnie miejscowość dzieliła na powrót losy księstwa cieszyńskiego do połowy XIX wieku. W 1849 r. weszła w skład powiatu bielskiego, tworząc gminę wiejską.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 18 budynkach w Wieszczętach na obszarze 198 hektarów mieszkało 120 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 60,6 os./km². z tego 53 (44,2%) mieszkańców było katolikami, 65 (54,2%) ewangelikami a 2 (1,7%) wyznawcami judaizmu, 115 (95,8%) było polsko- a 5 (4,2%) niemieckojęzycznymi^[9]. Do 1910 roku przybyło: 1 budynek i 17 mieszkańców, z czego 12 katolików i 7 ewangelików, wszyscy zaś byli polskojęzyczni^[10].

W 1945 r. utraciła samodzielność jako gmina, wschodząc kolejno w skład: gminy Grodziec, gromady Grodziec (od 1954) i od 1973 r. gminy Jasienica. W latach 1975–1998 położona była w województwie bielskim.

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Ewangelicko-Augsburski, parafia w Wieszczętach-Kowalach^[11]. Mieści się tu ewangelicki Kościół Pojednania^[12].

Ludzie związani z Wieszczętami

Henryk Ćmok (1932–2007) – polski duchowny luterański, konsenior diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL (urodzony w Wieszczętach)^[13].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147243
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1453 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Gmina Jasienica: Sołectwo Wieszczęta. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].
↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2024-11-13].
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ J. Polak, 2011, s. 9
↑ Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 176. ISBN 978-83-926929-5-9.
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
↑ Wieszczęta-Kowale [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .
↑ Wieszczęta – kościół Pojednania [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .
↑ Zmarł ks. Henryk Ćmok. old2020.luteranie.pl. [dostęp 2021-12-26]. (pol.).

Bibliografia

Obrazki z dziejów gminy Jasienica. Jerzy Polak. Cieszyn: Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2011. ISBN 978-83-922005-6-7.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147243

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1453 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Gmina Jasienica: Sołectwo Wieszczęta. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].

[4] Mapa turystyczna. [dostęp 2024-11-13].

[R2013-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-6] GUS. Rejestr TERYT

[7] J. Polak, 2011, s. 9

[8] Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 176. ISBN 978-83-926929-5-9.

[spiss-9] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).

[10] Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

[11] Wieszczęta-Kowale [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .

[12] Wieszczęta – kościół Pojednania [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .

[13] Zmarł ks. Henryk Ćmok. old2020.luteranie.pl. [dostęp 2021-12-26]. (pol.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{Wieś infobox
+{{Polska miejscowość infobox
- |nazwa                 = Wieszczęta
+ |nazwa                  = Wieszczęta
+ |rodzaj miejscowości    = wieś
- |herb wsi              = POL Wieszczeta COA.png
- |flaga wsi             =
+ |zdjęcie                = Widok na Wieszczęta.jpg
- |herb artykuł          =
+ |opis zdjęcia           = Widok na Wieszczęta
- |dopełniacz wsi        = Wieszcząt
+ |alt zdjęcia            =
- |zdjęcie               = POL WIeszczęta Kościół Pojednania 2.JPG
+ |województwo            = śląskie
+ |powiat                 = [[Powiat bielski (województwo śląskie)|bielski]]
- |opis zdjęcia          = Kościół ewangelicki w Wieszczętach
- |województwo           = [[Województwo śląskie|śląskie]]
+ |gmina                  = [[Jasienica (gmina)|Jasienica]]
- |powiat                = [[Powiat bielski (województwo śląskie)|bielski]]
+ |sołectwo               =
+ |miejscowość podstawowa =
- |gmina                 = [[Gmina Jasienica|Jasienica]]
- |sołectwo              =
+ |wysokość               =
- |wysokość              =
+ |liczba ludności        = 487
- |liczba ludności       = 487
+ |rok                    = 2009
- |rok                   = 2009
+ |strefa numeracyjna     = 33
+ |kod pocztowy           = 43-386{{r|poczta}}
- |strefa numeracyjna    = (+48) 33
+ |tablice rejestracyjne  = SBI
- |kod pocztowy          =
+ |SIMC                   = 0055260
- |tablice rejestracyjne = SBI
- |SIMC                  = 0055260
+ |kod mapy               = Jasienica (gmina)
+ |współrzędne            = 49°49'53"N 18°51'52"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|147243|data=2023-11-05}}</ref>
- |mapa wsi              = Plik:POL Sołectwo Wieszczęta.png
- |kod mapy              = PL-SL
+ |commons                = Category:Wieszczęta
- |stopniN = 49 |minutN = 49 |sekundN = 53.5
+ |www                    =
- |stopniE = 18 |minutE = 51 |sekundE = 56
- |commons               = Category:Wieszczęta
- |wikisłownik           =
- |www                   =
 }}
+[[Plik:POL Wieszczeta COA.png|thumb|Nieoficjalny herb wsi Wieszczęta]]
-'''Wieszczęta''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Wieszczont'', [[język czeski|cz.]] ''Věščata'') – [[wieś]] [[sołectwo|sołecka]] w południowej [[Polska|Polsce]], w [[województwo śląskie|województwie śląskim]], w [[powiat bielski (województwo śląskie)|powiecie bielskim]], w [[gmina Jasienica|gminie Jasienica]], w obrębie [[aglomeracja bielska|aglomeracji bielskiej]]. Powierzchnia sołectwa wynosi 199,4 [[hektar|ha]], a liczba ludności 487<ref>{{cytuj stronę| url = http://jasienica.pl/index.php?str=2&idm=29&ids=74| tytuł = Sołectwo Wieszczęta| data dostępu = 2010-12-04| autor = Gmina Jasienica| opublikowany = | praca = jasienica.pl| data = | język = }}</ref>, co daje gęstość zaludnienia równą 244,2 os./km².
+'''Wieszczęta''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Wiestschont, Wieschtzend, Wieschtont'', [[język czeski|cz.]] ''Věščút'') – [[wieś]] [[sołectwo|sołecka]] w południowej [[Polska|Polsce]], w [[województwo śląskie|województwie śląskim]], w [[powiat bielski (województwo śląskie)|powiecie bielskim]], w [[Jasienica (gmina)|gminie Jasienica]], w obrębie [[aglomeracja bielska|aglomeracji bielskiej]]. Powierzchnia sołectwa wynosi 199,4 [[hektar|ha]], a liczba ludności 487<ref>{{cytuj stronę| url = https://archive.ph/20120710164334/http://jasienica.pl/index.php?str=2&idm=29&ids=74| tytuł = Sołectwo Wieszczęta| data dostępu = 2010-12-04| autor = Gmina Jasienica| opublikowany = | praca = jasienica.pl| data = | język = }}</ref>, co daje gęstość zaludnienia równą 244,2 os./km².
 Od północy graniczy z [[Roztropice|Roztropicami]], od zachodu z [[Kowale (powiat cieszyński)|Kowalami]], od południa z [[Bielowicko|Bielowickiem]], od południowego wschodu z [[Łazy (powiat bielski)|Łazami]], a od północnego wschodu z [[Rudzica (województwo śląskie)|Rudzicą]]. Pod względem fizycznogeograficznym położona jest na [[Pogórze Śląskie|Pogórzu Śląskim]], a pod względem historycznym – na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]].
+Przez wieś płynie [[Łaziński Potok]], prawobrzeżny dopływ [[Iłownica (rzeka)|Iłownicy]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://pl.mapy.cz/turisticka?l=0&x=18.8667729&y=49.8352733&z=15 | tytuł = Mapa turystyczna | data dostępu = 2024-11-13}}</ref>.
+== Części wsi ==
+{|class="wikitable" width="60%"
+|+Integralne części wsi Wieszczęta{{r|R2013}}{{r|teryt}}
+|-
+!    SIMC      !!                Nazwa                 !!        Rodzaj
+|-
+|0055277 || Kęciki || część wsi
+|-
+|0055283 || Kowale || część wsi
+|-
+|}
 == Historia ==
+[[Plik:POL WIeszczęta Kościół Pojednania 2.JPG|thumb|left|Kościół ewangelicki]]
 Wieszczęta (''wieś Wieszcza'') powstały w XVI wieku jako osada zagrodnicza<ref>J. Polak, 2011, s. 9</ref>. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1577<ref>{{cytuj książkę | inni = [[Idzi Panic]] (redakcja)| tytuł = Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653)| wydawca = Starostwo Powiatowe w Cieszynie| miejsce = Cieszyn| rok = 2011| strony = 176| isbn = 978-83-926929-5-9}}</ref>. Do 1594 Wieszczęta znajdowały się w granicach wydzielonego z [[Księstwo Cieszyńskie|księstwa cieszyńskiego]] [[Skoczowsko-strumieńskie państwo stanowe|skoczowsko-strumieńskiego państwa stanowego]]. Następnie miejscowość dzieliła na powrót losy księstwa cieszyńskiego do połowy XIX wieku. W 1849 r. weszła w skład [[powiat bielski (województwo śląskie)|powiatu bielskiego]], tworząc gminę wiejską.
 Według [[Austro-Węgry|austriackiego]] spisu ludności z 1900 w 18 budynkach w Wieszczętach na obszarze 198 hektarów mieszkało 120 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 60,6 os./km². z tego 53 (44,2%) mieszkańców było [[kościół łaciński|katolikami]], 65 (54,2%) [[luteranizm|ewangelikami]] a 2 (1,7%) wyznawcami [[judaizm]]u, 115 (95,8%) było polsko- a 5 (4,2%) niemieckojęzycznymi<ref name="spiss">{{cytuj książkę|autor=|tytuł=Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien|url=http://wiki-commons.genealogy.net/images/8/89/Oesterreich-11.djvu?djvuopts&page=17|miejsce=Wien|rok=1906|język=de}}</ref>. Do 1910 roku przybyło: 1 budynek i 17 mieszkańców, z czego 12 katolików i 7 ewangelików, wszyscy zaś byli polskojęzyczni<ref>{{cytuj książkę|autor=Ludwig Patryn (ed)|tytuł=Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien|url=http://www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=11734|miejsce=Troppau|rok=1912|język=de}}</ref>.
-W 1945 r. utraciła samodzielność jako gmina, wschodząc kolejno w skład: [[Gmina Grodziec (powiat bielski)|gminy Grodziec]], gromady Grodziec (od 1954) i od 1973 r. gminy Jasienica. [[Podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] położona była w [[województwo bielskie|województwie bielskim]].
+W 1945 r. utraciła samodzielność jako gmina, wschodząc kolejno w skład: [[Grodziec (gmina w powiecie bielskim)|gminy Grodziec]], gromady Grodziec (od 1954) i od 1973 r. gminy Jasienica. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] położona była w [[województwo bielskie|województwie bielskim]].
 == Religia ==
-Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościół Ewangelicko-Augsburski]], [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wieszczętach-Kowalach|parafia w Wieszczętach-Kowalach]].
+Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej|Kościół Ewangelicko-Augsburski]], [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wieszczętach-Kowalach|parafia w Wieszczętach-Kowalach]]<ref>{{Cytuj |url = https://www.luteranie.pl/wieszczeta-kowale/ |tytuł = Wieszczęta-Kowale |opublikowany = luteranie.pl |data dostępu = 2024-06-30}}</ref>. Mieści się tu ewangelicki [[Kościół Pojednania w Wieszczętach|Kościół Pojednania]]<ref>{{Cytuj |url = https://www.luteranie.pl/wieszczeta-kowale-kosciol-pojednania/ |tytuł = Wieszczęta – kościół Pojednania |opublikowany = luteranie.pl |data dostępu = 2024-06-30}}</ref>.
+== Ludzie związani z Wieszczętami ==
-{{Przypisy}}
+* [[Henryk Ćmok]] (1932–2007) – polski duchowny luterański, [[konsenior]] [[Diecezja mazurska|diecezji mazurskiej]] [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL]] (urodzony w Wieszczętach)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://old2020.luteranie.pl/archiwum/2007/zmarl_ks_henryk_cmok,1968.html | tytuł = ''Zmarł ks. Henryk Ćmok'' | opublikowany = old2020.luteranie.pl | język = pl | data dostępu = 2021-12-26}}</ref>.
+== Przypisy ==
+{{Przypisy|
+<ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>
+<ref name = "teryt">[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=&level=miejsc&wojewodztwo=&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true GUS. Rejestr TERYT]</ref>
+<ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=1453|data dostępu=2020-12-28}}</ref>
+}}
 == Bibliografia ==
@@ Linia 47: / Linia 68: @@
 {{Gmina Jasienica}}
-[[Kategoria:Gmina Jasienica]]
+[[Kategoria:Wieszczęta]]