Przejdź do zawartości

1714: Różnice pomiędzy wersjami

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
690 353 edycje
m int.
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 12 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{dopracować|źródła=2021-05}}
{{Nagłówek hasła roku}}
{{Nagłówek hasła roku}}


<onlyinclude>
== Wydarzenia w Polsce ==
== Wydarzenia w Polsce ==
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! -->
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! -->
* [[22 kwietnia]] – podpisano polsko-turecki traktat pokojowy potwierdzający [[pokój w Karłowicach]] z [[1699]] roku.
* [[22 kwietnia]] – podpisano polsko-turecki [[Traktat w Karłowicach|traktat pokojowy potwierdzający pokój w Karłowicach]] z [[1699]] roku.
* [[26 maja]] – druga lokacja [[Ostrów Wielkopolski|Ostrowa Wielkopolskiego]].
* [[26 maja]] – druga lokacja [[Ostrów Wielkopolski|Ostrowa Wielkopolskiego]].
* [[Wrzesień]] – [[August II Mocny]] odwiedził [[Wersal]].
* [[Wrzesień]] – [[August II Mocny]] odwiedził [[Wersal]].
Linia 10: Linia 12:
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! -->
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! -->
* [[7 stycznia]] – [[Henry Mill]] otrzymał [[patent]] na wynalazek [[maszyna do pisania|maszyny do pisania]]. Zbudował ją jednak dopiero po wielu latach.
* [[7 stycznia]] – [[Henry Mill]] otrzymał [[patent]] na wynalazek [[maszyna do pisania|maszyny do pisania]]. Zbudował ją jednak dopiero po wielu latach.
* [[15 lutego]] – parlament Paryża akceptuje papieską bullę [[Unigenitus]] z restrykcjami jakie wprowadził przewodniczący [[Henri François d'Aguesseau]].
* [[15 lutego]] – parlament Paryża akceptuje papieską bullę [[Unigenitus]] z restrykcjami, które wprowadził przewodniczący [[Henri François d’Aguesseau]].
* [[19 lutego]] – [[III wojna północna]]: [[bitwa pod Storkyro]] zwycięstwo Szwedów nad Rosjanami.
* [[19 lutego]] – [[III wojna północna]]: zwycięstwo Rosjan nad Szwedami w [[bitwa pod Storkyro|bitwie pod Storkyro]].
* [[21 lutego]] – siły morskie Hiszpanii zostały nazwane oficjalnie ''Armada Real''.
* [[21 lutego]] – siły morskie Hiszpanii zostały nazwane oficjalnie ''Armada Real''.
* [[Luty]] księżna du Maine Anne-Louise Bénédicte de Bourbon-Condé zorganizowała wielki bal maskowy w [[Sceaux (Hauts-de-Seine)|Sceaux]].
* [[Luty]] księżna du Maine Anne-Louise Bénédicte de Bourbon-Condé zorganizowała wielki bal maskowy w [[Sceaux (Hauts-de-Seine)|Sceaux]].
* [[5 marca]] – [[Uniwersytet Paryski]] akceptuje przytłaczającą większością głosów bullę [[Unigenitus]].
* [[5 marca]] – [[Uniwersytet Paryski]] akceptuje przytłaczającą większością głosów bullę [[Unigenitus]].
* [[7 marca]] – [[pokój w Rastatt]] między Austrią a Francją. Austria otrzymała [[Niderlandy Austriackie|Austriackie Niderlandy]], które [[Karol VI Habsburg]] chciał wymienić na Bawarię, ale ani Francja, ani mediatorzy W.Brytania, Holandia) nie wyraziły na to zgody.
* [[7 marca]] – [[pokój w Rastatt]] między Austrią a Francją. Austria otrzymała [[Niderlandy Austriackie|Austriackie Niderlandy]], które [[Karol VI Habsburg]] chciał wymienić na Bawarię, ale ani Francja, ani mediatorzy (W. Brytania, Holandia) nie wyrazili na to zgody.
* [[24 marca]] – [[Konstantyn Brâncoveanu|Konstantyn Brincoveanu]] zdjęty z tronu przez sułtana tureckiego i wysłany do [[Stambuł]]u na ścięcie.
* [[24 marca]] – [[Konstantyn Brâncoveanu|Konstantyn Brincoveanu]] został zdjęty z tronu przez sułtana tureckiego i wysłany do [[Stambuł]]u na ścięcie.
* [[29 kwietnia]] – w [[Londyn]]ie założono ''[[Scriblerus Club]]'', do którego należeli: [[John Arbuthnot]], [[Jonathan Swift]], Thomas Parnell i [[Alexander Pope]].
* [[29 kwietnia]] – w [[Londyn]]ie założono ''[[Scriblerus Club]]'', do którego należeli: [[John Arbuthnot]], [[Jonathan Swift]], Thomas Parnell i [[Alexander Pope]].
* [[8 lipca]] – brytyjski parlament powołał [[Board of Longitude|Komisję Długości Geograficznej]].
* [[8 lipca]] – brytyjski parlament powołał [[Board of Longitude|Komisję Długości Geograficznej]].
* [[14 lipca]] – III wojna północna: Rosjanie pokonali znacznie silniejszą flotę szwedzką pod Aland.
* [[14 lipca]] – III wojna północna: Rosjanie pokonali znacznie silniejszą flotę szwedzką pod Wyspami Alandzkimi.
* [[27 lipca]] – III wojna północna: [[bitwa morska pod Hanko]], pierwsze w historii poważne zwycięstwo floty rosyjskiej.
* [[27 lipca]] – III wojna północna: [[bitwa morska pod Hanko]], pierwsze w historii poważne zwycięstwo floty rosyjskiej.
* [[1 sierpnia]]
* [[1 sierpnia]]
** [[Jerzy I Hanowerski|Jerzy I]] został królem [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]].
** [[Jerzy I Hanowerski|Jerzy I]] został królem [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]].
** ze śmiercią królowej Anny, w Wielkiej Brytanii władzę przejmują [[Brytyjska Partia Wigów|Wigowie]], wśród nich wybitną pozycję zajmuje [[James Stanhope (1. hrabia Stanhope)|James Stanhope]].
** w związku ze śmiercią królowej Anny w Wielkiej Brytanii władzę przejmują [[Brytyjska Partia Wigów|Wigowie]]; wśród nich wybitną rolę pełni [[James Stanhope (1. hrabia Stanhope)|James Stanhope]].
* [[2 sierpnia]] – [[Ludwik XIV]] podpisuje swój testament, ustanawiający po śmierci radę regencyjną.
* [[2 sierpnia]] – [[Ludwik XIV]] podpisuje swój testament, ustanawiający po śmierci radę regencyjną.
* [[7 września]] – pokój w Baden (niem: ''Friede von Baden'') między cesarzem a książętami Rzeszy, którzy występowali przeciw niemu w hiszpańskiej wojnie sukcesyjnej - pacyfikacja Niemiec.
* [[7 września]] – pokój w Baden (niem: ''Friede von Baden'') między cesarzem a książętami Rzeszy, którzy występowali przeciw niemu w hiszpańskiej wojnie sukcesyjnej – pacyfikacja Niemiec.
* [[11 września]] – [[James FitzJames, 1. książę Berwick]] zdobywa Barcelonę, co pozwala [[Filip V Hiszpański|Filipowi V]] wdrożyć reformy centralizacyjne w tym rejonie przewidziane w [[Nueva Planta]]. [[Katalonia]] zostaje w ten sposób ukarana za dotychczasowe popieranie [[Habsburgowie|Habsburgów]].
* [[11 września]] – [[James FitzJames (1. książę Berwick)|James FitzJames, 1. książę Berwick]] zdobył Barcelonę, co pozwoliło [[Filip V Hiszpański|Filipowi V]] wdrożyć reformy centralizacyjne w tym rejonie, przewidziane w [[dekrety de Nueva Planta|Nueva Planta]]. [[Katalonia]] została w ten sposób ukarana za dotychczasowe popieranie [[Habsburgowie|Habsburgów]].
* [[29 września]] – Gubernator Nowej Francji Philippe de Rigaud de Vaudreuil zaplanował ufortyfikowanie [[Montreal]]u i [[Quebec|Québec]]. Montréal zostanie ufortyfikowany dopiero w końcu lat trzydziestych, a Quebec dekadę wcześniej.
* [[29 września]] – Gubernator Nowej Francji Philippe de Rigaud de Vaudreuil zaplanował ufortyfikowanie [[Montreal]]u i [[Quebec]]u. Montréal zostanie ufortyfikowany dopiero w końcu lat trzydziestych, a Quebec dekadę wcześniej.
* [[20 października]] – w [[Opactwo Westminsterskie|opactwie westminsterskim]] koronowano [[Jerzy I Hanowerski|Jerzego I]] na [[Władcy brytyjscy|króla Wielkiej Brytanii i Irlandii]].
* [[20 października]] – w [[Opactwo westminsterskie|opactwie westminsterskim]] koronowano [[Jerzy I Hanowerski|Jerzego I]] na [[Władcy brytyjscy|króla Wielkiej Brytanii i Irlandii]].
* [[24 listopada]] – [[Order Świętej Katarzyny Męczennicy|Order św. Katarzyny Męczennicy]] na cześć żony Piotra Wielkiego [[Katarzyna I|Katarzyny]]. Odznaczenie było przewidziane tylko dla kobiet.
* [[24 listopada]] – ustanowiono [[Order Świętej Katarzyny Męczennicy (Imperium Rosyjskie)|Order św. Katarzyny Męczennicy]] na cześć żony Piotra Wielkiego [[Katarzyna I|Katarzyny]]. Odznaczenie było przewidziane tylko dla kobiet.
* [[30 grudnia]] – [[Francja]] zaanektowała dolinę [[Ubaye (dolina)|Ubaye]].
* [[30 grudnia]] – [[Francja]] zaanektowała dolinę [[Ubaye (dolina)|Ubaye]].


Linia 35: Linia 37:
* [[Dom Pérignon]] wynalazł [[szampan]].
* [[Dom Pérignon]] wynalazł [[szampan]].
* Dziennikarz [[Richard Steele]] został wyrzucony z Izby gmin za tekst ''the Crisis''.
* Dziennikarz [[Richard Steele]] został wyrzucony z Izby gmin za tekst ''the Crisis''.
* Nowy władca W. Brytanii [[Jerzy I Hanowerski]] odwiedzi swój rodzinny [[Hanower (państwo)#Elektorat Hanoweru 1708-1814|Elektorat Hanoweru]] pięciokrotnie w latach swego panowania (1714-1727). W tym roku umiera elektorka Zofia. Zamieszki w stolicy przed i po koronacją.
* Nowy władca W. Brytanii [[Jerzy I Hanowerski]] odwiedził swój rodzinny [[Księstwo Brunszwiku i Lüneburga#Elektorat Hanoweru 1708-1814|Elektorat Hanoweru]] pierwszy z pięciu razy w latach swego panowania (1714–1727). W tym roku umarła elektorka Zofia. Zamieszki w stolicy przed i po koronacją.
* [[Powstania szkockie|Próba desantu francuskiego wspierającego szkotów]] została udaremniona jeszcze na wodach Kanału przez [[Royal Navy]].
* [[Powstania szkockie|Próba desantu francuskiego wspierającego szkotów]] została udaremniona jeszcze na wodach Kanału przez [[Royal Navy]].
* Parlament brytyjski ustanowił nagrodę dla tego, kto dokładnie zmierzy [[długość geograficzna]]. Nagrodę tę odbierze dopiero [[John Harrison]] w [[1764]] roku.
* Parlament brytyjski ustanowił nagrodę dla tego, kto dokładnie zmierzy [[długość geograficzna|długość geograficzną]]. Nagrodę tę odebrał dopiero [[John Harrison]] w [[1764]] roku.
* Parlament brytyjski uchwalił ''schism act'' i ''first indemnity act'' przeciw dysydentom religijnym.
* Parlament brytyjski uchwalił ''schism act'' i ''first indemnity act'' przeciw dysydentom religijnym.
* [[Wielka Brytania]] rozpoczyna okupację wyspy [[Minorka]].
* [[Wielka Brytania]] rozpoczęła okupację wyspy [[Minorka]].
* [[Thomas Maddox]] zostaje historiografem królewskim.
* [[Thomas Maddox]] został historiografem królewskim.
* Parlament Szkocki próbując się usamodzielnić od wpływów [[Londyn]]u odrzucił brytyjsko-francuski układ handlowy.
* Parlament Szkocki, próbując się usamodzielnić i odciąć od wpływów [[Londyn]]u, odrzucił brytyjsko-francuski układ handlowy.
* Budowa kościoła [[St Mary-le-Strand]] w [[Londyn]]ie rozpoczęta. Architekt - [[James Gibbs]].
* Została rozpoczęta budowa kościoła [[St Mary-le-Strand]] w [[Londyn]]ie. Architektem był [[James Gibbs]].
* W latach 1714-1780 (wg. [[Pierre Chaunu]]) podwoiła się liczba umiejących czytać we Francji.
* W latach 1714–1780 (wg [[Pierre Chaunu|Pierre'a Chaunu]]) podwoiła się liczba umiejących czytać we Francji.
* [[Filip V Hiszpański|Filip V Burbon]] ożenił się powtórnie. Jego wybranką była ambitna [[Elżbieta Farnese]] ([[Parma]]), która namawia króla do polityki odzyskania ziem utraconych we Włoszech; w tym dawnego wasala Hiszpanii - Parmy - jej ojczyzny. wpływy na dworze zdobywa protegowany Elżbiety [[Giulio Alberoni]].
* [[Filip V Hiszpański|Filip V Burbon]] ożenił się powtórnie. Jego wybranką była ambitna [[Elżbieta Farnese]] ([[Parma]]), która namawiałą króla do polityki odzyskania ziem utraconych we Włoszech; w tym dawnego wasala Hiszpanii – Parmy, jej ojczyzny. wpływy na dworze zdobywa protegowany Elżbiety [[Giulio Alberoni]].
* [[Republika Wenecka]] zostaje zaatakowana przez [[Imperium osmańskie|Imperium Osmańskie]] w swych greckich posiadłościach.
* Greckie posiadłości [[Republika Wenecka|Republiki Weneckiej]] zostały zaatakowane przez [[Imperium Osmańskie]].
* Reformy jakie wdrożył w [[Mediolan]]ie [[Karol VI Habsburg]] przekształcają Lombardię w najlepiej rządzony kraj Italii. Kwitną sztuki i nauki. Zaczyna się mówić o Lombardii jako o "Atenach", a o Sabaudii-Piemoncie jako o "Beocji" Italii XVIII wieku.
* Reformy, które wdrożył w [[Mediolan]]ie [[Karol VI Habsburg]], przekształciły Lombardię w najlepiej rządzony kraj Italii. Kwitnie nauka i sztuka. Zaczyna się mówić o Lombardii jako o „Atenach”, a o Sabaudii-Piemoncie jako o „Beocji” Italii XVIII wieku.
* Księstwo Sabaudii staje się królestwem - "[[Królestwo Sardynii]]".
* Księstwo Sabaudii staje się królestwem [[Królestwo Sardynii|Sardynii]].
* [[Fryderyk Wilhelm I Pruski|Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern]] wziął [[Szczecin]] w [[sekwestr]].
* [[Fryderyk Wilhelm I Pruski|Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern]] wziął [[Szczecin]] w [[sekwestr]].
* Dania zajmuje wyspę [[Helgoland]] i oblega [[Stralsund]], nieco wcześniej opuszczony przez szwedzkiego króla Karola XII.
* Dania zajmuje wyspę [[Helgoland]] i oblega [[Stralsund]], nieco wcześniej opuszczony przez szwedzkiego króla Karola XII.
* [[Rosja]]nie zajmują Finlandię.
* [[Rosja]]nie zajmują Finlandię.
* [[Piotr I Wielki|Piotr Wielki]] zniósł przeżytki dawnych rozwiązań administracyjnych: [[pomiestja]] i podział kraju na [[wołczyny]].
* [[Piotr I Wielki|Piotr Wielki]] zniósł przeżytki dawnych rozwiązań administracyjnych: [[pomiestja]] i podział kraju na [[wołczyny]].
* Piotr Wielki założył "[[Oktiabar]]", do dziś istniejącą firmę farmaceutyczną.
* Piotr Wielki założył „[[Oktiabar]]”, do dziś istniejącą firmę farmaceutyczną.
* [[Louis Juchereau]] założył fort [[St. Jean Baptiste]] na miejscu dzisiejszego [[Natchitoches]] ([[Luizjana]]).
* [[Louis Juchereau]] założył fort [[St. Jean Baptiste]] na miejscu dzisiejszego [[Natchitoches]] ([[Luizjana]]).
* Budowa traktu pocztowego w [[Bronx]].
* Budowa traktu pocztowego w [[Bronx]].
Linia 58: Linia 60:
== Urodzili się ==
== Urodzili się ==
* [[12 lutego]] – [[Sebastian Sailer]], niemiecki pisarz (zm. [[1777]])
* [[12 lutego]] – [[Sebastian Sailer]], niemiecki pisarz (zm. [[1777]])
* [[8 marca]] – [[Jan Bielski]], polski jezuita, historyk, dramaturg (zm. [[1768]])
* [[6 czerwca]] – [[Józef I Reformator]], [[władcy Portugalii|król Portugalii]] (zm. [[1777]])
* [[6 czerwca]] – [[Józef I Reformator]], [[władcy Portugalii|król Portugalii]] (zm. [[1777]])
* [[21 czerwca]] – [[Władysław Klemens Walknowski]], polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy [[Archidiecezja poznańska|poznański]] (zm. [[1779]])
*[[17 lipca]] – [[Alexander Gottlieb Baumgarten]], niemiecki filozof (zm. [[1762]])
* [[2 lipca]] – [[Christoph Willibald Gluck]], niemiecki [[kompozytor]] (zm. 1787)
* [[2 lipca]] – [[Christoph Willibald Gluck]], niemiecki [[kompozytor]] (zm. 1787)


== Zmarli ==
== Zmarli ==
* 1 sierpnia zmarła [[Anna Stuart]], królowa [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]
* 1 sierpnia zmarła [[Anna Stuart]], królowa [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]
</onlyinclude>


== Święta ruchome ==
== Święta ruchome ==
Linia 73: Linia 79:
* [[Wielka Sobota]]: 31 marca
* [[Wielka Sobota]]: 31 marca
* [[Wielkanoc]]: 1 kwietnia
* [[Wielkanoc]]: 1 kwietnia
* [[Poniedziałek wielkanocny]]: 2 kwietnia
* [[Poniedziałek Wielkanocny]]: 2 kwietnia
* [[Wniebowstąpienie Pańskie]]: 10 maja
* [[Wniebowstąpienie Pańskie]]: 10 maja
* [[Zesłanie Ducha Świętego]]: 20 maja
* [[Zesłanie Ducha Świętego]]: 20 maja
* [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej|Boże Ciało]]: 31 maja
* [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa|Boże Ciało]]: 31 maja


{{Commonscat|1714}}
{{Commonscat|1714}}

Aktualna wersja na dzień 09:49, 17 lip 2024

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Rok 1714 / MDCCXIV

stulecia: XVII wiek ~ XVIII wiek ~ XIX wiek
lata: 1704 « 1709 « 1710 « 1711 « 1712 « 1713 « 1714 » 1715 » 1716 » 1717 » 1718 » 1719 » 1724


Wydarzenia w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Wydarzenia na świecie

[edytuj | edytuj kod]

Urodzili się

[edytuj | edytuj kod]

Zmarli

[edytuj | edytuj kod]


Święta ruchome

[edytuj | edytuj kod]


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=1714&oldid=74293285”