Sumy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
kategoria |
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Inwazja Rosji na Ukrainę (2022) – zmieniono link(i) do Inwazja Rosji na Ukrainę |
||
(Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 31 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia| |
{{Inne znaczenia|miejscowości|[[sum]]}} |
||
{{Miejscowość infobox |
{{Miejscowość infobox |
||
|nazwa = Sumy |
|nazwa = Sumy |
||
|nazwa oryginalna = Суми |
|nazwa oryginalna = {{k|uk|Суми}} |
||
|zdjęcie = |
|zdjęcie = Skyline of Sumy (cropped).jpg |
||
|opis zdjęcia = |
|opis zdjęcia = Widok na centralne miasto z katedrą Przemienienia Pańskiego |
||
|herb = Sumy |
|herb = Gerb goroda Sumy.png |
||
|flaga = Flag of Sumy.jpg |
|flaga = Flag of Sumy.jpg |
||
|dopełniacz nazwy = Sumów |
|dopełniacz nazwy = Sumów |
||
|państwo = |
|państwo = UA-59 |
||
|data założenia = 1652{{r|PWN}} |
|||
|1. jednostka administracyjna = [[Obwód sumski|sumski]] |
|||
|stanowisko zarządzającego = burmistrz (укр. Міський голова міста) |
|stanowisko zarządzającego = burmistrz (укр. Міський голова міста) |
||
|zarządzający = Oleksandr Lysenko |
|zarządzający = Oleksandr Lysenko |
||
|powierzchnia = 95,3<ref>{{Cytuj |data dostępu = 2020-11-17 |url = http://zakon4.rada.gov.ua/laws/show/681-19#n9 |tytuł = Постанова Верховної Ради України Про зміну і встановлення меж міста Суми і Сумського району Сумської області}}</ref> |
|||
⚫ | |||
|wysokość = 166 |
|wysokość = 166 |
||
|rok = |
|rok = 2019 |
||
|liczba ludności = 263 448<ref>Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.62.</ref> |
|||
|liczba ludności = 269 444 (2012) |
|||
|gęstość zaludnienia = |
|gęstość zaludnienia = |
||
|numer kierunkowy = +380 542 |
|numer kierunkowy = +380 542 |
||
|kod pocztowy = 40000-489 |
|kod pocztowy = 40000-489 |
||
|tablice rejestracyjne = |
|tablice rejestracyjne = BM |
||
|podział miasta = 2 rejony |
|podział miasta = 2 rejony |
||
|kod mapy = obwód sumski |
|kod mapy = obwód sumski |
||
|współrzędne = 50°55′11″N 34°46′55″E |
|współrzędne = 50°55′11″N 34°46′55″E |
||
|commons = Category:Sumy |
|commons = Category:Sumy |
||
⚫ | |||
|www = http://smr.gov.ua |
|www = http://smr.gov.ua |
||
}} |
}} |
||
'''Sumy''' ([[język ukraiński|ukr.]] Суми) – miasto w północno-wschodniej części [[Ukraina|Ukrainy]] nad rzeką [[ |
'''Sumy''' ([[język ukraiński|ukr.]] Суми) – miasto w północno-wschodniej części [[Ukraina|Ukrainy]] nad rzeką [[Pseł]], przy granicy z [[Rosja|Rosją]], stolica [[obwód sumski|obwodu sumskiego]]. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
[[Plik:Stamp of Ukraine s677.jpg|thumb|left|Sumy na znaczku pocztowym]] |
[[Plik:Stamp of Ukraine s677.jpg|thumb|left|Sumy na znaczku pocztowym]] |
||
Miasto zostało założone w 1652 przez |
Miasto zostało założone w 1652 przez „wychodźców z Małorusi” na terytorium tzw. „[[Ukraina Słobodzka|Słobodzkiej Ukrainy]]”. W latach 1658–1764 rosyjski ośrodek zarządzania wojskami pogranicza na granicy z Ukrainą Zadnieprzańską należącą do Rzeczypospolitej, siedziba pułku kozackiego. W roku 1708 miała tu miejsce rada wojenna cara [[Piotr I Wielki|Piotra I]] prowadzącego [[III wojna północna|działania wojenne]] przeciwko królowi szwedzkiemu [[Karol XII|Karolowi XII]] i hetmanowi [[Iwan Mazepa|Mazepie]]. |
||
Od 1765 stolica prowincji w [[Ukraina Słobodzka|guberni słobodzkiej]], od 1835 siedziba [[ujezd]]u sumskiego w [[Gubernia charkowska|guberni charkowskiej]]. Połączenie kolejowe od 1877, od końca |
Od 1765 stolica prowincji w [[Ukraina Słobodzka|guberni słobodzkiej]], od 1835 siedziba [[ujezd]]u sumskiego w [[Gubernia charkowska|guberni charkowskiej]]. Połączenie kolejowe od 1877, od końca XIX w. ośrodek handlowy i przemysłowy (cukrownie). W 1900 miało 28,5 tys. mieszkańców. W latach 1918–1919 w rękach Armii Ochotniczej [[Anton Denikin|Denikina]], potem część [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], od 1939 stolica obwodu, w latach 1941–1943 pod okupacją niemiecką. W roku 1944 miejsce stacjonowania pododdziałów [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1943–1944)|1 Armii Polskiej w ZSRR]]. |
||
W latach |
W latach 1945–1991 w [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]], od 1991 należy do niepodległej Ukrainy. |
||
Podczas [[Inwazja Rosji na Ukrainę|inwazji Rosji na Ukrainę]], od 24 lutego do 4 kwietnia 2022 w Sumach i okolicach trwały walki, zakończone zwycięstwem Ukrainy i wycofaniem się Rosjan z obwodu sumskiego. |
|||
== Opis == |
== Opis == |
||
W mieście znajduje się stacja kolejowa [[Sumy (stacja kolejowa)|Sumy]]. |
W mieście znajduje się stacja kolejowa [[Sumy (stacja kolejowa)|Sumy]]. |
||
Głównym akcentem architektonicznym miasta jest [[sobór Przemienienia Pańskiego w Sumach|sobór Przemienienia Pańskiego]], katedra [[eparchia sumska|eparchii sumskiej]] [[Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego|Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego]]. Wzniesiona została w stylu [[Neoklasycyzm|neoklasycystycznym]] w XVIII wieku, gruntownie przebudowana w roku 1858 i ponownie w latach osiemdziesiątych XIX wieku, kiedy dodano 56-metrową dzwonnicę. Wnętrze świątyni zdobią freski [[Władimir Makowski|Władimira Makowskiego]] i [[Kławdij Lebiediew|Kławdija Lebiediewa]]. Cerkiew Zmartwychwstania (1702), najstarsza budowla w mieście, zachowała się w dobrym stanie. Cerkiew św. Pantelejmona została zbudowana w roku 1911 według projektu Aleksieja Szczusiewa, na wzór średniowiecznych obiektów sakralnych [[Nowogród Wielki|Nowogrodu]] i [[Psków|Pskowa]]. W latach |
Głównym akcentem architektonicznym miasta jest [[sobór Przemienienia Pańskiego w Sumach|sobór Przemienienia Pańskiego]], katedra [[eparchia sumska|eparchii sumskiej]] [[Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego|Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego]]. Wzniesiona została w stylu [[Neoklasycyzm|neoklasycystycznym]] w XVIII wieku, gruntownie przebudowana w roku 1858 i ponownie w latach osiemdziesiątych XIX wieku, kiedy dodano 56-metrową dzwonnicę. Wnętrze świątyni zdobią freski [[Władimir Makowski|Władimira Makowskiego]] i [[Kławdij Lebiediew|Kławdija Lebiediewa]]. Cerkiew Zmartwychwstania (1702), najstarsza budowla w mieście, zachowała się w dobrym stanie. Cerkiew św. Pantelejmona została zbudowana w roku 1911 według projektu Aleksieja Szczusiewa, na wzór średniowiecznych obiektów sakralnych [[Nowogród Wielki|Nowogrodu]] i [[Psków|Pskowa]]. W latach 1901–1914 trwała natomiast budowa [[sobór Trójcy Świętej w Sumach|soboru Trójcy Świętej]]<ref>[http://orthodoxsumy.narod.ru/Hram/troitskiy.htm Свято-Троицкий собор в г. Сумы].</ref>. |
||
⚫ | Na kolekcję lokalnego Muzeum Sztuki im. Nykanora Onackiego składają się prace miejscowych artystów, jak również zagranicznych, jak np. holenderski pejzaż ze szkoły [[Jan van Goyen|Jana van Goyena]]. Podstawą kolekcji muzeum jest jednak 300 dzieł stanowiących polską kolekcję sztuki, a należącą pierwotnie do Polaka [[Oskar Hansen|Oskara Hansena]]. Był on dyrektorem zarządu spółki Biełgorodzko-Sumskiej Kolei Żelaznej, działaczem na rzecz polskiej społeczności w Rosji oraz miłośnikiem i znawcą sztuki starożytnej. Zgromadził bogatą kolekcję obrazów, grafik, rysunków, dzieł sztuki użytkowej, medali okolicznościowych i pieczątek. Zabytki te przepadły, gdy dostały się w 1919 roku w ręce bolszewików i zostały znacjonalizowane. Stały się one podstawą do utworzenia Muzeum Sztuki w Sumach. Znajdują się tutaj dzieła m.in. [[Wilhelm Kotarbiński|Wilhelma Kotarbińskiego]], [[Jan Stanisławski (malarz)|Jana Stanisławskiego]], [[Aleksander Orłowski (malarz)|Aleksandra Orłowskiego]] [[Juliusz Kossak|Juliusza Kossaka]], [[Michał Płoński|Michała Płońskiego]], [[Franciszek Kostrzewski|Franciszka Kostrzewskiego]], [[Michał Elwiro Andriolli|Michała Andriollego]] i innych<ref>[https://archive.ph/20130626010036/http://wspolnotapolska.org.pl/wiadomosci/Festiwal-Chorow-Polonijnych,2580.html Polska sztuka w muzeum w Sumach].</ref>. |
||
== Klimat == |
|||
⚫ | Na kolekcję lokalnego Muzeum Sztuki im. Nykanora Onackiego składają się prace miejscowych artystów, jak również zagranicznych, jak np. holenderski pejzaż ze szkoły [[Jan van Goyen|Jana van Goyena]]. Podstawą kolekcji muzeum jest jednak 300 dzieł stanowiących polską kolekcję sztuki, a należącą pierwotnie do Polaka Oskara Hansena. Był on dyrektorem zarządu spółki Biełgorodzko-Sumskiej Kolei Żelaznej, działaczem na rzecz polskiej społeczności w Rosji |
||
⚫ | Sumy znajdują się na obszarze północno-wschodniej Ukrainy, w pasie umiarkowanego [[Klimat kontynentalny|klimatu kontynentalnego]]: zimne i śnieżne zimy, gorące lata. Średnie temperatury: –6,9 °C w styczniu, 20,3 °C w lipcu. Średni opad roczny wynosi 513 mm, przy czym najwięcej deszczu spada w czerwcu i lipcu. |
||
== |
== Demografia == |
||
Według danych spisu powszechnego z roku 2000 Sumy zamieszkiwało 295 847 osób. Podział etniczny na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci kształtował się następująco: |
Według danych spisu powszechnego z roku 2000 Sumy zamieszkiwało 295 847 osób. Podział etniczny na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci kształtował się następująco: |
||
* 1897 – 70,53% [[Ukraina|Ukraińców]], 24,1% [[Rosja]]n 2,6% [[Żydzi|Żydów]], 2.67% innych |
* 1897 – 70,53% [[Ukraina|Ukraińców]], 24,1% [[Rosja]]n 2,6% [[Żydzi|Żydów]], 2.67% innych |
||
Linia 50: | Linia 56: | ||
<timeline> |
<timeline> |
||
ImageSize = width: |
ImageSize = width:700 height:300 |
||
PlotArea = left:50 right:20 top:25 bottom:30 |
PlotArea = left:50 right:20 top:25 bottom:30 |
||
TimeAxis = orientation:vertical |
TimeAxis = orientation:vertical |
||
Linia 117: | Linia 123: | ||
Przeważająca większość mieszkańców to [[Chrześcijaństwo|chrześcijanie]]: ([[Prawosławie|prawosławni]], [[Kościół katolicki|katolicy]] i [[Protestantyzm|protestanci]]). Istnieje również niewielka mniejszość żydowska. |
Przeważająca większość mieszkańców to [[Chrześcijaństwo|chrześcijanie]]: ([[Prawosławie|prawosławni]], [[Kościół katolicki|katolicy]] i [[Protestantyzm|protestanci]]). Istnieje również niewielka mniejszość żydowska. |
||
== |
=== Mniejszość polska === |
||
Od 1999 roku działa tu Towarzystwo Kultury Polskiej, które organizuje uroczystości patriotyczne i prowadzi działania propagujące polską kulturę, współpracując z [[Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Charkowie|Konsulatem Generalnym RP w Charkowie]] i stowarzyszeniem [[Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”|Wspólnota Polska]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://polska.sumy.ua/ |tytuł = Towarzystwo Kultury Polskiej w Sumach |język = pl}}</ref>. W 2005 roku przy Centrum Polskim „Wiara, nadzieja, miłość” roku powstała polska szkoła sobotnio-niedzielna<ref>{{Cytuj stronę |url = https://wid.org.pl/wp-content/uploads/Informator-Placwki-owiatowe-na-Ukrainie.pdf |tytuł = PLACÓWKI OŚWIATOWE NA UKRAINIE INFORMATOR |opublikowany = wid.org.pl |język = pl}}</ref>. |
|||
⚫ | Sumy znajdują się na obszarze północno-wschodniej Ukrainy, w pasie umiarkowanego [[Klimat kontynentalny|klimatu kontynentalnego]]: zimne i śnieżne zimy, gorące lata. Średnie temperatury: |
||
== Gospodarka == |
|||
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny, precyzyjny, spożywczy, włókienniczy, obuwniczy, odzieżowy oraz materiałów budowlanych<ref name=PWN>{{encyklopedia PWN|id = 3981338|tytuł= Sumy|data dostępu=2021-08-17}}</ref>. |
|||
== Galeria == |
|||
<gallery mode="nolines" widths="170" heights="170"> |
|||
Plik:Спасо-Преображенський собор взимку.jpg|Sobór Spaso-Preobrażeński |
|||
Plik:Воскресенський собор 06.jpg|Sobór Woskresienski (Zmartwychwstania Pańskiego) |
|||
Plik:The Main building of the "Ukrainian Academy of Banking of the National Bank of Ukraine" (in Sumy, Ukraine).jpg|Akademia Bankowości |
|||
Plik:Суми Костел.jpg|Kościół katolicki |
|||
Plik:Суми Дворянське зібрання 1.jpg|Filharmonia |
|||
Plik:Земська управа 04.jpg|Muzeum krajoznawcze |
|||
Plik:Троїцький01.JPG|Cerkiew Troicka |
|||
Plik:Захiдний флiгель садиби Лiнтварьових, у якому мешкав Чехов А. П. і містився штаб 293-ї стрілецької дивізії (дер.).jpg|Muzeum Antona Czechowa |
|||
Plik: Пам'ятник солдатам Війська Польського (Суми).jpg|Pomnik żołnierzy Wojska Polskiego na cmentarzu centralnym |
|||
</gallery> |
|||
== Miasta partnerskie == |
== Miasta partnerskie == |
||
* {{Flaga|BGR}} [[Wraca]], [[Bułgaria]] |
* {{Flaga|BGR}} [[Wraca]], [[Bułgaria]] |
||
* {{Flaga|DEU}} [[ |
* {{Flaga|DEU}} [[Celle]], [[Niemcy]] |
||
* {{Flaga|POL}} [[Gorzów Wielkopolski]], [[Polska]] |
* {{Flaga|POL}} [[Gorzów Wielkopolski]], [[Polska]] |
||
* {{Flaga|POL}} [[Zamość]], [[Polska]] |
* {{Flaga|POL}} [[Zamość]], [[Polska]] |
||
* {{Flaga|POL}} [[Lublin]], [[Polska]] |
* {{Flaga|POL}} [[Lublin]], [[Polska]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Miasta obwodu sumskiego}} |
{{Miasta obwodu sumskiego}} |
||
{{Obwód sumski}} |
{{Obwód sumski}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Sumy| ]] |
[[Kategoria:Sumy| ]] |
Wersja z 15:47, 21 cze 2024
Widok na centralne miasto z katedrą Przemienienia Pańskiego | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Data założenia |
1652[1] | ||||
Zarządzający |
Oleksandr Lysenko | ||||
Powierzchnia |
95,3[2] km² | ||||
Wysokość |
166 m n.p.m. | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy |
+380 542 | ||||
Kod pocztowy |
40000-489 | ||||
Tablice rejestracyjne |
BM | ||||
Podział miasta |
2 rejony | ||||
Położenie na mapie obwodu sumskiego | |||||
Położenie na mapie Ukrainy | |||||
50°55′11″N 34°46′55″E/50,919722 34,781944 | |||||
Strona internetowa |
Sumy (ukr. Суми) – miasto w północno-wschodniej części Ukrainy nad rzeką Pseł, przy granicy z Rosją, stolica obwodu sumskiego.
Historia
Miasto zostało założone w 1652 przez „wychodźców z Małorusi” na terytorium tzw. „Słobodzkiej Ukrainy”. W latach 1658–1764 rosyjski ośrodek zarządzania wojskami pogranicza na granicy z Ukrainą Zadnieprzańską należącą do Rzeczypospolitej, siedziba pułku kozackiego. W roku 1708 miała tu miejsce rada wojenna cara Piotra I prowadzącego działania wojenne przeciwko królowi szwedzkiemu Karolowi XII i hetmanowi Mazepie.
Od 1765 stolica prowincji w guberni słobodzkiej, od 1835 siedziba ujezdu sumskiego w guberni charkowskiej. Połączenie kolejowe od 1877, od końca XIX w. ośrodek handlowy i przemysłowy (cukrownie). W 1900 miało 28,5 tys. mieszkańców. W latach 1918–1919 w rękach Armii Ochotniczej Denikina, potem część ZSRR, od 1939 stolica obwodu, w latach 1941–1943 pod okupacją niemiecką. W roku 1944 miejsce stacjonowania pododdziałów 1 Armii Polskiej w ZSRR.
W latach 1945–1991 w Ukraińskiej SRR, od 1991 należy do niepodległej Ukrainy.
Podczas inwazji Rosji na Ukrainę, od 24 lutego do 4 kwietnia 2022 w Sumach i okolicach trwały walki, zakończone zwycięstwem Ukrainy i wycofaniem się Rosjan z obwodu sumskiego.
Opis
W mieście znajduje się stacja kolejowa Sumy.
Głównym akcentem architektonicznym miasta jest sobór Przemienienia Pańskiego, katedra eparchii sumskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Wzniesiona została w stylu neoklasycystycznym w XVIII wieku, gruntownie przebudowana w roku 1858 i ponownie w latach osiemdziesiątych XIX wieku, kiedy dodano 56-metrową dzwonnicę. Wnętrze świątyni zdobią freski Władimira Makowskiego i Kławdija Lebiediewa. Cerkiew Zmartwychwstania (1702), najstarsza budowla w mieście, zachowała się w dobrym stanie. Cerkiew św. Pantelejmona została zbudowana w roku 1911 według projektu Aleksieja Szczusiewa, na wzór średniowiecznych obiektów sakralnych Nowogrodu i Pskowa. W latach 1901–1914 trwała natomiast budowa soboru Trójcy Świętej[4].
Na kolekcję lokalnego Muzeum Sztuki im. Nykanora Onackiego składają się prace miejscowych artystów, jak również zagranicznych, jak np. holenderski pejzaż ze szkoły Jana van Goyena. Podstawą kolekcji muzeum jest jednak 300 dzieł stanowiących polską kolekcję sztuki, a należącą pierwotnie do Polaka Oskara Hansena. Był on dyrektorem zarządu spółki Biełgorodzko-Sumskiej Kolei Żelaznej, działaczem na rzecz polskiej społeczności w Rosji oraz miłośnikiem i znawcą sztuki starożytnej. Zgromadził bogatą kolekcję obrazów, grafik, rysunków, dzieł sztuki użytkowej, medali okolicznościowych i pieczątek. Zabytki te przepadły, gdy dostały się w 1919 roku w ręce bolszewików i zostały znacjonalizowane. Stały się one podstawą do utworzenia Muzeum Sztuki w Sumach. Znajdują się tutaj dzieła m.in. Wilhelma Kotarbińskiego, Jana Stanisławskiego, Aleksandra Orłowskiego Juliusza Kossaka, Michała Płońskiego, Franciszka Kostrzewskiego, Michała Andriollego i innych[5].
Klimat
Sumy znajdują się na obszarze północno-wschodniej Ukrainy, w pasie umiarkowanego klimatu kontynentalnego: zimne i śnieżne zimy, gorące lata. Średnie temperatury: –6,9 °C w styczniu, 20,3 °C w lipcu. Średni opad roczny wynosi 513 mm, przy czym najwięcej deszczu spada w czerwcu i lipcu.
Demografia
Według danych spisu powszechnego z roku 2000 Sumy zamieszkiwało 295 847 osób. Podział etniczny na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci kształtował się następująco:
- 1897 – 70,53% Ukraińców, 24,1% Rosjan 2,6% Żydów, 2.67% innych
- 1926 – 80,7% Ukraińców, 11,8% Rosjan 5,5% Żydów, 2% innych
- 1959 – 79% Ukraińców, 20% Rosjan, 1% innych
Przeważająca większość mieszkańców to chrześcijanie: (prawosławni, katolicy i protestanci). Istnieje również niewielka mniejszość żydowska.
Mniejszość polska
Od 1999 roku działa tu Towarzystwo Kultury Polskiej, które organizuje uroczystości patriotyczne i prowadzi działania propagujące polską kulturę, współpracując z Konsulatem Generalnym RP w Charkowie i stowarzyszeniem Wspólnota Polska[6]. W 2005 roku przy Centrum Polskim „Wiara, nadzieja, miłość” roku powstała polska szkoła sobotnio-niedzielna[7].
Gospodarka
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny, precyzyjny, spożywczy, włókienniczy, obuwniczy, odzieżowy oraz materiałów budowlanych[1].
Galeria
-
Sobór Spaso-Preobrażeński
-
Sobór Woskresienski (Zmartwychwstania Pańskiego)
-
Akademia Bankowości
-
Kościół katolicki
-
Filharmonia
-
Muzeum krajoznawcze
-
Cerkiew Troicka
-
Muzeum Antona Czechowa
-
Pomnik żołnierzy Wojska Polskiego na cmentarzu centralnym
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ a b Sumy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-17] .
- ↑ Постанова Верховної Ради України Про зміну і встановлення меж міста Суми і Сумського району Сумської області [online] [dostęp 2020-11-17] .
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.62.
- ↑ Свято-Троицкий собор в г. Сумы.
- ↑ Polska sztuka w muzeum w Sumach.
- ↑ Towarzystwo Kultury Polskiej w Sumach. (pol.).
- ↑ PLACÓWKI OŚWIATOWE NA UKRAINIE INFORMATOR. wid.org.pl. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Radziecka mapa 1:100 000
- Sumy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 588 .