Muzułmanin: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Anulowanie wersji 73199585 autorstwa 109.231.25.193 (dyskusja) Znacznik: Anulowanie edycji |
drobne redakcyjne |
||
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|źródła=2015-08}} |
{{Dopracować|źródła=2015-08}} |
||
[[Plik:Prayer in Cairo 1865.jpg|thumb|260px|Modlitwa muzułmanów ([[salat (modlitwa)|salat]]) w [[Kair]]ze (mal. [[Jean-Léon Gérôme|J.-L. Gérôme]], 1865)]]'''Muzułmanin''' |
[[Plik:Prayer in Cairo 1865.jpg|thumb|260px|Modlitwa muzułmanów ([[salat (modlitwa)|salat]]) w [[Kair]]ze (mal. [[Jean-Léon Gérôme|J.-L. Gérôme]], 1865)]] |
||
'''Muzułmanin''' – wyznawca [[islam]]u, jednej z największych religii światowych. Islam, który powstał w VII wieku n.e. na [[Półwysep Arabski|Półwyspie Arabskim]], opiera się na nauczaniach [[Mahomet|proroka Mahometa]], uważanego przez muzułmanów za ostatniego proroka w szeregu proroków monoteistycznych, począwszy od Adama. |
|||
== Etymologia == |
== Etymologia == |
||
Termin „muzułmanin” pochodzi od |
Termin „muzułmanin” pochodzi od {{Ar.|مسلم}} (''muslim''), co oznacza „ten, który poddaje się [woli Boga]”. To pojęcie odzwierciedla centralny aspekt wiary muzułmańskiej, którym jest całkowite poddanie się woli [[Allah]]a, uznawanego za jedynego twórcę i suwerena wszechświata<ref>{{Cytuj |tytuł = muslim {{!}} Etymology of muslim by etymonline |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = www.etymonline.com |url = https://www.etymonline.com/word/Muslim |język = en}}</ref>. |
||
W języku arabskim, słowo „Islam” oznacza „poddanie się” lub „uległość” i wywodzi się z tego samego korzenia co „[[muslim]]”, co podkreśla zasadniczą zasadę tej religii. Praktyka islamu zakłada, że muzułmanie żyją w harmonii z nakazami [[Bóg|Boga]], przestrzegając zasad i praktyk opisanych w Koranie oraz [[Sunna|sunnie]] (tradycji proroka Mahometa) |
W języku arabskim, słowo „Islam” oznacza „poddanie się” lub „uległość” i wywodzi się z tego samego korzenia co „[[muslim]]”, co podkreśla zasadniczą zasadę tej religii. Praktyka islamu zakłada, że muzułmanie żyją w harmonii z nakazami [[Bóg|Boga]], przestrzegając zasad i praktyk opisanych w Koranie oraz [[Sunna|sunnie]] (tradycji proroka Mahometa)<ref>{{Cytuj |tytuł = Islam {{!}} Religion, Beliefs, Practices, & Facts {{!}} Britannica |data = 2023-11-01 |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = www.britannica.com |url = https://www.britannica.com/topic/Islam |język = en}}</ref>. {{wikisłownik|Muzułmanin}} |
||
== Wierzenia == |
== Wierzenia == |
||
{{commonscat|Muslims}} |
|||
Podstawą wiary muzułmańskiej jest wiara w jednego Boga, Allaha, oraz w objawienia przekazane przez proroka Mahometa, które zostały zebrane w [[Koran]]ie, świętej księdze islamu. Pięć filarów islamu – wyznanie wiary ([[szahada]]), modlitwa ([[Salat (modlitwa)|salat]]), jałmużna ([[zakat]]), post w miesiącu Ramadan ([[Saum|sawm]]) i pielgrzymka do Mekki ([[Hadżdż|hajj]]) – stanowi podstawę praktyk religijnych muzułmanina<ref>{{Cytuj |tytuł = Understanding Islam {{!}} Religious Studies Center |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = rsc.byu.edu |url = https://rsc.byu.edu/mormons-muslims/understanding-islam}}</ref>. |
|||
== Kultura i |
== Kultura i społeczność == |
||
=== Wpływ kulturowy === |
|||
⚫ | Muzułmanie przyczynili się do rozwoju wielu aspektów życia kulturalnego, w tym sztuki, architektury, muzyki, literatury, a także nauki i filozofii. W krajach islamskich rozwijały się unikatowe formy sztuki, w tym kaligrafia, ornamentyka i architektura [[meczet]]ów, które stały się znaczącymi elementami dziedzictwa kulturowego<ref>{{Cytuj |autor = Kalpana Jain |tytuł = Islam’s deep traditions of art and science have had a global influence |data = 2021-08-30 |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = The Conversation |url = http://theconversation.com/islams-deep-traditions-of-art-and-science-have-had-a-global-influence-155107 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Amanda Hannoosh Steinberg |tytuł = Research Guides: Guide to Research in Islamic Art and Architecture: Islamic Art & Architecture: Research Tools & Surveys |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = guides.library.harvard.edu |url = https://guides.library.harvard.edu/c.php?g=310220&p=2077648 |język = en}}</ref>. |
||
=== |
=== Różnorodność etniczna === |
||
⚫ | Społeczności muzułmańskie są różnorodne i obejmują różne grupy etniczne i narodowości, od Arabów na Bliskim Wschodzie, przez Persów w Iranie, Turków w Anatolii, ludności w Azji Południowej, takich jak Pakistańczycy i Hindusi, aż po Malajów w Azji Południowo-Wschodniej i mniejszości muzułmańskie w Europie i Ameryce<ref>{{Cytuj |tytuł = Islam And Science |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = academic.oup.com |url = https://academic.oup.com/edited-volume/34377/chapter-abstract/291549813?redirectedFrom=fulltext}}</ref>. |
||
⚫ | Muzułmanie przyczynili się do rozwoju wielu aspektów życia kulturalnego, w tym sztuki, architektury, muzyki, literatury, a także nauki i filozofii. W krajach islamskich rozwijały się unikatowe formy sztuki, w tym kaligrafia, ornamentyka i architektura [[ |
||
=== |
=== Tradycje i praktyki === |
||
Mimo różnorodności, istnieją wspólne praktyki i tradycje, które łączą muzułmanów, takie jak modlitwy, święta religijne, takie jak [[Ramadan]] i Eid, oraz praktyki związane z jedzeniem, jak przestrzeganie zasad [[halal]]u. Te wspólne praktyki wzmacniają poczucie wspólnoty i tożsamości wśród muzułmanów na całym świecie<ref>{{Cytuj |autor = Ian Parker Heath |tytuł = Islamic Art and the Museum. Approaches to Art and Archaeology of the Muslim World in the Twenty-First Century |czasopismo = Material Religion |data = 2016-04-02 |data dostępu = 2023-11-23 |issn = 1743-2200 |wolumin = 12 |numer = 2 |s = 246–247 |doi = 10.1080/17432200.2016.1172773 |url = https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17432200.2016.1172773 |język = en}}</ref>. |
|||
⚫ | Społeczności muzułmańskie są różnorodne i obejmują różne grupy etniczne i narodowości, od Arabów na Bliskim Wschodzie, przez Persów w Iranie, Turków w Anatolii, ludności w Azji Południowej, takich jak Pakistańczycy i Hindusi, aż po Malajów w Azji Południowo-Wschodniej i mniejszości muzułmańskie w Europie i Ameryce |
||
=== |
=== Wkład w naukę i edukację === |
||
Muzułmanie mieli znaczący wkład w rozwój nauk ścisłych, medycyny, matematyki i astronomii w średniowieczu. Ośrodki naukowe, takie jak Bagdad, Kordoba czy Samarkanda, były światowymi centrami wiedzy. Dziedzictwo intelektualne muzułmańskich uczonych, jak [[Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi|Al-Chwarizmi]] czy [[Awicenna|Ibn Sina (Awicenna)]], ma trwały wpływ na współczesną naukę<ref>{{Cytuj |autor = Farkhonda Hassan |tytuł = Islamic Women in Science |czasopismo = Science |data = 2000-10-06 |data dostępu = 2023-11-23 |issn = 0036-8075 |wolumin = 290 |numer = 5489 |s = 55–56 |doi = 10.1126/science.290.5489.55 |url = https://www.science.org/doi/10.1126/science.290.5489.55 |język = en}}</ref>. |
|||
== Muzułmanie a islamiści == |
|||
=== Wkład w Naukę i Edukację === |
|||
⚫ | Ważne jest rozróżnienie między muzułmaninem a islamistą. [[Islamizm|Islamista]] odnosi się do zwolennika islamizmu, doktryny politycznej, która może zawierać różne interpretacje i zastosowania zasad islamu w kontekście politycznym i społecznym. Islamizm nie jest zatem [[synonim]]em islamu jako religii, a większość muzułmanów nie identyfikuje się z [[Ekstremizm|ekstremistycznymi]] ([[Terroryzm islamski|terrorystycznymi]]) odłamami islamizmu. Większość muzułmanów praktykuje swoją wiarę w sposób, który jest zgodny z pokojowym współistnieniem i szacunkiem dla różnorodności kulturowej i religijnej. Błędne utożsamianie wszystkich muzułmanów z ekstremistycznymi postawami może prowadzić do nieporozumień i [[Dyskryminacja (psychologia społeczna)|dyskryminacji]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Islam and Islamism: A Primer for Teachers and Students – Foreign Policy Research Institute |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = www.fpri.org |url = https://www.fpri.org/article/2015/08/islam-and-islamism-a-primer-for-teachers-and-students/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Islamism, Salafism, and jihadism: A primer |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = Brookings |url = https://www.brookings.edu/articles/islamism-salafism-and-jihadism-a-primer/ |język = en}}</ref>. |
||
Muzułmanie mieli znaczący wkład w rozwój nauk ścisłych, medycyny, matematyki i astronomii w średniowieczu. Ośrodki naukowe, takie jak Bagdad, Kordoba czy Samarkanda, były światowymi centrami wiedzy. Dziedzictwo intelektualne muzułmańskich uczonych, jak [[Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi|Al-Chwarizmi]] czy [[Awicenna|Ibn Sina (Awicenna)]], ma trwały wpływ na współczesną naukę.<ref>{{Cytuj |autor = Farkhonda Hassan |tytuł = Islamic Women in Science |czasopismo = Science |data = 2000-10-06 |data dostępu = 2023-11-23 |issn = 0036-8075 |wolumin = 290 |numer = 5489 |s = 55–56 |doi = 10.1126/science.290.5489.55 |url = https://www.science.org/doi/10.1126/science.290.5489.55 |język = en}}</ref> |
|||
== |
== Współczesność i wyzwania == |
||
⚫ | Współcześni muzułmanie angażują się w różne aspekty życia społecznego, kulturalnego, naukowego i politycznego. Ich wkład w rozwój globalnych społeczności jest znaczący, a dialog międzyreligijny i międzykulturowy odgrywa ważną rolę w promowaniu wzajemnego zrozumienia i pokoju<ref>{{Cytuj |autor = Pew Research Center |tytuł = The World’s Muslims: Religion, Politics and Society |data = 2013-04-30 |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = Pew Research Center’s Religion & Public Life Project |url = https://www.pewresearch.org/religion/2013/04/30/the-worlds-muslims-religion-politics-society-overview/ |język = en}}</ref>. |
||
⚫ | Ważne jest rozróżnienie między muzułmaninem a islamistą. [[Islamizm|Islamista]] odnosi się do zwolennika islamizmu, doktryny politycznej, która może zawierać różne interpretacje i zastosowania zasad islamu w kontekście politycznym i społecznym. Islamizm nie jest [[ |
||
⚫ | Muzułmanie stoją również przed wyzwaniami, takimi jak konfrontacja ze [[stereotyp]]ami i nieporozumieniami dotyczącymi ich wiary. Wielu z nich angażuje się w działania edukacyjne i społeczne, mające na celu promowanie prawdziwego obrazu islamu i jego praktyk<ref>{{Cytuj |autor = OUPblog Editor |tytuł = Contemporary Muslims and the challenge of modernity |data = 2015-07-17 |data dostępu = 2023-11-23 |opublikowany = OUPblog |url = https://blog.oup.com/2015/07/contemporary-misconceptions-islam/ |język = en}}</ref>. |
||
== Współczesność i Wyzwania == |
|||
⚫ | Współcześni muzułmanie angażują się w różne aspekty życia społecznego, kulturalnego, naukowego i politycznego. Ich wkład w rozwój globalnych społeczności jest znaczący, a dialog międzyreligijny i międzykulturowy odgrywa ważną rolę w promowaniu wzajemnego zrozumienia i pokoju |
||
⚫ | Muzułmanie stoją również przed wyzwaniami, takimi jak konfrontacja ze [[ |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
Aktualna wersja na dzień 21:31, 16 cze 2024
Muzułmanin – wyznawca islamu, jednej z największych religii światowych. Islam, który powstał w VII wieku n.e. na Półwyspie Arabskim, opiera się na nauczaniach proroka Mahometa, uważanego przez muzułmanów za ostatniego proroka w szeregu proroków monoteistycznych, począwszy od Adama.
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Termin „muzułmanin” pochodzi od arab. مسلم (muslim), co oznacza „ten, który poddaje się [woli Boga]”. To pojęcie odzwierciedla centralny aspekt wiary muzułmańskiej, którym jest całkowite poddanie się woli Allaha, uznawanego za jedynego twórcę i suwerena wszechświata[1].
W języku arabskim, słowo „Islam” oznacza „poddanie się” lub „uległość” i wywodzi się z tego samego korzenia co „muslim”, co podkreśla zasadniczą zasadę tej religii. Praktyka islamu zakłada, że muzułmanie żyją w harmonii z nakazami Boga, przestrzegając zasad i praktyk opisanych w Koranie oraz sunnie (tradycji proroka Mahometa)[2].
Wierzenia
[edytuj | edytuj kod]Podstawą wiary muzułmańskiej jest wiara w jednego Boga, Allaha, oraz w objawienia przekazane przez proroka Mahometa, które zostały zebrane w Koranie, świętej księdze islamu. Pięć filarów islamu – wyznanie wiary (szahada), modlitwa (salat), jałmużna (zakat), post w miesiącu Ramadan (sawm) i pielgrzymka do Mekki (hajj) – stanowi podstawę praktyk religijnych muzułmanina[3].
Kultura i społeczność
[edytuj | edytuj kod]Wpływ kulturowy
[edytuj | edytuj kod]Muzułmanie przyczynili się do rozwoju wielu aspektów życia kulturalnego, w tym sztuki, architektury, muzyki, literatury, a także nauki i filozofii. W krajach islamskich rozwijały się unikatowe formy sztuki, w tym kaligrafia, ornamentyka i architektura meczetów, które stały się znaczącymi elementami dziedzictwa kulturowego[4][5].
Różnorodność etniczna
[edytuj | edytuj kod]Społeczności muzułmańskie są różnorodne i obejmują różne grupy etniczne i narodowości, od Arabów na Bliskim Wschodzie, przez Persów w Iranie, Turków w Anatolii, ludności w Azji Południowej, takich jak Pakistańczycy i Hindusi, aż po Malajów w Azji Południowo-Wschodniej i mniejszości muzułmańskie w Europie i Ameryce[6].
Tradycje i praktyki
[edytuj | edytuj kod]Mimo różnorodności, istnieją wspólne praktyki i tradycje, które łączą muzułmanów, takie jak modlitwy, święta religijne, takie jak Ramadan i Eid, oraz praktyki związane z jedzeniem, jak przestrzeganie zasad halalu. Te wspólne praktyki wzmacniają poczucie wspólnoty i tożsamości wśród muzułmanów na całym świecie[7].
Wkład w naukę i edukację
[edytuj | edytuj kod]Muzułmanie mieli znaczący wkład w rozwój nauk ścisłych, medycyny, matematyki i astronomii w średniowieczu. Ośrodki naukowe, takie jak Bagdad, Kordoba czy Samarkanda, były światowymi centrami wiedzy. Dziedzictwo intelektualne muzułmańskich uczonych, jak Al-Chwarizmi czy Ibn Sina (Awicenna), ma trwały wpływ na współczesną naukę[8].
Muzułmanie a islamiści
[edytuj | edytuj kod]Ważne jest rozróżnienie między muzułmaninem a islamistą. Islamista odnosi się do zwolennika islamizmu, doktryny politycznej, która może zawierać różne interpretacje i zastosowania zasad islamu w kontekście politycznym i społecznym. Islamizm nie jest zatem synonimem islamu jako religii, a większość muzułmanów nie identyfikuje się z ekstremistycznymi (terrorystycznymi) odłamami islamizmu. Większość muzułmanów praktykuje swoją wiarę w sposób, który jest zgodny z pokojowym współistnieniem i szacunkiem dla różnorodności kulturowej i religijnej. Błędne utożsamianie wszystkich muzułmanów z ekstremistycznymi postawami może prowadzić do nieporozumień i dyskryminacji[9][10].
Współczesność i wyzwania
[edytuj | edytuj kod]Współcześni muzułmanie angażują się w różne aspekty życia społecznego, kulturalnego, naukowego i politycznego. Ich wkład w rozwój globalnych społeczności jest znaczący, a dialog międzyreligijny i międzykulturowy odgrywa ważną rolę w promowaniu wzajemnego zrozumienia i pokoju[11].
Muzułmanie stoją również przed wyzwaniami, takimi jak konfrontacja ze stereotypami i nieporozumieniami dotyczącymi ich wiary. Wielu z nich angażuje się w działania edukacyjne i społeczne, mające na celu promowanie prawdziwego obrazu islamu i jego praktyk[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ muslim | Etymology of muslim by etymonline [online], www.etymonline.com [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Islam | Religion, Beliefs, Practices, & Facts | Britannica [online], www.britannica.com, 1 listopada 2023 [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Understanding Islam | Religious Studies Center [online], rsc.byu.edu [dostęp 2023-11-23] .
- ↑ Kalpana Jain , Islam’s deep traditions of art and science have had a global influence [online], The Conversation, 30 sierpnia 2021 [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Amanda Hannoosh Steinberg , Research Guides: Guide to Research in Islamic Art and Architecture: Islamic Art & Architecture: Research Tools & Surveys [online], guides.library.harvard.edu [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Islam And Science [online], academic.oup.com [dostęp 2023-11-23] .
- ↑ Ian Parker Heath , Islamic Art and the Museum. Approaches to Art and Archaeology of the Muslim World in the Twenty-First Century, „Material Religion”, 12 (2), 2016, s. 246–247, DOI: 10.1080/17432200.2016.1172773, ISSN 1743-2200 [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Farkhonda Hassan , Islamic Women in Science, „Science”, 290 (5489), 2000, s. 55–56, DOI: 10.1126/science.290.5489.55, ISSN 0036-8075 [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Islam and Islamism: A Primer for Teachers and Students – Foreign Policy Research Institute [online], www.fpri.org [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Islamism, Salafism, and jihadism: A primer [online], Brookings [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ Pew Research Center , The World’s Muslims: Religion, Politics and Society [online], Pew Research Center’s Religion & Public Life Project, 30 kwietnia 2013 [dostęp 2023-11-23] (ang.).
- ↑ OUPblog Editor , Contemporary Muslims and the challenge of modernity [online], OUPblog, 17 lipca 2015 [dostęp 2023-11-23] (ang.).