Atłas: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 09:47, 16 mar 2024

Atłas (arab. atlas "gładki"^[1]) – gładka tkanina, wytwarzana z różnych surowców, która z jednej strony jest błyszcząca, a z drugiej (lewej) matowa.

Atłas wykonuje się splotem atłasowym z przędzy bawełnianej lub włókien wiskozowych. Niekiedy wyrabiany był z naturalnego jedwabiu. Może być gładki lub wzorzysty. Stosowany na bieliznę, ubrania, podszewki, suknie oraz jako tkanina obiciowa na meble.

Historia tkaniny

Początki atłasu sięgają starożytności, od VI w. była używana w Bizancjum, od XII w. zaczęto go wytwarzać w Europie Zachodniej. W Polsce, zwany też jako hatłas, wzmiankowany był przez Reja i Falibogowskiego. W 1620 jedwabny atłas kosztował 2.5 zł za łokieć^[2]. Tkany od XVII w. w Brodach koło Lwowa oraz w Gdańsku.

Jednym z rodzajów atłasu jest satyna.

Przypisy

↑ AleksanderA. Brückner AleksanderA., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
↑ Gołębiowski Łukasz, Ubiory w Polsce: od najdawniejszych czasów, Kraków, 1861, s. 116.

Bibliografia

Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-12365-9.

[1] AleksanderA. Brückner AleksanderA., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927 [dostęp 2023-01-30] (pol.).

[2] Gołębiowski Łukasz, Ubiory w Polsce: od najdawniejszych czasów, Kraków, 1861, s. 116.

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+[[Plik:Drachengewand makffm 14629.jpg|thumb|Atłasowa szata [[mandaryn]]a, XIX wiek]]
-'''Atłas''' ([[arab.]] ''atlas'' - gładki) - gładka tkanina, wytwarzana z różnych [[surowiec|surowców]], która z jednej strony jest błyszcząca, a z drugiej (lewej) matowa.
+'''Atłas''' ([[arab.]] ''atlas'' ''"gładki"''<ref>{{Cytuj |autor = Aleksander Brückner |tytuł = Słownik etymologiczny języka polskiego |data = 1927 |data dostępu = 2023-01-30 |miejsce = Kraków |wydawca = Krakowska Spółka Wydawnicza |url = https://polona.pl/item/slownik-etymologiczny-jezyka-polskiego,MTE2NjUxOA/10/ |język = pl}}</ref>) – gładka tkanina, wytwarzana z różnych [[surowiec|surowców]], która z jednej strony jest błyszcząca, a z drugiej (lewej) matowa.
-Atłas wykonuje się  z [[przędza|przędzy]] [[Bawełna (włókno)|bawełnianej]] lub [[Włókna wiskozowe|włókien wiskozowych]] [[splot tkacki|splotem tkackim atłasowym]]. Niekiedy wyrabiany był z [[jedwab|naturalnego jedwabiu]]. Może być gładki lub wzorzysty. Stosowany na bieliznę, ubrania, podszewki, suknie oraz jako [[tkanina]] obiciowa na meble.
+Atłas wykonuje się [[Splot atłasowy|splotem atłasowym]] z [[przędza|przędzy]] [[Bawełna (włókno)|bawełnianej]] lub [[Włókna wiskozowe|włókien wiskozowych]]. Niekiedy wyrabiany był z [[jedwab|naturalnego jedwabiu]]. Może być gładki lub wzorzysty. Stosowany na bieliznę, ubrania, podszewki, suknie oraz jako [[tkanina]] obiciowa na meble.
 == Historia tkaniny ==
-Początki atłasu sięgają starożytności, od VI w. była używana w [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]], od XII w.zaczęto go wytwarzać w  [[Europa|Europie]] zachodniej, a w [[Polska|Polsce]] atłas wytwarzano od XVII w. w Brodach koło [[Lwów|Lwowa]] oraz w [[Gdańsk]]u.
+Początki atłasu sięgają starożytności, od VI w. była używana w [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]], od XII w. zaczęto go wytwarzać w  [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]]. W [[Polska|Polsce]], zwany też jako ''hatłas'', wzmiankowany był przez [[Mikołaj Rej|Reja]] i [[Krzysztof Franciszek Falibogowski|Falibogowskiego]]. W 1620 jedwabny atłas kosztował 2.5 zł za łokieć<ref>Gołębiowski Łukasz, ''Ubiory w Polsce: od najdawniejszych czasów'', Kraków, 1861, s. 116.</ref>. Tkany od XVII w. w Brodach koło [[Lwów|Lwowa]] oraz w [[Gdańsk]]u.
+Jednym z rodzajów atłasu jest [[satyna]].
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
+* {{Cytuj książkę | nazwisko = Kubalska-Sulkiewicz | imię = Krystyna | nazwisko2 = Bielska-Łach | imię2 = Monika | nazwisko3 = Manteuffel-Szarota | imię3 = Anna | tytuł = Słownik terminologiczny sztuk pięknych |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 2007 | isbn = 978-83-01-12365-9}}
-{{Bibliografia start}}
-{{Cytuj książkę | nazwisko = Kubalska-Sulkiewicz | imię = Krystyna | nazwisko2 = Bielska-Łach | imię2 = Monika | nazwisko3 = Manteuffel-Szarota | imię3 = Anna | tytuł = Słownik terminologiczny sztuk pięknych |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 2007 | isbn = 978-83-01-12365-9}}
-{{Bibliografia stop}}
-== Zobacz też ==
 {{wikisłownik|atłas}}
-{{wikisource|Encyklopedia staropolska/Atłas|hasło ''Atłas'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}}
+{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Atłas|hasło ''Atłas'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}}
-{{wikiquote|dopełniacz=o atłasie}}
+{{Wikicytaty|dopełniacz=o atłasie}}
-* [[satyna]]
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Tkaniny]]
+[[Kategoria:Tkaniny]]
-[[de:Atlas (Gewebe)]]
-[[uk:Атлас (тканина)]]