Październik: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 19:53, 30 lip 2023

Październik – dziesiąty miesiąc w roku, według kalendarza gregoriańskiego ma 31 dni.

Październik jest miesiącem jesiennym na półkuli północnej, a wiosennym na południowej. Jest najdłuższym miesiącem w roku kalendarzowym, ponieważ wypada wtedy zmiana z czasu letniego na zimowy (jest dłuższy o jedną godzinę od pozostałych 31-dniowych miesięcy).

Nazwa miesiąca (dawniej również paździerzec) pochodzi według Brücknera od słowa paździerze, oznaczającego „odpadki od lnu lub konopi”. Obok tego funkcjonowały również nazwy: paździerzec, paździerzeń, pościernik, a także winnik (por. starogermańska nazwa miesiąca Weinmond).

Łacińska nazwa October („ósmy miesiąc”; zobacz: kalendarz rzymski) została zapożyczona przez większość języków europejskich.

W pierwszą niedzielę października w Kościołach mariawickich obchodzona jest uroczystość Matki Bożej Różańcowej.

2 października jest wspomnienie liturgiczne Świętych Aniołów Stróżów.

4 i 10 października mają za patronów świętych Franciszków: Franciszka z Asyżu i Franciszka Borgiasza. Na wsi dawniej mówiono: Po świętym Franciszku chodzi bydło po owsisku, co mogło oznaczać zmniejszanie się ilości rosnącej na polu zielonej paszy dla bydła.

7 października jest świętem Matki Bożej Różańcowej.

8 października (patronka św. Brygida) często bywały ciepłe słoneczne dni ze snującym się w powietrzu babim latem. Mówiono: O świętej Brygidzie babie lato przyjdzie.

15 października (patronki św. Jadwiga i św. Teresa) często zaczynano ogrzewanie domów i palenie w piecach. Święta Jadwiga szczapy dźwiga.

18 października (św. Łukasz) nie prowadzono już przed zimą w polu zasiewów ani zbiorów. Święty Łukasz, czego po polu szukasz?.

21 października (św. Urszula) zdarzały się poranne przymrozki. Święta Urszula perły w polu rozsnuła^[1].

W ostatnią niedzielę października w Kościele Katolickim Mariawitów obchodzona jest uroczystość Dziękczynienia.

Zobacz też

Zobacz hasło październik w Wikisłowniku

Zobacz kolekcję cytatów o październiku w Wikicytatach

Zobacz w Wikiźródłach zbiór tekstów o tytule „Październik”

Przypisy

↑ Oskar Kolberg: Lud. T. 24: Mazowsze polne. część 1. Warszawa: LSW, PWM, 1963, s. 192.

[1] Oskar Kolberg: Lud. T. 24: Mazowsze polne. część 1. Warszawa: LSW, PWM, 1963, s. 192.

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{inne znaczenia|miesiąca|''[[Październik: 10 dni, które wstrząsnęły światem]]'' – film, [[Październik (zespół)|Październik]] – grupa muzyczna}}
+{{inne znaczenia|miesiąca|[[Październik (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
 {{kalendarz na październik}}
 {{KalendariumMiesiące|Październik|dziesiąty|31}}
+[[Plik:James Tissot - October.jpg|thumb|left|220px|''Październik'', obraz pędzla [[James Tissot|Jamesa Tissota]], 1877.]]
-Październik jest na półkuli północnej miesiącem jesiennym, a na południowej wiosennym. Jest najdłuższym miesiącem w roku kalendarzowym, ponieważ wypada wtedy zmiana z [[czas letni|czasu letniego]] na [[czas letni#czas zimowy|zimowy]] (jest dłuższy o jedną godzinę od pozostałych 31-dniowych miesięcy).
+Październik jest miesiącem jesiennym na [[półkula północna|półkuli północnej]], a wiosennym na [[półkula południowa|południowej]]. Jest najdłuższym miesiącem w roku kalendarzowym, ponieważ wypada wtedy zmiana z [[czas letni|czasu letniego]] na [[czas letni#czas zimowy|zimowy]] (jest dłuższy o jedną godzinę od pozostałych 31-dniowych miesięcy).
 Nazwa miesiąca (dawniej również ''paździerzec'') pochodzi według [[Aleksander Brückner|Brücknera]] od słowa ''[[paździerze]]'', oznaczającego „odpadki od [[len|lnu]] lub [[konopie siewne|konopi]]”. Obok tego funkcjonowały również nazwy: ''paździerzec'', ''paździerzeń'', ''pościernik'', a także ''winnik'' (por. starogermańska nazwa miesiąca ''Weinmond'').
-[[Łacina|Łacińska]] nazwa [[October (miesiąc)|''October'']] ("ósmy miesiąc"; zobacz: [[kalendarz rzymski]]) została zapożyczona przez większość [[język (mowa)|języków]] [[Europa|europejskich]].
+[[Łacina|Łacińska]] nazwa [[October (miesiąc)|''October'']] („ósmy miesiąc”; zobacz: [[kalendarz rzymski]]) została zapożyczona przez większość [[język (mowa)|języków]] [[Europa|europejskich]].
+W pierwszą niedzielę października w [[Mariawityzm|Kościołach mariawickich]] obchodzona jest uroczystość Matki Bożej Różańcowej.
-i 10 października mają za patronòw świętych Franciszków: [[Franciszek z Asyżu|Franciszka z Asyżu]] i [[Franciszek Borgiasz|Franciszka Borgiasza]]. Na wsi dawniej mówiono: ''Po świętym Franciszku chodzi bydło po owsisku'', co mogło oznaczać zmniejszanie się ilości rosnącej na polu zielonej paszy dla bydła.
+października jest wspomnienie liturgiczne [[Świętych Aniołów Stróżów]].
+i 10 października mają za patronów świętych Franciszków: [[Franciszek z Asyżu|Franciszka z Asyżu]] i [[Franciszek Borgiasz|Franciszka Borgiasza]]. Na wsi dawniej mówiono: ''Po świętym Franciszku chodzi bydło po owsisku'', co mogło oznaczać zmniejszanie się ilości rosnącej na polu zielonej paszy dla bydła.
+października jest świętem [[Najświętsza Maryja Panna Różańcowa|Matki Bożej Różańcowej]].
 października (patronka [[Brygida Szwedzka|św. Brygida]]) często bywały ciepłe słoneczne dni ze snującym się w powietrzu [[Babie lato (biologia)|babim latem]]. Mówiono: ''O świętej Brygidzie babie lato przyjdzie''.
@@ Linia 16: / Linia 22: @@
 października (patronki [[Jadwiga Śląska|św. Jadwiga]] i [[Teresa z Ávili|św. Teresa]]) często zaczynano ogrzewanie domów i palenie w piecach. ''Święta Jadwiga szczapy dźwiga''.
-października ([[Łukasz Alonso Gorda|św. Łukasz]]) nie prowadzono już przed zimą w polu ani [[siew|zasiewów]] ani [[Zbiór (rolnictwo)|zbiorów]]. ''Święty Łukasz, czego po polu szukasz''?.
+października ([[Łukasz Alonso Gorda|św. Łukasz]]) nie prowadzono już przed zimą w polu [[siew|zasiewów]] ani [[Zbiór (rolnictwo)|zbiorów]]. ''Święty Łukasz, czego po polu szukasz''?.
+października ([[Urszula z Kolonii|św. Urszula]]) zdarzały się poranne [[przymrozek|przymrozki]]. ''Święta Urszula perły w polu rozsnuła''<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Kolberg |imię = Oskar |tytuł = Lud |wydawca = LSW, PWM |miejsce = Warszawa |data = 1963 |strony = 192 |tom = 24 |tytuł tomu = Mazowsze polne. część 1}}</ref>.
+W ostatnią niedzielę października w [[Kościół Katolicki Mariawitów w RP|Kościele Katolickim Mariawitów]] obchodzona jest [[uroczystość Dziękczynienia]].
-października ([[Urszula z Kolonii|św. Urszula]]) zdarzały się poranne [[przymrozek|przymrozki]]. ''Święta Urszula perły w polu rozsnuła''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kolberg | imię = Oskar | tytuł = Lud | wydawca = LSW, PWM | miejsce = Warszawa | data = 1963 | strony = 192 | tom = 24 | tytuł tomu = Mazowsze polne. część 1}}</ref>.
 == Zobacz też ==
@@ Linia 24: / Linia 32: @@
 {{wikisłownik|październik}}
 {{wikicytaty|o październiku|Październik}}
+{{wikiźródła|Październik|dopełniacz=zbiór tekstów o tytule „Październik”|tekst=nie}}
 * [[Oktiabryści|Związek 17 Października]]
 * [[rewolucja październikowa]]
 * [[polski październik 1956]]
 * [[Oktoberfest]]
 * [[wikt:Aneks:Przysłowia polskie - czas|przysłowia o październiku]]
 * [[Święto#Październik|świąteczne dni ruchome]]
+== Przypisy ==
 {{Przypisy}}

<<	październik 2024					>>
Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	So	Nd
30	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31	1	2	3