1454: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne |
|||
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 12 użytkowników) | |||
Linia 5: | Linia 5: | ||
* Początek [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. |
* Początek [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. |
||
* [[3 lutego]] – [[Iława]] i [[Ostróda]] wstąpiły do antykrzyżackiego [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. |
* [[3 lutego]] – [[Iława]] i [[Ostróda]] wstąpiły do antykrzyżackiego [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. |
||
* [[4 lutego]] – wybuch powstania antykrzyżackiego w [[ |
* [[4 lutego]] – wybuch powstania antykrzyżackiego w [[Toruń|Toruniu]]; początek [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. |
||
* [[5 lutego]] – [[Gdańsk]]: wybuchło powstanie przeciwko [[zakon krzyżacki|Krzyżakom]]. Zajęto [[Wielki Młyn w Gdańsku|Wielki Młyn]] na [[Stare Miasto (Gdańsk)|Starym Mieście]] - wypowiedziano posłuszeństwo Zakonowi. |
* [[5 lutego]] – [[Gdańsk]]: wybuchło powstanie przeciwko [[zakon krzyżacki|Krzyżakom]]. Zajęto [[Wielki Młyn w Gdańsku|Wielki Młyn]] na [[Stare Miasto (Gdańsk)|Starym Mieście]] - wypowiedziano posłuszeństwo Zakonowi. |
||
* [[10 lutego]] – [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] poślubił w [[Kraków|Krakowie]] [[Elżbieta Rakuszanka|Elżbietę Rakuszankę]], córkę [[Albrecht II Habsburg|Albrechta II Habsburga]]. |
* [[10 lutego]] – [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] poślubił w [[Kraków|Krakowie]] [[Elżbieta Rakuszanka|Elżbietę Rakuszankę]], córkę [[Albrecht II Habsburg|Albrechta II Habsburga]]. |
||
* [[11 lutego]] – [[Gdańsk]]: komtur zamkowy Pfersfelder przekazał cały zamek radzie gdańskiej. Skończył się okres panowania Krzyżaków w [[Gdańsk]]u po 145 latach i 3 miesiącach. |
* [[11 lutego]] – [[Gdańsk]]: komtur zamkowy Pfersfelder przekazał cały zamek radzie gdańskiej. Skończył się okres panowania Krzyżaków w [[Gdańsk]]u po 145 latach i 3 miesiącach. |
||
* [[12 lutego]] – [[Elbląg|Elblążanie]] opanowali zamek krzyżacki w swoim mieście. |
* [[12 lutego]] – [[Elbląg|Elblążanie]] opanowali zamek krzyżacki w swoim mieście. |
||
* [[21 lutego]] – król [[Kazimierz Jagiellończyk]] kupił od księcia [[Jan IV oświęcimski|Jana IV]] [[ |
* [[21 lutego]] – król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] kupił od księcia [[Jan IV oświęcimski|Jana IV]] [[księstwo oświęcimskie]]. |
||
* [[6 marca]] – król Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywilej [[Inkorporacja terytorium|inkorporacyjny]], mocą którego [[Prusy (kraina historyczna)|Prusy]] i [[Pomorze Gdańskie]] wcielono do [[Korona Królestwa Polskiego|Polski]]. |
* [[6 marca]] – król Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywilej [[Inkorporacja terytorium|inkorporacyjny]], mocą którego [[Prusy (kraina historyczna)|Prusy]] i [[Pomorze Gdańskie]] wcielono do [[Korona Królestwa Polskiego|Polski]]. |
||
* [[19 marca]] – po dwóch latach konfliktu mieszkańcy księstwa oświęcimskiego złożyli hołd [[Kazimierz Jagiellończyk|Kazimierzowi Jagiellończykowi]]. |
* [[19 marca]] – po dwóch latach konfliktu mieszkańcy księstwa oświęcimskiego złożyli hołd [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierzowi Jagiellończykowi]]. |
||
* [[22 kwietnia]] – przedstawiciele szlachty i reprezentanci wszystkich miast pruskich złożyli królowi polskiemu przysięgę wierności na ręce biskupa [[Andrzej Bniński|Andrzeja z Bnina]], oprócz biskupów pruskich którzy odłożyli złożenie przysięgi do czasu przybycia do prowincji pruskich króla Kazimierza Jagiellończyka<ref>Ks. Jan Korytowski: ''Dzieje prymasów Polski''. Poznań 002, tom VII, s. 34.</ref>. |
|||
⚫ | |||
* [[1 maja]]-[[8 maja]] – w [[Łęczyca|Łęczycy]] obradował [[sejm walny I Rzeczypospolitej|sejm walny]]<ref>Wojciech Fałkowski, Rok trzech sejmów: tenże, Pierwsze stulecie Jagiellonów, Kraków 2017, s. 294.</ref>. |
|||
⚫ | |||
* [[16 czerwca]] – [[Gdańsk]] uzyskał wielki przywilej podporządkowujący [[Główne Miasto|Głównemu Miastu]], [[Osiek (Gdańsk)|Osiek]], [[Młode Miasto|Młode]] i [[Stare Miasto (Gdańsk)|Stare Miasto]] oraz uzyskał monopol wyłączności praw miejskich w promieniu 5 mil (tj. 30-40 km) i gwarancję, że na tym obszarze nie będzie zbudowany żaden zamek. |
* [[16 czerwca]] – [[Gdańsk]] uzyskał wielki przywilej podporządkowujący [[Główne Miasto|Głównemu Miastu]], [[Osiek (Gdańsk)|Osiek]], [[Młode Miasto|Młode]] i [[Stare Miasto (Gdańsk)|Stare Miasto]] oraz uzyskał monopol wyłączności praw miejskich w promieniu 5 mil (tj. 30-40 km) i gwarancję, że na tym obszarze nie będzie zbudowany żaden zamek. |
||
* [[15 września]] – Kazimierz Jagiellończyk wydał [[przywilej cerekwicki]]. |
* [[15 września]] – Kazimierz Jagiellończyk wydał [[przywilej cerekwicki]]. |
||
* [[18 września]] – wojna trzynastoletnia: zwycięstwo wojsk krzyżackich w [[bitwa pod Chojnicami|bitwie pod Chojnicami]]. |
* [[18 września]] – wojna trzynastoletnia: zwycięstwo wojsk krzyżackich w [[bitwa pod Chojnicami|bitwie pod Chojnicami]]. |
||
* [[9 października]] - wojna trzynastoletnia: [[Umowa z Malborka|układ w Malborku]] pomiędzy władzami Zakonu a krzyżackimi wojskami najemnymi<ref>{{Cytuj |autor = Marian Biskup |tytuł = Trzynastoletnia wojna z Zakonem krzyżackim |data = |s = 293-294}}</ref>. |
|||
* październik - krzyżackie wojska zaciężne zdobyły [[zamek w Kurzętniku]] nad Drwęcą |
|||
* [[12 listopada]] – Kazimierz Jagiellończyk wydał w [[Nieszawa|Nieszawie]] [[przywilej|statut]], na mocy którego wszelkie ważne decyzje państwowe były uzależnione od szlacheckich sejmików ([[Statuty nieszawskie]]). |
* [[12 listopada]] – Kazimierz Jagiellończyk wydał w [[Nieszawa|Nieszawie]] [[przywilej|statut]], na mocy którego wszelkie ważne decyzje państwowe były uzależnione od szlacheckich sejmików ([[Statuty nieszawskie]]). |
||
* [[Gdańsk]] przystąpił do wojny trzynastoletniej. |
* [[Gdańsk]] przystąpił do wojny trzynastoletniej po stronie Królestwa Polskiego. |
||
* [[Wąchock]] otrzymał [[ |
* [[Wąchock]] otrzymał [[prawa miejskie]]. |
||
* obradował [[Sejm Wielkiego Księstwa Litewskiego]] w [[Brześć|Brześciu]]<ref>Andrzej Rachuba, Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569-1763, Warszawa 2002, s. 22.</ref>. |
|||
== Wydarzenia na świecie == |
|||
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! --> |
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! --> |
||
* [[9 kwietnia]] – [[Mediolan]] i [[Wenecja]] zawarły [[pokój w Lodi]]. |
* [[9 kwietnia]] – [[Księstwo Mediolanu|Mediolan]] i [[Republika Wenecka|Wenecja]] zawarły [[pokój w Lodi]]. |
||
== Urodzili się == |
== Urodzili się == |
||
* [[9 marca]] – [[Amerigo Vespucci]], włoski podróżnik i odkrywca (zm. [[1512]]) |
* [[9 marca]] – [[Amerigo Vespucci]], włoski podróżnik i odkrywca (zm. [[1512]]) |
||
* [[Bogusław X]], książę szczeciński, słupski i wołogojski (zm. [[1532]]) |
* [[28 maja]] lub [[29 maja]] – [[Bogusław X Wielki]], książę szczeciński, słupski i wołogojski (zm. [[1532]]) |
||
* Data dzienna nieznana: <!-- wg kolejności alfabetycznej nazwisk --> |
|||
** [[Katarzyna Cornaro]] – ostatnia panująca [[Królowie Cypru|królowa Cypru]] (zm. [[1510]]) |
|||
** [[Aleksy Skantarios Komnen]] – książę trapezuncki (zm. [[1463]]) |
|||
== Zmarli == |
== Zmarli == |
||
* [[ |
* [[4 marca]] – [[Hynek Krušina z Lichtenburka]], czeski szlachcic i dowódca [[Husytyzm|husycki]] (ur. [[1392]]) |
||
* [[20 lipca]] – [[Jan II Kastylijski|Jan II]], [[Władcy Kastylii-Leónu|król Kastylii i Leónu]] (ur. [[1405]]) |
|||
* [[18 września]] – [[Rudolf żagański|Rudolf]], książę żagański (ur. ok. [[1414]]) |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
{{Commonscat|1454}} |
{{Commonscat|1454}} |
Aktualna wersja na dzień 18:16, 2 cze 2023
Rządzący państwami w 1454
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- Początek wojny trzynastoletniej.
- 3 lutego – Iława i Ostróda wstąpiły do antykrzyżackiego Związku Pruskiego.
- 4 lutego – wybuch powstania antykrzyżackiego w Toruniu; początek wojny trzynastoletniej.
- 5 lutego – Gdańsk: wybuchło powstanie przeciwko Krzyżakom. Zajęto Wielki Młyn na Starym Mieście - wypowiedziano posłuszeństwo Zakonowi.
- 10 lutego – Kazimierz Jagiellończyk poślubił w Krakowie Elżbietę Rakuszankę, córkę Albrechta II Habsburga.
- 11 lutego – Gdańsk: komtur zamkowy Pfersfelder przekazał cały zamek radzie gdańskiej. Skończył się okres panowania Krzyżaków w Gdańsku po 145 latach i 3 miesiącach.
- 12 lutego – Elblążanie opanowali zamek krzyżacki w swoim mieście.
- 21 lutego – król Kazimierz Jagiellończyk kupił od księcia Jana IV księstwo oświęcimskie.
- 6 marca – król Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywilej inkorporacyjny, mocą którego Prusy i Pomorze Gdańskie wcielono do Polski.
- 19 marca – po dwóch latach konfliktu mieszkańcy księstwa oświęcimskiego złożyli hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi.
- 22 kwietnia – przedstawiciele szlachty i reprezentanci wszystkich miast pruskich złożyli królowi polskiemu przysięgę wierności na ręce biskupa Andrzeja z Bnina, oprócz biskupów pruskich którzy odłożyli złożenie przysięgi do czasu przybycia do prowincji pruskich króla Kazimierza Jagiellończyka[1].
- 1 maja-8 maja – w Łęczycy obradował sejm walny[2].
- 9 czerwca – Elblążanie na opanowanym zamku krzyżackim składają hołd królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi.
- 16 czerwca – Gdańsk uzyskał wielki przywilej podporządkowujący Głównemu Miastu, Osiek, Młode i Stare Miasto oraz uzyskał monopol wyłączności praw miejskich w promieniu 5 mil (tj. 30-40 km) i gwarancję, że na tym obszarze nie będzie zbudowany żaden zamek.
- 15 września – Kazimierz Jagiellończyk wydał przywilej cerekwicki.
- 18 września – wojna trzynastoletnia: zwycięstwo wojsk krzyżackich w bitwie pod Chojnicami.
- 9 października - wojna trzynastoletnia: układ w Malborku pomiędzy władzami Zakonu a krzyżackimi wojskami najemnymi[3].
- październik - krzyżackie wojska zaciężne zdobyły zamek w Kurzętniku nad Drwęcą
- 12 listopada – Kazimierz Jagiellończyk wydał w Nieszawie statut, na mocy którego wszelkie ważne decyzje państwowe były uzależnione od szlacheckich sejmików (Statuty nieszawskie).
- Gdańsk przystąpił do wojny trzynastoletniej po stronie Królestwa Polskiego.
- Wąchock otrzymał prawa miejskie.
- obradował Sejm Wielkiego Księstwa Litewskiego w Brześciu[4].
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 9 kwietnia – Mediolan i Wenecja zawarły pokój w Lodi.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 9 marca – Amerigo Vespucci, włoski podróżnik i odkrywca (zm. 1512)
- 28 maja lub 29 maja – Bogusław X Wielki, książę szczeciński, słupski i wołogojski (zm. 1532)
- Data dzienna nieznana:
- Katarzyna Cornaro – ostatnia panująca królowa Cypru (zm. 1510)
- Aleksy Skantarios Komnen – książę trapezuncki (zm. 1463)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 4 marca – Hynek Krušina z Lichtenburka, czeski szlachcic i dowódca husycki (ur. 1392)
- 20 lipca – Jan II, król Kastylii i Leónu (ur. 1405)
- 18 września – Rudolf, książę żagański (ur. ok. 1414)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ks. Jan Korytowski: Dzieje prymasów Polski. Poznań 002, tom VII, s. 34.
- ↑ Wojciech Fałkowski, Rok trzech sejmów: tenże, Pierwsze stulecie Jagiellonów, Kraków 2017, s. 294.
- ↑ Marian Biskup , Trzynastoletnia wojna z Zakonem krzyżackim, s. 293-294 .
- ↑ Andrzej Rachuba, Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569-1763, Warszawa 2002, s. 22.