Tuf wulkaniczny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m ilustracja |
|||
| (Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 19 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Tufy zbocze Wezuwiusza.jpg |
[[Plik:Tufy zbocze Wezuwiusza.jpg|thumb|250px|Tufy na zboczach [[Wezuwiusz]]a]] |
||
[[Plik:HoleInTheWallTuff.JPG|thumb|250px|Kalifornijski tuf wulkaniczny datowany na 18,5 |
[[Plik:HoleInTheWallTuff.JPG|thumb|250px|Kalifornijski tuf wulkaniczny datowany na 18,5 miliona lat.]] |
||
[[Plik:20230206 Grotto of Lourdes in Katowice Panewniki 03.jpg|thumb|250px|Sztuczna grota z tufu w [[Katowice|Katowicach]].]] |
|||
'''Tuf''', '''tuf wulkaniczny''' – rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj [[ |
'''Tuf''', '''tuf wulkaniczny''' – rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj [[Porowatość|porowatej]] [[skały osadowe]]j należącej do [[Skały piroklastyczne|skał piroklastycznych]]. |
||
== Skład == |
|||
Składa się z [[ |
Składa się z [[Materiał piroklastyczny|materiału piroklastycznego]] (gł. [[Piasek wulkaniczny|piasku]] i [[Popiół wulkaniczny|popiołu wulkanicznego]], często z domieszką innego materiału okruchowego, scementowanego np. spoiwem [[Ditlenek krzemu|krzemionkowym]] lub [[Ił (skała)|ilastym]]. Tufy są skałami o dużej porowatości, mogą mieć równoległą teksturę odpowiadającą etapom [[Sedymentacja|sedymentacji]] materiału skalnego. Występują razem ze [[Skały wylewne|skałami wylewnymi]] lub w obrębie serii [[Skały osadowe|osadowych]]. |
||
W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej; spotykane są przede wszystkim w [[Sudety|Sudetach]] (w okolicach [[Wałbrzych]]a, [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubania]] i [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]]) oraz w południowej części [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] (w okolicach [[Krzeszowice|Krzeszowic]] – |
W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej; spotykane są przede wszystkim w [[Sudety|Sudetach]] (w okolicach [[Wałbrzych]]a, [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubania]] i [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]]) oraz w południowej części [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] (w okolicach [[Krzeszowice|Krzeszowic]] – [[tufy filipowickie]] z dolnego [[perm]]u). |
||
== Podział ze względu na skład [[litologia|litologiczny]] == |
== Podział ze względu na skład [[litologia|litologiczny]] == |
||
* tuf |
* tuf [[andezyt]]owy |
||
* tuf |
* tuf [[bazalt]]owy |
||
* tuf |
* tuf [[ryolit]]owy |
||
* tuf |
* tuf [[trachit]]owy |
||
* tuf |
* tuf [[ryodacyt]]owy |
||
* i inne |
* i inne |
||
| Linia 20: | Linia 22: | ||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
{{Siostrzane projekty |
|||
|commons = Category:Tuff |
|||
|słownik = tuf |
|||
|źródła = |
|||
|cytaty = |
|||
|news = |
|||
|books = |
|||
|podróże = |
|||
|species = |
|||
|wikiwerek = |
|||
|meta = |
|||
}} |
|||
* [[tufit]] |
* [[tufit]] |
||
* [[bentonit]] |
* [[bentonit]] |
||
| Linia 25: | Linia 39: | ||
* [[Kapadocja]] |
* [[Kapadocja]] |
||
* [[trass]] |
* [[trass]] |
||
* [[martwica (geologia)|martwica wapienna]] (nazywana niekiedy ''tufem wapiennym'') |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* |
* {{Cytuj|autor = Wacław Ryka; Anna Maliszewska |tytuł = Słownik petrograficzny |data = 1982 |isbn = 83-220-0150-9 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwa Geologiczne |oclc = 69507580}} |
||
* |
* {{Cytuj|tytuł = Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej |data = 1986 |isbn = 83-220-0180-0 |inni = Wojciech Jaroszewski (red.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwa Geologiczne |oclc = 69636648}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Materiały budowlane]] |
|||
[[ar:طفلة بركانية]] |
|||
| ⚫ | |||
[[ca:Tova volcànica]] |
|||
[[Kategoria:Surowce mineralne]] |
|||
[[cs:Tuf]] |
|||
[[da:Tuf]] |
|||
[[de:Tuff]] |
|||
[[et:Tuff]] |
|||
[[en:Tuff]] |
|||
[[es:Toba volcánica]] |
|||
[[eo:Tofo]] |
|||
[[fr:Tuf volcanique]] |
|||
[[fy:Dowestien]] |
|||
[[ko:용결응회암]] |
|||
[[id:Tuff]] |
|||
[[is:Móberg (jarðfræði)]] |
|||
[[it:Tufo]] |
|||
[[he:טוף]] |
|||
[[la:Tofus]] |
|||
[[lt:Tufas]] |
|||
[[nl:Tufsteen]] |
|||
[[ja:凝灰岩]] |
|||
[[no:Tuff]] |
|||
[[nn:Tuff]] |
|||
[[pt:Tufo (geologia)]] |
|||
[[ru:Туф]] |
|||
[[simple:Tuff]] |
|||
[[sk:Tuf]] |
|||
[[sl:Tuf]] |
|||
[[sr:Туф]] |
|||
[[sh:Tuf]] |
|||
[[fi:Tuffi]] |
|||
[[sv:Tuff]] |
|||
[[uk:Вулканічний туф]] |
|||
[[wa:Tawe]] |
|||
[[zh:凝灰岩]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 10:18, 6 lut 2023
Tuf, tuf wulkaniczny – rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj porowatej skały osadowej należącej do skał piroklastycznych.
Skład
[edytuj | edytuj kod]Składa się z materiału piroklastycznego (gł. piasku i popiołu wulkanicznego, często z domieszką innego materiału okruchowego, scementowanego np. spoiwem krzemionkowym lub ilastym. Tufy są skałami o dużej porowatości, mogą mieć równoległą teksturę odpowiadającą etapom sedymentacji materiału skalnego. Występują razem ze skałami wylewnymi lub w obrębie serii osadowych.
W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej; spotykane są przede wszystkim w Sudetach (w okolicach Wałbrzycha, Lubania i Nowej Rudy) oraz w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (w okolicach Krzeszowic – tufy filipowickie z dolnego permu).
Podział ze względu na skład litologiczny
[edytuj | edytuj kod]- tuf andezytowy
- tuf bazaltowy
- tuf ryolitowy
- tuf trachitowy
- tuf ryodacytowy
- i inne
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- materiał budowlany
- składnik fango
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wacław Ryka, Anna Maliszewska, Słownik petrograficzny, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1982, ISBN 83-220-0150-9, OCLC 69507580.
- Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej, Wojciech Jaroszewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1986, ISBN 83-220-0180-0, OCLC 69636648.
Identyfikatory zewnętrzne: