Tuf wulkaniczny: Różnice pomiędzy wersjami

	Informacje w projektach siostrzanych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 10:18, 6 lut 2023

Kalifornijski tuf wulkaniczny datowany na 18,5 miliona lat.

Tuf, tuf wulkaniczny – rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj porowatej skały osadowej należącej do skał piroklastycznych.

Skład

Składa się z materiału piroklastycznego (gł. piasku i popiołu wulkanicznego, często z domieszką innego materiału okruchowego, scementowanego np. spoiwem krzemionkowym lub ilastym. Tufy są skałami o dużej porowatości, mogą mieć równoległą teksturę odpowiadającą etapom sedymentacji materiału skalnego. Występują razem ze skałami wylewnymi lub w obrębie serii osadowych.

W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej; spotykane są przede wszystkim w Sudetach (w okolicach Wałbrzycha, Lubania i Nowej Rudy) oraz w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (w okolicach Krzeszowic – tufy filipowickie z dolnego permu).

Podział ze względu na skład litologiczny

tuf andezytowy
tuf bazaltowy
tuf ryolitowy
tuf trachitowy
tuf ryodacytowy
i inne

Zastosowanie

materiał budowlany
składnik fango

Zobacz też

tufit
bentonit
ignimbryt
Kapadocja
trass
martwica wapienna (nazywana niekiedy tufem wapiennym)

Bibliografia

WacławW. Ryka WacławW., AnnaA. Maliszewska AnnaA., Słownik petrograficzny, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1982, ISBN 83-220-0150-9, OCLC 69507580 .
Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej, WojciechW. Jaroszewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1986, ISBN 83-220-0180-0, OCLC 69636648 .

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Grafika:Tufy zbocze Wezuwiusza.jpg|right|thumb|250px|Tufy na zboczach [[Wezuwiusz]]a]]
+[[Plik:Tufy zbocze Wezuwiusza.jpg|thumb|250px|Tufy na zboczach [[Wezuwiusz]]a]]
+[[Plik:HoleInTheWallTuff.JPG|thumb|250px|Kalifornijski tuf wulkaniczny datowany na 18,5 miliona lat.]]
-'''Tuf''', '''tuf wulkaniczny''' - rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj [[porowatość|porowatej]] [[Skały osadowe|skały osadowej]] należącej do [[skała okruchowa|skał okruchowych]]. Składa się z [[materiał piroklastyczny|materiału piroklastycznego]] (gł. [[piasek wulkaniczny|piasku]] i [[popiół wulkaniczny|popiołu wulkanicznego]], także [[bomba wulkaniczna|bomb wulkanicznych]]), często z domieszką innego materiału okruchowego, scementowanego np. spoiwem [[krzemionka|krzemionkowym]] lub [[ił (skała)|ilastym]]. Tufy są skałami o dużej porowatości, mogą mieć równoległą teksturę odpowiadającą etapom [[sedymentacja|sedymentacji]] materiału skalnego. Występują razem ze [[skały wylewne|skałami wylewnymi]].
+[[Plik:20230206 Grotto of Lourdes in Katowice Panewniki 03.jpg|thumb|250px|Sztuczna grota z tufu w [[Katowice|Katowicach]].]]
+'''Tuf''', '''tuf wulkaniczny''' – rodzaj lekkiej, zwięzłej, zazwyczaj [[Porowatość|porowatej]] [[skały osadowe]]j należącej do [[Skały piroklastyczne|skał piroklastycznych]].
+== Skład ==
-W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej; spotykane są przede wszystkim w [[Sudety|Sudetach]] (w okolicach [[Wałbrzych]]a, [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubania]] i [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]]) oraz w południowej części [[Wyżyna Krakowska|Wyżyny Krakowskiej]] (w okolicach [[Krzeszowice|Krzeszowic]]).
+Składa się z [[Materiał piroklastyczny|materiału piroklastycznego]] (gł. [[Piasek wulkaniczny|piasku]] i [[Popiół wulkaniczny|popiołu wulkanicznego]], często z domieszką innego materiału okruchowego, scementowanego np. spoiwem [[Ditlenek krzemu|krzemionkowym]] lub [[Ił (skała)|ilastym]]. Tufy są skałami o dużej porowatości, mogą mieć równoległą teksturę odpowiadającą etapom [[Sedymentacja|sedymentacji]] materiału skalnego. Występują razem ze [[Skały wylewne|skałami wylewnymi]] lub w obrębie serii [[Skały osadowe|osadowych]].
+W Polsce tufy występują w obszarach dawnej aktywności wulkanicznej; spotykane są przede wszystkim w [[Sudety|Sudetach]] (w okolicach [[Wałbrzych]]a, [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubania]] i [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]]) oraz w południowej części [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] (w okolicach [[Krzeszowice|Krzeszowic]] – [[tufy filipowickie]] z dolnego [[perm]]u).
-Ze względu na skład [[litologia|litologiczny]] wyróżnia się m.in.:
-* tuf andezytowy;
-* tuf bazaltowy;
-* tuf ryolitowy;
-* tuf trachitowy;
-* tuf riadacytowy
-* i inne.
+== Podział ze względu na skład [[litologia|litologiczny]] ==
-Zastosowanie: materiał budowlany, składnik [[fango]].
+* tuf [[andezyt]]owy
+* tuf [[bazalt]]owy
+* tuf [[ryolit]]owy
+* tuf [[trachit]]owy
+* tuf [[ryodacyt]]owy
+* i inne
+== Zastosowanie ==
-Zobacz też: [[tufit]], [[bentonit]], [[ignimbryt]], [[Kapadocja]], [[trass]].
+* [[materiał budowlany]]
+* składnik [[fango]]
+== Zobacz też ==
-[[Kategoria:Skały osadowe]]
+{{Siostrzane projekty
+ |commons   = Category:Tuff
+ |słownik   = tuf
+ |źródła    =
+ |cytaty    =
+ |news      =
+ |books     =
+ |podróże   =
+ |species   =
+ |wikiwerek =
+ |meta      =
+}}
+* [[tufit]]
+* [[bentonit]]
+* [[ignimbryt]]
+* [[Kapadocja]]
+* [[trass]]
+* [[martwica (geologia)|martwica wapienna]] (nazywana niekiedy ''tufem wapiennym'')
+== Bibliografia ==
-[[de:Tuff]]
+* {{Cytuj|autor = Wacław Ryka; Anna Maliszewska |tytuł = Słownik petrograficzny |data = 1982 |isbn = 83-220-0150-9 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwa Geologiczne |oclc = 69507580}}
-[[et:Tuff]]
+* {{Cytuj|tytuł = Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej |data = 1986 |isbn = 83-220-0180-0 |inni = Wojciech Jaroszewski (red.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwa Geologiczne |oclc = 69636648}}
-[[en:Tuff]]
-[[es:Toba volcánica]]
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[eo:Tofo]]
-[[fr:Tuf volcanique]]
+[[Kategoria:Materiały budowlane]]
-[[it:Tufo (roccia)]]
+[[Kategoria:Skały piroklastyczne]]
-[[he:טוף]]
+[[Kategoria:Surowce mineralne]]
-[[nl:Tufsteen]]
-[[ja:凝灰岩]]
-[[pt:Tufo (geologia)]]
-[[ru:Туф]]
-[[fi:Tuffi]]
-[[sk:Tuf]]
-[[sv:Tuff]]
-[[uk:Вулканічний туф]]
-[[wa:Tawe]]