Przejdź do zawartości

Magnoliowe: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
107 490 edycji
drobne merytoryczne
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Takson infobox}}
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Takson infobox
{{Takson infobox
⚫
|nazwa = Magnoliowe
⚫
| obrazek = Magnolia-sieboldii.JPG
| opis obrazka = ''Magnolia sieboldii''
|grafika = Magnolia-sieboldii.JPG
⚫
|opis grafiki = ''Magnolia sieboldii''
⚫
| nazwa = Magnoliowe
|alt grafiki =
|systematyka_ref=<ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/ | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2009-05-30 | autor = Stevens P.F. | rok=2001– | język=en}}</ref>
|systematyka ref = <ref name="apweb" />
|domena=[[eukarionty]]
|domena = [[eukarionty]]
|królestwo=[[rośliny]]
|klad1= [[rośliny naczyniowe]]
|królestwo = [[rośliny]]
|klad1 = [[rośliny naczyniowe]]
|klad2= ''[[Euphyllophyta]]''
|klad2 = ''[[Euphyllophyta]]''
|klad3= [[rośliny nasienne]]
|klad3 = [[rośliny nasienne]]
|klasa= [[okrytonasienne]]
|klasa = [[okrytonasienne]]
|klad5= magnoliowe
|klad5 = magnoliowe
| łacina = Magnoliidae
|nazwa łacińska = Magnoliidae
| autor = Novák ex Takht.
|autor = Novák ex Takht.
| cytat = Sist. Filog. Cvetk. Rast.: 51, 1967
|cytat = Sist. Filog. Cvetk. Rast.: 51, 1967
⚫
|synonimy =
|wikispecies =
⚫
|commons =
|wikisłownik = magnoliowe
}}
}}
'''Magnoliowe''' (''Magnoliidae'' Novák ex Takht.) – grupa roślin wyróżniana zwykle w randze [[klasa (biologia)|podklasy]] lub definiowana bez odniesienia do rang systematycznych jako jeden z [[klad]]ów roślin [[okrytonasienne|okrytonasiennych]]. Magnoliowe jako podklasę w obrębie klasy okrytonasiennych (''Magnoliopsida'') wymienia [[system Reveala]] (1999) i popularny w ostatnich dekadach XX wieku [[system Cronquista]] (1981) (jednak w obu tych systemach [[takson]] różni się pozycją i składem). Od końca lat 90. XX wieku grupa określana jako klad magnoliowych stanowiący jedną z najstarszych linii rozwojowych okrytonasiennych, oddzieloną od wspólnego pnia jeszcze przed zróżnicowaniem [[jednoliścienne|jednoliściennych]] i [[dwuliścienne właściwe|dwuliściennych właściwych]]. U przedstawicieli zachowało się wiele cech określanych jako prymitywne – spiralne rozmieszczenie elementów kwiatu, wydłużona oś kwiatowa, okrywa niezróżnicowana na kielich i koronę, w [[drewno (botanika)|drewnie]] dominują [[cewka (botanika)|cewki]]. Częste są komórki wydzielnicze z substancjami aromatycznymi<ref name=encyk>{{cytuj książkę|tytuł=Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe |url= |data= |rok=1998 |miesiąc= |wydawca= Muza SA |miejsce=Warszawa |isbn = 83-7079-778-4 |strony=28-29}}</ref>.
'''Magnoliowe''' (''Magnoliidae'' Novák ex Takht.) – grupa roślin wyróżniana zwykle w randze [[klasa (biologia)|podklasy]] lub definiowana bez odniesienia do rang systematycznych jako jeden z [[klad]]ów roślin [[okrytonasienne|okrytonasiennych]]. Magnoliowe jako podklasę w obrębie klasy okrytonasiennych (''Magnoliopsida'') wymienia [[system Reveala]] (1999) i popularny w ostatnich dekadach XX wieku [[system Cronquista]] (1981) (jednak w obu tych systemach [[takson]] różni się pozycją i składem). Od końca lat 90. XX wieku grupa określana jako klad magnoliowych stanowiący jedną z najstarszych linii rozwojowych okrytonasiennych, oddzieloną od wspólnego pnia jeszcze przed zróżnicowaniem [[jednoliścienne|jednoliściennych]] i [[dwuliścienne właściwe|dwuliściennych właściwych]]. U przedstawicieli zachowało się wiele cech określanych jako prymitywne – spiralne rozmieszczenie elementów kwiatu, wydłużona oś kwiatowa, okrywa niezróżnicowana na kielich i koronę, w [[drewno (botanika)|drewnie]] dominują [[cewka (botanika)|cewki]]. Częste są komórki wydzielnicze z substancjami aromatycznymi<ref name=encyk>{{cytuj książkę|tytuł=Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe |url= |data= |rok=1998 |miesiąc= |wydawca= Muza SA |miejsce=Warszawa |isbn = 83-7079-778-4 |strony=28-29}}</ref>.
Linia 24: Linia 29:


== Systematyka ==
== Systematyka ==
; Pozycja systematyczna według [[Angiosperm Phylogeny Website|APweb]]<ref name=apweb/>:
; Pozycja systematyczna według [[Angiosperm Phylogeny Website|APweb]] (aktualizowany [[system APG IV]] z 2016)<ref name=apweb/>:
Zgodnie z danymi APweb (aktualizowana systematyka na bazie [[system APG IV|systemu APG IV]] z 2016) stanowią grupę [[takson monofiletyczny|monofiletyczną]], siostrzaną dla ''[[Chloranthales]]'':
Magnoliowe stanowią grupę [[takson monofiletyczny|monofiletyczną]], siostrzaną dla [[zieleńcowce|zieleńcowców]] ''Chloranthales'':
{{Klad | style=font-size:90%;line-height:90%
{{Klad
| style = line-height:90%
| label1=[[Okrytonasienne|←]]
| 1 = [[Okrytonasienne|←]]
| 1.1 = [[amborellowate|amborellowce]] ''Amborellales''
| 1={{Klad
| 1=[[amborellowate|amborellowce]] ''Amborellales''
| 1.2.1 = [[grzybieniowce]] ''Nymphaeales''
⚫
| 1.2.2.1 = ''[[Austrobaileyales]]''
| 2={{Klad
| 1=[[grzybieniowce]] ''Nymphaeales''
| 1.2.2.2.1.1 = [[zieleńcowce]] ''Chloranthales''
| 1.2.2.2.1.2 = '''magnoliowe'''
| 2={{Klad
⚫
| 1.2.2.2.1.2.1.1 = [[kanellowce]] ''Canellales''
⚫
| 1=''[[Austrobaileyales]]''
⚫
| 1.2.2.2.1.2.1.2 = [[pieprzowce]] ''Piperales''
| 2={{Klad
⚫
| 1.2.2.2.1.2.2.1 = [[wawrzynowce]] ''Laurales''
| 1={{Klad | label2= '''magnoliowe''' 
⚫
| 1.2.2.2.1.2.2.2 = [[magnoliowce]] ''Magnoliales''
| 1=[[zieleńcowce]] ''Chloranthales''
⚫
| 1.2.2.2.2.1 = [[jednoliścienne|klad jednoliściennych]]
| 2={{Klad
⚫
| 1.2.2.2.2.2.1 = [[rogatkowate (rośliny)|rogatkowce]] ''Ceratophyllales''
⚫
| 1={{Klad
⚫
| 1.2.2.2.2.2.2 = [[dwuliścienne właściwe|klad dwuliściennych właściwych]] ''eudicots''
⚫
| 1=[[kanellowce]] ''Canellales''
}}
⚫
| 2=[[pieprzowce]] ''Piperales''
⚫
}}
| 2={{Klad
⚫
| 1=[[wawrzynowce]] ''Laurales''
⚫
| 2=[[magnoliowce]] ''Magnoliales''
}} }} }}
| 2={{Klad
⚫
| 1=[[jednoliścienne|klad jednoliściennych]]
| 2={{Klad
⚫
| 1=[[rogatkowate (rośliny)|rogatkowce]] ''Ceratophyllales''
⚫
| 2=[[dwuliścienne właściwe|klad dwuliściennych właściwych]] ''eudicots''
}} }} }} }} }} }} }}


; Podział według [[Angiosperm Phylogeny Website|APweb]] (aktualizowany [[system APG III]] z 2009)<ref name=apweb/>
; Podział według [[Angiosperm Phylogeny Website|APweb]] (aktualizowany [[system APG IV]] z 2016)<ref name=apweb/>
* rząd ''Canellales'' – [[kanellowce]]
* rząd ''Canellales'' – [[kanellowce]]
** rodzina ''Canellaceae'' – [[kanellowcowate]]
** rodzina ''Canellaceae'' – [[kanellowate]]
** rodzina ''Winteraceae'' – [[winterowate]]
** rodzina ''Winteraceae'' – [[winterowate]]
* rząd ''Piperales'' – [[pieprzowce]]
* rząd ''Piperales'' – [[pieprzowce]]
** rodzina ''Aristolochiaceae'' – [[kokornakowate]]
** rodzina ''Aristolochiaceae'' – [[kokornakowate]]
** rodzina ''Hydnoraceae'' – [[piestrzennikowate]]
** rodzina ''Piperaceae'' – [[pieprzowate]]
** rodzina ''Piperaceae'' – [[pieprzowate]]
** rodzina ''Saururaceae'' – [[saururowate]]
** rodzina ''Saururaceae'' – [[saururowate]]
Linia 89: Linia 83:
** Rząd: [[jaskrowce]] – ''Ranunculales''
** Rząd: [[jaskrowce]] – ''Ranunculales''


{{Przypisy}}
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="apweb">{{Angiosperm Phylogeny Website |data dostępu = 2009-05-30}}</ref>
}}

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Okrytonasienne]]
[[Kategoria:Okrytonasienne]]

Aktualna wersja na dzień 17:11, 27 mar 2021

Magnoliowe
Ilustracja
Magnolia sieboldii
Systematyka[1]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Klad

rośliny naczyniowe

Klad

Euphyllophyta

Klad

rośliny nasienne

Klasa

okrytonasienne

Klad

magnoliowe

Nazwa systematyczna
Magnoliidae Novák ex Takht.
Sist. Filog. Cvetk. Rast.: 51, 1967
Hasło w Wikisłowniku

Magnoliowe (Magnoliidae Novák ex Takht.) – grupa roślin wyróżniana zwykle w randze podklasy lub definiowana bez odniesienia do rang systematycznych jako jeden z kladów roślin okrytonasiennych. Magnoliowe jako podklasę w obrębie klasy okrytonasiennych (Magnoliopsida) wymienia system Reveala (1999) i popularny w ostatnich dekadach XX wieku system Cronquista (1981) (jednak w obu tych systemach takson różni się pozycją i składem). Od końca lat 90. XX wieku grupa określana jako klad magnoliowych stanowiący jedną z najstarszych linii rozwojowych okrytonasiennych, oddzieloną od wspólnego pnia jeszcze przed zróżnicowaniem jednoliściennych i dwuliściennych właściwych. U przedstawicieli zachowało się wiele cech określanych jako prymitywne – spiralne rozmieszczenie elementów kwiatu, wydłużona oś kwiatowa, okrywa niezróżnicowana na kielich i koronę, w drewnie dominują cewki. Częste są komórki wydzielnicze z substancjami aromatycznymi[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzewy lub niewielkie drzewa, rzadko duże drzewa lub rośliny zielne.
Liście
U większości mają całe blaszki, rzadko liście są złożone.
Kwiaty
Duże, często mają wszystkie części (listki okwiatu, pręciki i słupki) umieszczone skrętolegle na wydłużonej osi. Są też kwiaty o okółkowym rozmieszczeniu elementów, wówczas zwykle trójkrotne. Słupki wolne, niezrośnięte, każdy z jednego owocolistka.
Nasiona
W nasionach zarodek jest bardzo mały i otoczony jest bielmem.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]

Magnoliowe stanowią grupę monofiletyczną, siostrzaną dla zieleńcowców Chloranthales:

←

amborellowce Amborellales




grzybieniowce Nymphaeales




Austrobaileyales





zieleńcowce Chloranthales


magnoliowe


kanellowce Canellales



pieprzowce Piperales





wawrzynowce Laurales



magnoliowce Magnoliales







klad jednoliściennych




rogatkowce Ceratophyllales



klad dwuliściennych właściwych eudicots








Podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
Podział systematyczny według systemu Cronquista (1981)

Magnoliowe w systemie Cronquista stanowiły jedną z 6 podklas w obrębie klasy dwuliścienne (Magnoliopsida):

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  2. ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 28-29. ISBN 83-7079-778-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Magnoliowe&oldid=62813115”