Tekst źródłowy strony Mistrzostwa świata w szachach 1998

[[Plik:Karpov, Anatoly (Flickr).jpg|thumb|Mistrz świata 1998, [[Anatolij Karpow]]]]
[[Plik:Viswanathan Anand 2006.jpg|thumb|Zwycięzca turnieju pretendentów, [[Viswanathan Anand]]]]

'''Mistrzostwa świata w szachach 1998''' – mecz szachowy między [[Anatolij Karpow|Anatolijem Karpowem]] (ówczesnym [[mistrzostwa świata w szachach|mistrzem świata]]) a [[Viswanathan Anand|Viswanathanem Anandem]] (zwycięzcą [[szachowe turnieje pretendentów|turnieju pretendentów]]), rozegrany pod egidą [[Międzynarodowa Federacja Szachowa|Międzynarodowej Federacji Szachowej]] (FIDE).

== Przebieg mistrzostw ==
Był to pierwszy z pięciu turniejów rozegranych [[System pucharowy|systemem pucharowym]], które zastąpiły obowiązujący w latach 1964–1996 system rozgrywek, wyłaniający rywala dla [[Mistrzostwa świata w szachach|mistrza świata]] drogą [[Szachowe mecze pretendentów|meczów pretendentów]]. Turniej w Groningen jako jedyny z tych pięciu nie wyłonił mistrza świata, ale tylko przeciwnika dla ówczesnego czempiona, [[Anatolij Karpow|Anatolija Karpowa]] i z tego względu traktowany może być również jako jeden z turniejów pretendentów.

W turnieju wzięło udział 97 zawodników (w tym 5 z [[Ranking szachowy|rankingiem]] powyżej 2700 punktów), którzy rozegrali 7 rund. W I rundzie rozegrano 34 mecze, natomiast od rundy II do zwycięzców spotkań z rundy I dołączyło 30 zawodników rozstawionych według posiadanego rankingu, którzy kolejne rundy rozegrali według klasycznej drabinki turniejowej. Spośród zawodników klasyfikowanych w pierwszej dziesiątce na świecie w dniu 1 lipca 1997 w turnieju nie wystąpili [[Garri Kasparow]] (nr 1), [[Władimir Kramnik]] (nr 2) oraz [[Gata Kamski]] (nr 7).

W poszczególnych meczach zawodnicy rozgrywali z sobą po dwie partie klasyczne (w finale cztery), następnie – w przypadku wyniku remisowego – pojedynek dwupartiowy [[Szachy szybkie|tempem przyspieszonym]], po nim zaś – w razie konieczności – jeszcze jeden. Jeśli po tych partiach wynik wciąż był remisowy, rozgrywano jedną decydującą partię [[Szachy błyskawiczne|tempem błyskawicznym]], w której losowano kolory bierek i w której grający białymi otrzymywał więcej czasu do namysłu od swojego przeciwnika. Aby jednak awansować, musiał tę partię wygrać – remis premiował awansem zawodnika grającego czarnymi (jak również jego zwycięstwo). System ten spotkał się z niezadowoleniem czołowych [[arcymistrz]]ów świata, którzy twierdzili, iż zaledwie dwie partie grane tempem klasycznym to dystans praktycznie uniemożliwiający nadrobienie strat po jednej słabiej rozegranej partii. Presja ta dodatkowo wpływała demobilizująco i zwiększała rolę przypadku. Jak pokazał przebieg turnieju, obawy te nie były bezzasadne.

Największymi niespodziankami mistrzostw było wyeliminowanie już w II rundzie czołowych szachistów świata [[Weselin Topałow|Weselina Topałowa]] (2745, nr 2 na liście startowej), [[Wasyl Iwanczuk|Wasilija Iwanczuka]] (2725, nr 3), [[Walerij Sałow|Walerija Sałowa]] (2680, nr 8) i [[Judit Polgár]] (2670, nr 11). Pozostali faworyci prezentowali dobrą dyspozycję i do półfinałów awans wywalczyli [[Viswanathan Anand]] (2765, nr 1 na liście startowej), [[Boris Gelfand]] (2695, nr 6), [[Michael Adams (szachista)|Michael Adams]] (2680, nr 7) i [[Nigel Short]] (2660, nr 14). Anand dosyć łatwo pokonał Gelfanda, natomiast zawodnicy angielscy stoczyli ze sobą zacięty pojedynek, w którym lepszy okazał się Adams. Pojedynek finałowy był bardzo wyrównany. Po ośmiu partiach wynik wynosił 4-4 (wszystkie partie zakończyły się remisami) i o zwycięstwie w całym turnieju zadecydowała jedna partia błyskawiczna, w której Anand pokonał swojego przeciwnika. Dzięki temu, niecały miesiąc później spotkał się w [[Lozanna|Lozannie]] z Anatolijem Karpowem w meczu o mistrzostwo świata, ulegając mu w stosunku 3-5<ref>[http://www.mark-weeks.com/chess/9798$wix.htm World Chess Championship 1998 Karpov – Anand FIDE Title Match].</ref>.

W turnieju wystąpił jeden reprezentant Polski, [[Michał Krasenkow]] (2645, nr 24), który awansując do V rundy (czołowej ósemki świata) osiągnął największy sukces w swojej karierze. W pierwszych czterech rundach pokonał on kolejno [[Paul van der Sterren|Paula van der Sterrena]] (2555, nr 70), [[Gildardo García|Gildardo Garcíę]] (2480, nr 92), [[Jewgienij Bariejew|Jewgienija Bariejewa]] (2670, nr 10) i [[Zurab Azmaiparaszwili|Zuraba Azmaiparaszwilego]] (2650, nr 21). W walce o półfinał uległ jednak Nigelowi Shortowi i ostatecznie został sklasyfikowany na miejscach od 5 do 8.

== Szczegółowe wyniki (od rundy IV) ==
Turniej pretendentów odbył się w dniach 9–30 grudnia w [[Groningen]] w Holandii.
{{Round16
<!--Data – Miasto|Zawodnik 1|Wynik 1|Zawodnik 2|Wynik 2 -->
<!--1/16 finału -->
||{{Flaga|ENG}} [[Michael Adams (szachista)|Michael Adams]]|4|{{Flaga|RUS}} [[Piotr Swidler]]|2
||{{Flaga|NLD}} [[Loek van Wely]]|1½|{{Flaga|BGR}} [[Kirił Georgiew]]|½
||{{Flaga|SVN}} [[Ołeksandr Bielawski]]|1|{{Flaga|ENG}} [[Nigel Short]]|3
||{{nowrap|{{Flaga|GEO}} [[Zurab Azmaiparaszwili&nbsp;]]}}|3|{{Flaga|POL}} [[Michał Krasenkow]]|4
||{{Flaga|KAZ}} [[Władisław Tkaczow]]|2½|{{Flaga|BLR}} [[Boris Gelfand]]|3½
||{{Flaga|RUS}} [[Aleksiej Driejew]]|3|{{Flaga|RUS}} [[Wadim Zwiagincew]]|1
||{{Flaga|HUN}} [[Zoltán Almási]]|0|{{Flaga|IND}} [[Viswanathan Anand]]|2
||{{Flaga|ARM}} [[Wladimir Hakopian]]|½|{{Flaga|ESP}} [[Aleksiej Szyrow]]|1½
<!--ćwierćfinały -->
||{{Flaga|ENG}} Michael Adams|2½|{{Flaga|NLD}} Loek van Wely|1½
||{{Flaga|ENG}} Nigel Short|2|{{Flaga|POL}} Michał Krasenkow|0
||{{Flaga|BLR}} Boris Gelfand|2½|{{Flaga|RUS}} Aleksiej Driejew|1½
||{{Flaga|IND}} Viswanathan Anand|1½|{{Flaga|ESP}} Aleksiej Szyrow|½
<!--półfinały -->
||{{Flaga|ENG}} Michael Adams|4|{{Flaga|ENG}} Nigel Short|3
||{{Flaga|BLR}} Boris Gelfand|½|{{Flaga|IND}} Viswanathan Anand|1½
<!--finał -->
||{{Flaga|ENG}} Michael Adams|4|{{Flaga|IND}} Viswanathan Anand|5
}}

== Mecz o mistrzostwo świata 1998 ==
[[Lozanna]], styczeń 1998 (partie 7 i 8 w tempie [[Szachy szybkie|szachów szybkich]])

{| class="wikitable"
|-
!Partia !! Data !! Białe !! Wynik !! Czarne !! Wynik bieżący
|-
|align="center"| 1 || 02.01.1998 || [[Anatolij Karpow|Karpow]] ||align="center"| 1–0 || [[Viswanathan Anand|Anand]] || Karpow prowadzi 1–0
|-
|align="center"| 2 || 03.01.1998 || Anand ||align="center"| 1–0 || Karpow || remis 1–1
|-
|align="center"| 3 || 04.01.1998 || Karpow ||align="center"| ½–½ || Anand || remis 1½–1½
|-
|align="center"| 4 || 06.01.1998 || Anand ||align="center"| 0–1 || Karpow || Karpow prowadzi 2½–1½
|-
|align="center"| 5 || 07.01.1998 || Karpow ||align="center"| ½–½ || Anand || Karpow prowadzi 3–2
|-
|align="center"| 6 || 08.01.1998 || Anand ||align="center"| 1–0 || Karpow || remis 3–3
|-
|align="center"| 7 || 09.01.1998 || Karpow ||align="center"| 1–0 || Anand || Karpow prowadzi 4–3
|-
|align="center"| 8 || 09.01.1998 || Anand ||align="center"| 0–1 || Karpow || Karpow wygrywa 5–3
|}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.mark-weeks.com/chess/9798$cix.htm World Chess Championship 1997 FIDE Knockout Matches] {{lang|en}}
* [http://www.brasilbase.pro.br/rot1997w.htm 1st FIDE KO World Chess Championship] {{lang|en}}

{{MŚ szachy system pucharowy}}

[[Kategoria:1998 w sporcie]]
[[Kategoria:Mistrzostwa świata w szachach|1998]]
[[Kategoria:Szachy w Szwajcarii]]
[[Kategoria:Sport w Lozannie]]