Tekst źródłowy strony Kuchnia gruzińska

'''Kuchnia gruzińska''' – sposób gotowania i potrawy pochodzące z  [[Gruzja|Gruzji]] i przyrządzane przez [[Gruzini|Gruzinów]] na całym świecie.

Kuchnia zajmuje szczególne miejsce w gruzińskiej tradycji i jest częścią tożsamości dzisiejszych Gruzinów. Łagodny i zróżnicowany klimat Gruzji, zapewnia obfitość i różnorodność płodów rolnych, w tym wielu aromatycznych przypraw. W ciepłym słońcu dojrzewają soczyste [[pomidor]]y, [[arbuz]]y, [[Ogórek melon|melony]], [[winogrono|winogrona]] a także karalioki (szaron) i dorodne [[Psianka podłużna|bakłażany]]. Z kolei górskie hale dostarczają [[Baranina|baraniny]] oraz setek gatunków [[ser]]a. Dzięki temu narodowa kuchnia szczyci się bogactwem potraw{{r|kaukaz}}. Dzięki charakterystycznym dodatkom, takim jak [[Orzech włoski|orzechy włoskie]], [[czosnek]], [[ocet]], nasiona [[Granat właściwy|granatu]] i aromatyczne zioła, potrawy gruzińskie uzyskują swój unikatowy smak, a kuchnię gruzińską jedyną w swoim rodzaju{{r|zakaukazie}}. Znamienne jest używanie do potraw orzechów włoskich utartych na miękką masę. Znajdziemy je w sosach, farszach, zupach, a nawet w klasycznych sałatkach, z pomidorem, ogórkiem i zieleniną{{r|meller}}.

Prawdopodobnie część kuchni gruzińskiej ma swoje korzenie w [[Indie|Indiach]]. Chleb [[Język gruziński|po gruzińsku]] i w [[język hindi|hindi]] nazywa się dokładnie tak samo – ''puri'', a gruziński piec ''tone'' pochodzi od hinduskiego pieca ''tandoor''. Te podobieństwa to najprawdopodobniej dziedzictwo [[Mongołowie|Mongołów]], którzy najpierw okupowali Indie, a potem przybyli na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukaz]], przynosząc tam przy okazji tradycje kulinarne wcześniej podbitych ziem{{r|meller}}.

== Sosy i przyprawy ==
* [[Adżika]] ({{W języku|ka|აჯიკა}}) – ostra pasta z czerwonej papryki z dodatkiem soli, czosnku i ziół (w tym czasami z [[chmeli-suneli]])<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/adjika| tytuł = Аджика | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Chmeli-suneli]] (gruz. {{J|ka|ხმელი-სუნელი}}) – aromatyczna, lecz nie ostra mieszanka przypraw.
* [[Sacywi]] (gruz. {{J|ka|საცივი}}) – pasta z orzechów z przyprawami (suszone zioła, czosnek, ocet, pieprz cayenne). Podawana na zimno (gruzińskie słowo ''ciwi'' oznacza „na zimno”). Jest stosowana jako dodatek do wielu mięs (zwykle kurczaka i indyka), ryb i dań warzywnych<ref>{{Cytuj stronę | url = http://georgianrecipes.net/tag/satsivi/| tytuł = Satsivi| data dostępu = 2015-04-11 | autor = | opublikowany = georgianrecipes.net| praca = | data = 2014-04-03| język = ru}}</ref>.
* [[Tkemali]] (gruz. {{J|ka|ტყემალი}}) – aromatyczny sos produkowany ze śliwek i specjalnie dobranych przypraw{{r|meller}}. Podawany przede wszystkim do mięs{{r|zakaukazie}}

<gallery widths="150" heights="150">
Megrelian ajika.jpg|[[Adżika]] w wersji megrelskiej
Green ajika.jpg|Zielona adżika
Khmeli suneli.JPG|[[Chmeli-suneli]]
Walnut sauce.jpg|[[Sacywi]]
Tkemali.JPG|[[Tkemali]]
</gallery>

== Przekąski ==
* [[Chaczapuri]] (gruz. ხაჭაპური) – zapiekany placek nadziewany serem (''chaczo'' – ser + ''puri'' – chleb), to najpopularniejsze gruzińskie danie{{r|zakaukazie}}; podaje się go w różnych wariacjach, w zależności od regionu{{r|adamczak}}. ''Chaczapuri imeruli'', mająca pochodzenie w regionie [[Imeretia|Imeretii]], to najbardziej popularna wersja, z okrągłym ciastem i ze znajdującym się wewnątrz delikatnie solonym serem. ''Czaczapuri megruli'' – wersja z regionu [[Megrelia|Magrelii]], charakteryzująca się ułożeniem sera na wierzchu ciasta{{r|zakaukazie}}. ''Chaczapuri adżaruli'' – pochodząca z [[Adżaria|Adżarii]] wersja, w której ciasto formuje się w kształt łódki, a na znajdujące się w środku nadzienie serowe wbija się żółtko jajka i dodaje trochę masła<ref>{{Cytuj stronę | url = http://obliczagruzji.monomit.pl/przepisy-kuchni-gruzinskiej/chaczapuri-adzarskie-u-starszyny| tytuł = Chaczapuri adżarskie u Starszyzny| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Anna Janicka-Galant| opublikowany = obliczagruzji.monomit.pl| praca = | data = | język =}}</ref>.
* [[Adżapsandali]] (gruz. აჯაფსანდალი) – danie wegetariańskie składające się z bakłażana, [[ziemniak]]ów, pomidorów, [[Papryka (kuchnia)|papryki]] i przypraw<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Burford| imię = Tim| tytuł = Georgia| wydanie = 3| wydawca = Bradt Travel Guides| miejsce = | data = 2008-11-25| strony = 65| isbn = 9781841622613|język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/adjapsandali| tytuł = Аджапсандали | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Kuczmaczi]] (gruz. კუჭმაჭი) – danie z wątróbki, serc i żołądków z orzechami i posypanymi na górę nasionami granatu<ref>Кавказская кухня. Кухня народов Северного Каваказа. Особенности национальных кухонь Закавказья. Холодные и горячие закуски. Супы, p. 7357</ref>.
* [[Kupati]] (gruz. კუპატი) – [[kiełbasa]] wyrabiana z [[Wieprzowina|wieprzowiny]], z dodatkiem soli, pieprzu, cebuli, czosnku a także mieszanki przypraw [[chmeli-suneli]]<ref>Кавказская кухня. Мясные блюда, p. 7792</ref>. W wersji z Imeretii kupati jest smażone i podawane z posiekaną cebulą i sosem ''[[tkemali]]''<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.russianfood.com/recipes/recipe.php?rid=65116| tytuł = Купаты по-имеретински| data dostępu = 2015-04-11 | autor = | opublikowany = www.russianfood.com| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Lobiani]] (gruz. ლობიანი) – ciasto chlebowe z nadzieniem z [[Fasola|fasoli]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/lobiani| tytuł = Лобиани| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Lobio]] (gruz. ლობიო) – potrawa z fasoli, która prawie w każdej rodzinie wykonywana jest według innego przepisu{{r|zakaukazie}}. Z reguły zawiera ona [[Kolendra|kolendrę]], orzechy włoskie, czosnek i cebulę<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Goldstein| imię = Darra | tytuł = The Georgian Feast: The Vibrant Culture and Savory Food of the Republic of Georgia| url = http://books.google.pl/books?id=3PM_FnWgPBAC&pg=PA156&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false| wydanie = 2| wydawca = University of California Press| miejsce = | rok = 1999| strony = 156| rozdział = | isbn = 0520219295 | język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/lobio| tytuł = Лобио| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Mczadi]] (gruz. მჭადი) – placki z [[mąka kukurydziana|mąki kukurydzianej]], tradycyjnie spożywane wraz z lobio i serem<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Goldstein| imię = Darra | tytuł = The Georgian Feast: The Vibrant Culture and Savory Food of the Republic of Georgia| url = | wydanie = 2| wydawca = University of California Press| miejsce = | rok = 1999| strony = 21| rozdział = | isbn = 0520219295 | język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/mchadi| tytuł = Мчади| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>. Są bardzo popularne zwłaszcza w zachodniej Gruzji<ref>{{Cytuj stronę | url = http://obliczagruzji.monomit.pl/przepisy-kuchni-gruzinskiej/mczadi-kukurydziane-placuszki-gruzinskie| tytuł = Mczadi kukurydziane – placuszki gruzińskie| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Anna Janicka-Galant| opublikowany = obliczagruzji.monomit.pl| praca = | data = | język =}}</ref>.
* [[Mudżudżi]] (gruz. მუჟუჟი) – danie na zimno z wieprzowiny w galaretce. Składniki zawierają mięso wieprzowe (ogony, uszy, nogi) marchew, ocet, czosnek, cebule, zioła, korzenie, liście laurowe, [[ziele angielskie]] i cynamon<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Goldstein| imię = Darra | tytuł = The Georgian Feast: The Vibrant Culture and Savory Food of the Republic of Georgia| url = | wydanie = 2| wydawca = University of California Press| miejsce = | rok = 1999| strony = 96| rozdział = | isbn = 0520219295 | język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/mujuji| tytuł = Мужужи| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Badridżani]] (gruz. ბადრიჯანი) – potrawa ze smażonego bakłażana faszerowanego ''sacywi'' (gruz. საცივი) – czyli przyprawioną pastą z orzechów<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Berman| imię = Michael | tytuł = Georgia Through Its Folktales| url = http://books.google.pl/books?id=mX1dd-cWTBcC&pg=PA112&dq=%22Nigvziani+badrijani%22&hl=en&ei=Yc1STaWVC8H38Aa83dmgCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=onepage&q=%22Nigvziani%20badrijani%22&f=false| wydanie = | wydawca = O Books| miejsce = | rok = 2010| strony = 112| rozdział = | isbn = 1-84694-279-9| język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref>.
* [[Pchali]] (gruz. ფხალი) – danie z różnymi posiekanymi i mielonymi warzywami (z bakłażanów, [[Kapusta warzywna głowiasta|kapusty]], [[szpinak]]u, fasoli lub [[Burak ćwikłowy|buraków]]) i połączone z orzechami włoskimi, octem, cebulą, czosnkiem, nasionami granatu i ziołami<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/pkhali| tytuł = Пхали| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Dolmades|Tolma]] (gruz. ტოლმა) – w [[Armenia|Armenii]], [[Azerbejdżan]]ie i [[Turcja|Turcji]] zwane dolma, to bakłażany, zielone pomidory lub papryka nadziewane mięsem lub pastą orzechową przyprawioną nasionami granatu oraz aromatycznymi ziołami{{r|zakaukazie}}.

<gallery widths="150" heights="150">
Plik:Megruli Chatschapuri.jpg|''Chaczapuri megruli''
Plik:Adjaruli Khachapuri.jpg|''Chaczapuri adżaruli''
Plik:Ajapsandali - Georgian eggplant stew.jpg|[[Adżapsandali]]
Plik:Kuchmachi with walnuts.jpg|[[Kuczmaczi]]
Plik:05 Kupaty Sausage plate - Tatiana.jpg|[[Kupati]]
Plik:Lobiani, Restaurant Aragvi.jpg|[[Lobiani]]
Plik:Lobio with summer savory and ajika.jpg|Lobio
Plik:Mchadi and Imeretian cheese.jpg|[[Mczadi]]
Plik:Badrijani (cropped).jpg|[[Badridżani]]
Plik:Cabbage pkhali.jpg|[[Pchali]] z kapusty
Plik:Beetroot fkhali with nuts.jpg|[[Pchali]] z buraków
Plik:Pepper (Georgian cuisine).jpg|Tolma
</gallery>

== Dania główne ==
* [[Charczo]] (gruz. ხარჩო) – gęsta zupa gulaszowa{{r|adamczak}}. Do mięsa (najczęściej wołowiny) dodaje się ryż, cebulę, czosnek, kolendrę, ostrą paprykę, sól, pieprz, [[liść laurowy]] oraz mieszankę przypraw ''uccho-suneli''<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/kharcho| tytuł = Харчо| data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>. Występuje także w wersji ''nigwziani charczo'', czyli z dodatkiem sosu orzechowego{{r|zakaukazie}}. Dotyczy jej humorystyczna sentencja mnemotechniczna: "Tak ostra, że się po niej charczy"{{r|adamczak}}.
* [[Czanachi]] (gruz. ჩანახი) – danie z gulaszu jagnięcego oraz z pomidorów, bakłażanów, ziemniaków, botwy i czosnku<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/chanakhi| tytuł = Чанахи | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Czakapuli]] (gruz. ჩაქაფული) – gulasz z kotletów jagnięcych lub cielęciny, z dodatkiem cebuli, czosnku, soli, liści estragonu, sosu ''[[tkemali]]'', białego wina wytrawnego, mieszanych świeżych ziół (pietruszka, mięta, koper, kolendry)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/chakapuli| tytuł = Чакапули | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Goldstein| imię = Darra | tytuł = The Georgian Feast: The Vibrant Culture and Savory Food of the Republic of Georgia| url = | wydanie = 2| wydawca = University of California Press| miejsce = | rok = 1999| strony = 87| rozdział = | isbn = 0520219295 | język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref>.
* [[Czachochbili]] (gruz. ჩახოხბილი) – pikantna zupa wołowa z duszonym kurczakiem, pomidorami, sosem pomidorowym, ostrą papryką, czosnkiem, kolendrą, liściem laurowym, solą i pieprzem<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/chahohbili| tytuł = Чахохбили | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>
* [[Chinkali]] (gruz. ხინკალი) – pierogi o charakterystycznym kształcie „sakiewek”, z pogrubieniem na szczycie, którego zwykle się nie jada. Faszeruje się je sosem-rosołem oraz wieprzowym lub wołowym mięsem{{r|adamczak}}. Danie ma też swoje wegetariańskie mutacje, w których farsz jest w postaci grzybów lub sera{{r|zakaukazie}}<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/khinkali| tytuł = Хинкали | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>. ''Chinkali'' często są zamawiane w restauracjach podczas spotkań w gronie przyjaciół{{r|kaukaz}}.
* [[Szaszłyk|Mcwadi]] (gruz. მწვადი) – gruzińska nazwa na szaszłyk. Mięso (wołowina, wieprzowina lub baranina) pokrojone na kawałki i nabite na metalowe pręty piecze się na grillu{{r|meller}}{{r|zakaukazie}}. Często przyrządzane podczas wypadów na pikniki za miastem. Na jesieni przyprawia się je ziarenkami granatów{{r|kaukaz}}.
* [[Chaszlama]] (gruz. ხაშლამა) – danie z gotowanej wołowiny popularne zwłaszcza w [[Kachetia|Kachetii]]. We wschodnich, górskich regionach Gruzji ([[Tuszetia]] i [[Chewsuretia]]) danie przyrządza się z baraniny. Do mięsa dodaje się liście laurowe, czarny pieprz, białą cebulę, czosnek pietruszkę i sól<ref>{{Cytuj stronę | url = http://georgianrecipes.net/2013/11/19/khashlama/| tytuł = Khashlama| data dostępu = 2015-04-11 | autor = | opublikowany = georgianrecipes.net| praca = | data = 2013-11-19| język = en}}</ref>.
* Kurczak Tabaka (gruz. წიწილა ტაბაკა) – kurczak, który smażony jest na tradycyjnej patelni ''tapa'' (gruz. ტაფა). Danie jest często doprawiane czosnkiem i tradycyjnymi gruzińskimi sosami, takimi jak ''baże'', ''saciwi'' lub ''tkemali''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Goldstein| imię = Darra | tytuł = The Georgian Feast: The Vibrant Culture and Savory Food of the Republic of Georgia| url = | wydanie = 2| wydawca = University of California Press| miejsce = | rok = 1999| strony = 102| rozdział = | isbn = 0520219295 | język = en| data dostępu = 2015-04-11}}</ref>.
* Kurczak Czkmeruli (gruz. ჩქმერული) – duszony kurczak w sosie z roztopionego masła, śmietany, ostrej papryki, czosnku, soli i czarnego pieprzu<ref>{{Cytuj stronę | url = http://talerka.tv/ru/recept/georgia/chicken_tapaka| tytuł = Цыплёнок чкмерули | data dostępu = 2015-04-11 | autor = Андрей Азаров| opublikowany = talerka.tv| praca = | data = | język = ru}}</ref>.
* [[Kubdari]] (gruz. კუბდარი) – placek z farszem mięsnym i przyprawami, to danie pochodzące ze [[Swanetia|Swanetii]]. Może być zarówno z wołowiny lub wieprzowiny, ale najbardziej popularna wersja używa obu rodzajów. Ważne aby było to mięso krojone a nie mielone. Mięso przyprawia się czosnkiem, cebulą, [[Kminek|kminkiem]], kolendrą, [[Kozieradka|kozieradką]], pieprzem i solą<ref>{{Cytuj stronę | url = http://georgianrecipes.net/2013/10/23/kubdari/| tytuł = Kubdari| data dostępu = 2015-04-11 | autor = | opublikowany = georgianrecipes.net| praca = | data = 2013-11-19| język = en}}</ref>.

<gallery widths="150" heights="150">
Kharcho soup of beef with walnuts and rice, Georgian cuisine (2).jpg|[[Charczo]]
Chanakhi.jpg|[[Czanachi]]
Chakapuli.jpg|[[Czakapuli]]
Чахохбили.JPG|[[Czachochbili]]
Khinkali crop.jpg|[[Chinkali]]
Mtsvadi.jpg|[[Szaszłyk|Mcwadi]]
Georgian chicken with hazelnuts.jpg|Kurczak Tabaka z orzechami laskowymi
Kubdari.jpg|[[Kubdari]]
</gallery>

== Desery ==
* [[Czurczchela]] (gruz. ჩურჩხელა) – nawleczone na nitkę orzechy laskowe zatopione w cieście, które powstaje z gęstego soku z winogron{{r|kaukaz}}.
* [[Gozynaki]] (gruz. გოზინაყი) – słodkie danie z prażonych orzechów włoskich, cukru i miodu. Przygotowuje się je na [[Nowy Rok]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.styl.pl/kuchnia/kuchnie-swiata/news-prazone-orzechy-z-miodem-gozinaki,nId,1597068| tytuł = Prażone orzechy z miodem (gozinaki)| data dostępu = 2015-04-11 | autor = | opublikowany = www.styl.pl| praca = | data = | język =}}</ref>.

<gallery widths="150" heights="150">
Kakheti, Georgia — Churchkhela.jpg|[[Czurczchela|Czurczchele]]
Gozinaki with walnuts.jpg|[[Gozinaki]]
</gallery>

== Zobacz też ==
{{Literatura}}

== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name=adamczak>{{Cytuj książkę | nazwisko = Adamczak| imię = Sławomir | tytuł = Gruzja, Armenia i Azerbejdżan| wydanie = | wydawca = [[Wydawnictwo Pascal]]| miejsce = Bielsko-Biała| rok = 2013| strony = 26-28| rozdział = Informacje o krajach – Gruzja| seria = Praktyczny przewodnik| isbn = 978-83-7642-141-4| data dostępu = 2015-04-11}}</ref>
<ref name=zakaukazie>{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię =  | tytuł = Gruzja, Armenia i Azerbejdżan – Magiczne Zakaukazie| wydanie = IV| wydawca = Wydawnictwo Helion| miejsce = Gliwice| rok = 2012| strony = 76-79| rozdział = Informacje krajoznawcze | seria = Przewodniki Bezdroży| isbn = 978-83-246-7447-3| data dostępu = 2015-04-11}}</ref>
<ref name=kaukaz>{{Cytuj stronę | url = http://www.kaukaz.pl/gruzja/kuchnia/kuchnia_gruzinska.php| tytuł = Kuchnia gruzińska| data dostępu = 2015-04-11 | autor = | opublikowany = www.kaukaz.pl| praca = | data = | język =}}</ref>
<ref name=meller>{{Cytuj książkę | nazwisko = Dziewit-Meller| imię = Anna| nazwisko2 = Meller| imię2 = Marcin|autor link = | tytuł = Gaumardżos – opowieści z Gruzji | wydawca = [[Świat Książki]]| miejsce = Warszawa | data = 2011-05-18| strony = 137-139| rozdział = Supra| isbn = 978-83-247-2558-8| data dostępu = 2015-04-11}}</ref>
}}

{{Commonscat|Cuisine of Georgia}}

{{Kuchnie europejskie}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Kuchnie azjatyckie|Gruzja]]
[[Kategoria:Kuchnia gruzińska| ]]