Tekst źródłowy strony C/Pierwszy program

Jak napisać pierwszy program ? 

==Pierwszy program==
[[C/Program#Jaki_jest_minimalny_program_.3F|Pierwszy, minimalny program]], który daje się skompilować i uruchomić: 

Tworzymy katalog na nasz projekt. W katalogu tworzymy plik z rozszerzeniem ".c". W konsoli systemu Linux można to zrealizować następująco:

 touch program_test_1.c

Następnie przechodzimy do edycji pliku przy pomocy edytora tekstowego ("programistycznego"). Można to wykonać np. edytorem Notepad++ (Windows) lub mcedit, vim, (Linux)

Wpisujemy do pliku treść programu 

<syntaxhighlight lang=c>
void main(){}
</syntaxhighlight>

Należy zaznaczyć, że jest to postać skrajnie "skoncentrowana".

Kompilujemy program. W systemie Linux popularny jest kompilator gcc.

 gcc program_test_1.c

Kompilator powinien utworzyć plik wykonywalny o domyślnej nazwie "a.out".

Uruchamiamy program. W konsoli systemu Linux piszemy:

 ./a.out

Co prawda program nic nie robi, ale możemy go traktować jako szkielet do dalszych prób.

W kompilatorze gcc możemy zmienić nazwę wydawanego programy przy pomocy flagi -o. Przykładowo w konsoli systemu Linux:

 gcc program_test_1.c -o test_1.run

Możemy zrobić kod bardziej czytelnym

<syntaxhighlight lang=c>
/*
* Każdy program języka C musi zawierać podprogram (funkcję) o nazwie "main". 
* Jest to pierwszy wykonywany fragment algorytmu
*/

/*
* funkcja "main" nie wydaje żadnych wartości, zatem jest typu "void"
* funkcja "main" nie pobiera żadnych parametrów, zatem ma "puste" nawiasy main()
*/
void
main()
{/* początek bloku funkcji "main" */

    /* miejsce na deklaracje zmiennych */
    /* brak */

    /* miejsce na instrukcje */
    /* brak */

}/* koniec bloku funkcji "main" */
</syntaxhighlight>

== Hello world!==

===własne puts===
<syntaxhighlight lang=c>
/*

https://www.quora.com/How-can-I-print-%E2%80%9Cwelcome%E2%80%9D-without-using-in-C
Steve Baker

*/ 

/*
* Marcin Kulbaka 2021
*/

/*
* Deklaracja funkcji "puts". 
* Funkcja służy do wypisywania danych na ekranie.
* Została ona już napisana i wchodzi w skład standardowej biblioteki C.
* Deklaracja podaje jednie nagłówek tej funkcji.
* Mówi, że przy "typowej" kompilacji będziemy korzystać z
* funkcji "puts" zawartej w jakiejś bibliotece (domyślnie - standardowej bibliotece C)
*/
int puts(const char *s);
 

/*
* Funkcja główna "main". Tutaj
*/

int 
main ()
{/* main */

    /*** miejsce na zmienne ***/
    /* brak */

    /*** miejsce na instrukcje ***/

    /* wypisz na ekranie napis przy pomocy funkcji "puts" */
    puts ( "Hello world " ) ;

    /* zakończ funkcję zwracając wartość 0 (domyślnie oznacza to poprawne wykonanie zadania) */
    return 0;

}/* main */

</syntaxhighlight>

===puts z biblioteki standardowej===
Przyjęło się, że pierwszy [[C/Program|program]] napisany w dowolnym języku programowania powinien wyświetlić tekst "Hello World!" (Witaj Świecie!). Sam język C nie ma żadnych mechanizmów przeznaczonych do wprowadzania i wypisywania danych, możemy jednak skorzystać z dostępnych rozwiązań - w tym przypadku gotowej funkcji <tt>[[C/puts|puts]]</tt>, która umieszcza podany tekst na "strumieniu wyjściowym programu", co da nam efekt wyświetlenia napisu na ekranie (podobnie jak w Pascalu używa się do tego procedur. Pascalowskim odpowiednikiem funkcji <tt>puts</tt> jest <tt>writeln</tt>).

Funkcja ta jest zawarta w zbiorze wielu gotowych funkcji zwanym standardową biblioteką C (ang. ''C Standard Library''). W języku C deklaracje funkcji zawarte są w plikach nagłówkowych<ref> pliki te posiadają najczęściej rozszerzenie ''.h'' (lub ''.hpp'', które zwykło się stosować w języku [[C++]]). Rozszerzenie nie ma swych "technicznych" korzeni - jest to tylko pewna konwencja.</ref>. Taki plik  dołączymy do naszego programu przy pomocy [[C/Preprocesor#.23include|dyrektywy <tt>#include</tt>]] <ref>Przed procesem kompilacji, w miejsce tej dyrektywy wstawiana jest treść podanego pliku nagłówkowego, dostarczając deklaracji funkcji</ref>. Interesuje nas plik <tt>[[C/Biblioteka standardowa/Indeks tematyczny#stdio.h|stdio.h]]</tt>, zawierający niezbędny dla kompilatora opis funkcji <tt>puts</tt>, który dołączyć do programu możemy w poniższy sposób:
<syntaxhighlight lang="C">
#include <stdio.h>
</syntaxhighlight>

W programie definiujemy główną funkcję <tt>main</tt>, będzie to punkt startu dla naszego programu. Definicja funkcji zawiera jej nazwę, listę przyjmowanych argumentów, typ zwracanej wartości (wyniku) oraz kod funkcji.
<syntaxhighlight lang="C">
int main (void) 
{
   return 0;
}
</syntaxhighlight>

Nasza funkcja <tt>main</tt> zawiera tylko jedno polecenie do wykonania: zakończ funkcję z wynikiem 0. Liczba ta będzie zwrócona do systemu operacyjnego jako wynik działania programu. W pierwszej linijce oprócz nazwy funkcji zawarliśmy także informację o '''typie''' zwracanej wartości: <tt>int</tt> (''integer''), czyli liczba całkowita, a w nawiasach o nie przyjmowaniu żadnych parametrów (słowo <tt>void</tt> (pustka) w liście argumentów). 

Kod funkcji umieszcza się w nawiasach klamrowych { i }, kolejne polecenia rozdzielone są średnikami.

Ostatecznie kod będzie wyglądał jak poniżej:
<syntaxhighlight lang="C">
#include <stdio.h>
int main (void)
{
   puts ("Hello World!");
   return 0;
}
</syntaxhighlight>
Napisy umieszcza się wewnątrz pary cudzysłowów. Teraz wystarczy program skompilować i uruchomić.

==Kompilacja programu ==
* [[C/Używanie_kompilatora|kompilacja podstawowa]] i [[C/Więcej_o_kompilowaniu|zaawansowana]]
* [[C/Używanie_kompilatora#Czytanie_komunikat.C3.B3w_o_b.C5.82.C4.99dach|błędy kompilacji]]

Dotychczas zobaczyliśmy najprostszą kompilację:

 gcc plik_z_kodem_programu.c

Przy poprawnej kompilacji (Braku błędów) jest plik wykonywalny "a.out".

Opcja "-o" pozwala zmienić nazwę pliku wyjściowego.

Warto też używać opcji sygnalizujących możliwe błędy, pomimo zgodności z zasadami składni.
Typową flagą jest "-Wall". Pozwala ona poznać więcej wątpliwości kompilatora co do naszego programu.

 gcc -Wall program_1.c -o program_1.run

Wątpliwości dotyczące kompilacji można poznać nieraz przez poszukiwanie odpowiedzi w Internecie.
Przykładem forum z masą pytań jest / było forum Stackoverflow i wyszukiwarki internetowe. Można znaleźć pytania dotyczące typowych
problemów z kompilacją. 

Nie ukrywam, że język C nie należy do najprostszych i znaczne przerabianie programu prowadzi np. do obecności niewykorzystywanych zmiennych.
Stąd ważne jest precyzyjne zdefiniowanie celu kodowania. Jeżeli dobrze wiemy, co mamy zakodować, wówczas praca z językiem C może się zmienić
zasadniczo. Problem z praktycznym realizowaniem języka C w swoich projektach jest generalnie znany w świecie.

==Uruchomienie programu ==

===Linux===
Jeśli nie nadaliśmy innej nazwy przy kompilacji to standardowe wpisujemy w konsoli:

 ./a.out

== Rozwiązywanie problemów ==
Jeśli nie możesz skompilować powyższego programu, mogłeś popełnić literówkę przy przepisywaniu go. Więcej informacji o kompilacji [[C/Używanie kompilatora|tutaj]].

Jeśli udało Ci się pomyślnie skompilować i uruchomić program, jest możliwe, że jedyne co zaobserwowałeś to mignięcie okienka konsoli. Dzieje się tak, ponieważ nasz program wraz z wykonaniem swojego zadania (wypisanie komunikatu) kończy działanie, nie czekając na reakcję użytkownika. Problem nie występuje, jeśli uruchomimy aplikację z poziomu linii poleceń (np. w oknie konsoli).

Dodajmy do naszego programu polecenie wczytania pojedynczego znaku z wejścia (w zwykłym przypadku oznacza to oczekiwanie, aż użytkownik wciśnie jakiś klawisz na klawiaturze) - zadanie to wykona funkcja <tt>getch</tt>.

<syntaxhighlight lang="C">
#include <stdio.h>
int main (void)
{
   puts ("Hello World!");
   getch();
   return 0;
}
</syntaxhighlight>

Tym razem program nie może zakończyć działania, póki nie wczyta znaku - dopiero po naciśnięciu dowolnego klawisza zamknie się okno konsoli (w przypadku zwykłego uruchomienia programu). Nasz pierwszy program gotowy!

==Zobacz również==
* pierwszy program C w podręczniku [[Programowanie_w_systemie_UNIX/Pierwszy_program#C|Programowanie w systemie UNIX]]

<noinclude>
{{przypisy}}
{{Nawigacja|C|
  [[C/Używanie kompilatora|Używanie kompilatora]]|
  [[C/Podstawy|Podstawowe wiadomości]]|
}}</noinclude>

{{BrClear}}
<noinclude>
{{Wolumin}}
</noinclude>