Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych (United States Virgin Islands) – terytorium zależne Stanów Zjednoczonych w Ameryce Środkowej, w basenie Morza Karaibskiego, obejmujące 3 duże wyspy wulkaniczne i kilkadziesiąt mniejszych wysepek koralowych w południowej części archipelagu Wysp Dziewiczych. Największe wyspy to: Saint Croix – 214,7 km², Saint Thomas – 80,9 km² i Saint John – 50,8 km².
| nieinkorporowane terytorium zorganizowane | |||||
| |||||
| |||||
| Hymn: Virgin Islands March | |||||
| Dewiza: United in Pride and Hope (Zjednoczeni w Dumie i Nadziei) | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Data powstania |
31 marca 1917[1] | ||||
| Zarządzający | |||||
| Powierzchnia |
346 km² | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
314,65 os./km² | ||||
| Numer kierunkowy |
+1 (340) | ||||
| Strefa czasowa |
UTC -4 | ||||
| Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie
| |||||
Położenie na mapie
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Powierzchnia terytorium wynosi 346,4 km², zamieszkuje je 108 612 osób według spisu powszechnego z 2000. Stolicą terytorium jest jego największy port morski Charlotte Amalie – 12 tys. mieszk. (1990) – na wyspie Saint Thomas.
Na Wyspach, w przeciwieństwie do USA, ale podobnie jak na sąsiednich wyspach, obowiązuje lewostronny ruch pojazdów. Jednak większość samochodów pochodzi z kontynentu i ma kierownicę z lewej strony.
Historia
edytuj
Wyspy zostały odkryte w 1493 przez Kolumba. Osiedlili się tam koloniści holenderscy oraz angielscy piraci. Skład etniczny zmienił się na skutek sprowadzania na wyspy afrykańskich niewolników. W 1672 nastąpił podział Wysp Dziewiczych na brytyjskie i duńskie[3]. Jako pierwsza przez Duńską Kompanię Zachodnioindyjską została skolonizowana wyspa Saint Thomas, później Saint John. Następnie przejęła ona Saint Croix, będącą przedtem posiadłością francuską. W 1754 Duńskie Wyspy Dziewicze zostały kolonią koronną[4]. W 1917 zostały wykupione za 25 mln dolarów przez Stany Zjednoczone, z przeznaczeniem na bazę strategiczną (w 1916 roku na tę transakcję zgodzili się Duńczycy w referendum). Od roku 1954 mają wewnętrzną autonomię, a od 1970 same wybierają gubernatora[4].
Geografia
edytujArchipelag wysp należy do śródziemnomorza amerykańskiego i leży w tak zwanym antylskim łuku wulkanicznym. Zbudowane ze sfałdowanych w orogenezie alpejskiej skał pochodzenia wulkanicznego, wyspy cechują się występowaniem wzniesień o przeciętnych wysokościach 300 m n.p.m. Wyspy Dziewicze USA leżą w strefie klimatu równikowego i są nawiedzane przez huragany. Na wyspach rosną wiecznie zielone lasy podzwrotnikowe. Fauna należy do antylskiej krainy neotropikalnej.
Demografia
edytuj76% mieszkańców stanowią osoby czarnoskóre, 15,6% biali, osoby o mieszanej etniczności stanowią 2,1%, Azjaci 1,4% a pozostali 4,9%. 17,4% populacji identyfikuje się jako Latynosi[2]. Ludność latynoska w większości składa się z Portorykańczyków (Boricua) którzy stanowią 10,3% a w 5,4% z Dominikańczyków[5].
Gospodarka
edytujGospodarka wysp opiera się na turystyce, handlu oraz produkcji rumu. Jednym z głównych zajęć miejscowej ludności jest obsługa turystów, których rocznie przybywa tu średnio 2,5 – 3,0 mln, przy czym są to głównie pasażerowie statków wycieczkowych. Z powodu słabo rozwiniętego rolnictwa, większość produktów spożywczych jest importowana. Na wyspach uprawia się głównie warzywa, owoce oraz sorgo. Przemysł opiera się na destylacji rumu, budownictwie, farmaceutyce oraz branży elektronicznej[2].
W 2017 roku infrastrukturę wysp poważnie uszkodził huragan Irma, a dwa tygodnie później huragan Maria. Władze oszacowały, że koszt odbudowy wysp wyniesie około 7,5 mld $, co jest niemalże dwukrotnością rocznego PKB tego terytorium[2].
Religia
edytujStruktura religijna kraju w 2015 roku, według The Association of Religion Data Archives[6]:
- protestanci – 47,9% (lub 65,5% w 2010[7]):
- anglikanie – 13,6%,
- zielonoświątkowcy – 10,3%,
- pozostali – 24% (głównie: adwentyści dnia siódmego, baptyści, metodyści, bracia morawscy i luteranie[8]),
- katolicy – 28,5%,
- niezidentyfikowani – 12,7%,
- pozostali chrześcijanie – 4,9%:
- świadkowie Jehowy – 0,6%,
- mormoni – 0,5%[9],
- bez religii – 4%,
- bahaiści – 0,6%,
- prawosławni – 0,5%,
- hinduiści – 0,4%,
- żydzi – 0,3%,
- muzułmanie – 0,1%.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Becky Little, The U.S. Bought 3 Virgin Islands from Denmark. The Deal Took 50 Years [online], HISTORY [dostęp 2022-06-01] (ang.).
- ↑ a b c d Virgin Islands, [w:] The World Factbook [online], Central Intelligence Agency [dostęp 2022-06-01] (ang.).
- ↑ Dziewicze Wyspy Brytyjskie, [w:] Halina Kowalczyk i inni, Polityczny atlas świata, Warszawa: Nowe Czasy, 1988, s. 50.
- ↑ a b Dziewicze Wyspy Stanów Zjednoczonych, [w:] Halina Kowalczyk i inni, Polityczny atlas świata, Warszawa: Nowe Czasy, 1988, s. 51.
- ↑ Census 2010 News U.S. Census Bureau Releases 2010 Census Ethnic Counts for the U.S. Virgin Islands [online], census.gov, 2010 [zarchiwizowane z adresu 2013-02-10] (ang.).
- ↑ Virgin Islands (U.S.) [online], The ARDA, 2015 [dostęp 2019-07-13] (ang.).
- ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country [online], The Pew Research Center [dostęp 2014-09-20].
- ↑ Jason Mandryk, Operation World: Panduan untuk Mendoakan Semua Bangsa di Dunia [Edisi ke-7], Katalis Media & Literature - Yayasan Gloria, 20 grudnia 2013, ISBN 978-602-9254-12-9 [dostęp 2019-07-13] (indonez.).
- ↑ Statistics and Church Facts [online], newsroom.churchofjesuschrist.org [dostęp 2019-07-13] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia Geograficzna Świata: Ameryka Północna. Wydawnictwo OPRES Kraków 1996 ISBN 83-85909-20-6
Linki zewnętrzne
edytuj- Fotografia podróżnicza - Wyspy Dziewicze - zdjęcia i informacje dotyczące Charlotte Amalie i wyspy St. John