Wietnam Południowy

Republika Wietnamu
Việt Nam Cộng hòa
	1955−1975
Herb	Flaga
	Hymn: Thanh niên Hành Khúc (1948–1975); (Marsz Młodych);
Ustrój polityczny	republika
Stolica	Sajgon
Data powstania	14 czerwca 1955
Data likwidacji	2 lipca 1976
Prezydent	Huỳnh Tấn Phát (ostatni)
Premier	Nguyễn Hữu Thọ (ostatni)
Powierzchnia	173 809 km²
Populacja (1973); • liczba ludności	; 19 370 000
• gęstość	111,4 os./km²
Waluta	đồng południowowietnamski (₫)
Strefa czasowa	UTC +7
Język urzędowy	wietnamski
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wietnam Południowy (oficjalnie Republika Wietnamu) − państwo wietnamskie istniejące w latach 1955−1975.

Historia

Wietnam Południowy został proklamowany 23 kwietnia 1949 roku w Kochinchinie, na podstawie porozumienia zawartego między utworzonym tam antykomunistycznym Centralnym Rządem Tymczasowym i francuskimi władzami kolonialnymi. Głową państwa został były cesarz Wietnamu, Bảo Đại.

Konflikt z rządem proklamowanej na północy Demokratycznej Republiki Wietnamu doprowadził do wybuchu I wojny indochińskiej. Faktyczny podział państwa został utrwalony przez postanowienia konferencji genewskiej, która odbyła się w 1954 roku. Wietnam został podzielony wzdłuż 17 równoleżnika. Porozumienie genewskie nakazywało przeprowadzenie w obu częściach Wietnamu wyborów, po których miało nastąpić zjednoczenie państwa. Władzę w państwie oficjalnie sprawował cesarz Bảo Đại, którego w 1955 roku odsunął od władzy jego premier Ngô Đình Diệm, który stał się tym samym prezydentem z woli Stanów Zjednoczonych^[1]. Ngô Đình Diệm wycofał się z pomysłu przeprowadzenia wyborów, co spowodowało powstanie pod koniec lat 50. lewicowej partyzantki Wietkong. Wietkong zyskał wsparcie rządu komunistycznego na północy. Ngô Đình Diệm nie radził sobie z postępującym rozkładem państwa, a ponadto wszedł w konflikt ze stanowiącymi większość mieszkańców państwa buddystami, czego źródłem był jego fanatyczny katolicyzm^[2]. Represje stosowane wobec buddystów spowodowały utratę przez Ngô Đình Diệma poparcia ze strony władz Stanów Zjednoczonych. W 1963 roku agenci Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) zorganizowali pucz, w wyniku którego rząd Wietnamu Południowego zastąpiono rządem jeszcze bardziej uzależnionym od woli Administracji Stanów Zjednoczonych^[3]. Utworzenie nowego rządu umożliwiło interwencję wojsk amerykańskich w Wietnamie Południowym. Wojska amerykańskie rozpoczęły akcje przeciwko lewicowym partyzantom, co wywołało II wojnę indochińską. Wojska amerykańskie i południowowietnamskie nie były w stanie konkurować z oddziałami Wietkongu^{[potrzebny przypis]}, który w 1969 roku powołał Tymczasowy Rząd Rewolucyjny Wyzwolenia Wietnamu Południowego. 30 kwietnia 1975 roku wojna zakończyła się zwycięstwem sił armii północnowietnamskiej i Wietkongu. Przejęcie władzy na południu przez Wietkong umożliwiło w 1976 roku utworzenie zjednoczonej Socjalistycznej Republiki Wietnamu^[4].

Ludność

Wietnamczycy (ok. 80%), Chińczycy, Khmerowie, Tajowie.

Religia

Podział religijny w Wietnamie Południowym w 1963 r. (dane szac.) Wśród 14 mln mieszkańców następujące religie wyznawało:^[5]:

konfucjanizm: 4 mln wyznawców - 28,57%
buddyzm: 3,5 mln wyznawców - 25%
kaodaizm: 1,5 mln wyznawców - 10,71%
katolicyzm: 1,5 mln wyznawców - 10,71%
Hòa Hảo: 1 mln wyznawców - 7,14%
animizm: 1 mln wyznawców - 7,14%
protestantyzm: 0,5 mln wyznawców - 3,57%
taoizm, islam i hinduizm: 1 mln wyznawców - 7,14%

Łącznie chrześcijanie stanowili ok. 14,28% populacji.

Zobacz też

Przypisy

↑ S.Karnow, s.223.
↑ Zachary Abuza, Renovating politics in contemporary Vietnam, Lynne Rienner Publishers, Boulder 2001, s. 191.
↑ Ostatnie dni dyktatorów. znak.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-29)]., red. Diane Ducret, Emmanuel Hecht, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 76-77
↑ Wietnam. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-08-06] .
↑ Higgins, Vietnam Nightmare, s 47.

Bibliografia

Wiesław Olszewski: Historia Wietnamu. Ossolineum, 1991. ISBN 83-04-03550-2.
Stanley Karnow: Vietnam: a History. New York: Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5.

[1] S.Karnow, s.223.

[2] Zachary Abuza, Renovating politics in contemporary Vietnam, Lynne Rienner Publishers, Boulder 2001, s. 191.

[3] Ostatnie dni dyktatorów. znak.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-29)]., red. Diane Ducret, Emmanuel Hecht, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 76-77

[4] Wietnam. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-08-06] .

[5] Higgins, Vietnam Nightmare, s 47.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]