Władysław Korczyc
Władysław Korczyc, ros. Владислав Викентиевич Корчиц (ur. 20 sierpnia?/1 września 1893 w Bogdanowiczach, zm. 17 października 1966 w Moskwie) – generał pułkownik Armii Czerwonej i generał broni Wojska Polskiego. Poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji. Szef Sztabu Generalnego WP od 1945 do 1954. Członek Komisji Wojskowej Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR, nadzorującej Wojsko Polskie od maja 1949[1]. Budowniczy Polski Ludowej.
| |
 generał broni
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 września 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Stanowiska |
szef sztabu 1 Armii WP, |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
                 
| |
Życiorys
edytujW 1911 ukończył gimnazjum w Słonimiu. Następnie pracował w dobrach hr. Branickich jako robotnik rolny i pisarz. Po wybuchu I wojny światowej wcielony do armii carskiej (1.08.1914). Walczył jako szeregowiec w I wojnie światowej na terenach Litwy i Białorusi, był kontuzjowany. W 1917 ukończył Moskiewską Szkołę Praporszczyków (chorążych) armii carskiej, dowodził szwadronem, a później kompanią.
Prawdopodobnie był uczestnikiem rewolucji październikowej[2]. W Armii Czerwonej od listopada 1917, w latach 1918–1919 pracował jako księgowy w administracji Armii Czerwonej. Według innych źródeł[jakich?] pracował w urzędzie ziemskim w Ostrogu, a do Armii Czerwonej wstąpił dopiero w sierpniu 1919. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej oraz wojnie domowej w Rosji, m.in. w 16 Dywizji Piechoty (10.08.1919–1.10.1920) na Froncie Południowym przeciwko oddziałom gen. Denikina. W latach 1920–1921 dowódca kursu w Szkole Czerwonych Komunardów, później dowódca tej szkoły oraz komendant 15 Kijowskiego Kursu Dowódców (1921–22). Po ukończeniu kursu „Wystrieł” (1922–23) zastępca dowódcy 49 pułku piechoty i komendant Szkoły Oficerskiej w 17 Dywizji Piechoty (1923–25), starszy pomocnik szefa Wydziału Operacyjnego Sztabu 3 Korpusu Piechoty (1925–26), dowódca 49 pp (1926–31), szef sztabu 19 Dywizji Piechoty (1931–36), szef sztabu 14 Korpusu Piechoty (1936–38). Ukończył Akademię Wojskową im. Michaiła Frunzego. W 1935 w związku z nadaniem dowódcom Armii Czerwonej indywidualnych stopni wojskowych zweryfikowany w stopniu kombriga.
Więziony i torturowany od 9 maja 1938 do 12 stycznia 1940 w okresie wielkiej czystki[3]. Przeżył, gdyż udawał obłąkanego, podając nazwiska z Trylogii Sienkiewicza[4]. Od 1940 ponownie na stanowiskach w szkolnictwie wojskowym – starszy wykładowca w Akademii im. Michaiła Frunzego.
Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej powierzono mu dowodzenie 245 Dywizją Piechoty (w składzie 34 Armii), którą dowodził w przeciwuderzeniu pod Starą Russą w sierpniu 1941. Po początkowych sukcesach oddziały radzieckiej 34 Armii zostały odparte i częściowo odcięte przez niemieckie kontrataki. Korczyc wycofał swoją dywizję, dwukrotnie przebijając się z nią z okrążenia. Brak danych o służbie w okresie 18.08.1941 – 26.01.1942. Później dowódca 182 DP (do sierpnia 1942), zastępca dowódcy 34 Armii (od sierpnia do grudnia 1942), wreszcie szef sztabu 1 Armii Uderzeniowej (od grudnia 1942 do kwietnia 1944). Brał m.in. udział w nowogrodzkiej operacji zaczepnej na początku 1944. Awansowany 4.08.1942 do stopnia generała-majora Armii Czerwonej (odpowiednik generała brygady WP).
W maju 1944 został skierowany do Wojska Polskiego i w dniu 22 maja wyznaczony na stanowisko szefa sztabu 1 Armii Polskiej w ZSRR[5]. 29 lipca 1944 został szefem sztabu 1 Armii Wojska Polskiego. 1 września 1944 Prezydium Krajowej Rady Narodowej mianowało go członkiem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, a Naczelne Dowództwo WP – szefem Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. 4 października 1944 przejął od gen. dyw. Zygmunta Berlinga dowodzenie 1 Armią Wojska Polskiego. 31 grudnia 1944 zastąpił gen. bryg. Bolesława Zarako-Zarakowskiego na stanowisku szefa Sztabu Głównego WP.
24 czerwca 1945 prowadził żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego podczas Parady Zwycięstwa na placu Czerwonym w Moskwie.
18 lipca 1945 został pierwszym szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Jednocześnie od 14 grudnia 1949 był wiceministrem Obrony Narodowej. W Wojsku Polskim awansował do stopnia generała dywizji (1.10.1944) i generała broni (od 3.05.1945[6]). W latach 1952–1954 był słuchaczem Wyższego Kursu Akademickiego w Wyższej Akademii Wojskowej im. Klimenta Woroszyłowa w Moskwie[7]. 8 lutego 1954 został zwolniony z zajmowanych stanowisk i powrócił do ZSRR. Początkowo był nastawiony do Wojska Polskiego sceptycznie i niezadowolony z przeniesienia do 1 AP, z czasem zaangażował się w jej rozwój i uległ „opolaczeniu”. W końcowym okresie służby pozwalał sobie na rozpamiętywanie krzywd doznanych w Związku Radzieckim i popadł w konflikt z marszałkiem Rokossowskim.
Od 1945 do 1948 należał do Polskiej Partii Robotniczej, gdzie zasiadał w Komitecie Centralnym. Potem należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, której Komitetu Centralnego był członkiem od 12 grudnia 1948 do 17 marca 1954. Był również członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) od 1930.
Poseł na Sejm PRL I kadencji (z okręgu szczecińskiego) w latach 1952–1956.
W 1954 odwołany do ZSRR. Jedną z przyczyn była ciężka choroba. Po przejściu w stan spoczynku mieszkał w Moskwie, gdzie zmarł i został pochowany na cmentarzu Nowodziewiczym.
Od 1978 był patronem 2 Brygady Łączności[8].
Życie prywatne
edytujOd 1930 żonaty z Heleną Korniewoj. Małżeństwo miało syna[9].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari (11 maja 1945)[10]
- Order Krzyża Grunwaldu II klasy (6 września 1946)[11]
- Medal za Warszawę 1939–1945 (1946)[12]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Order Odrodzenia Polski
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1961)[13]
- Order Lenina (21.02.1945)[14]
- Order Czerwonego Sztandaru (trzykrotnie)
- Order Suworowa I klasy (09.08.1945)[15]
- Order Kutuzowa II klasy (04.06.1944)[16]
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Medal „Za zdobycie Berlina”
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
- Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”
- Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
- Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Gwiazda I klasy Czechosłowackiego Wojskowego Orderu Lwa Białego „Za zwycięstwo” (1949)[17]
- Order Partyzanckiej Gwiazdy I stopnia (Jugosławia, 1946)[18]
- Medal "Za Odwagę" (Jugosławia, 1946)[19]
Przypisy
edytuj- ↑ Sławomir Cenckiewicz, Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943–1991 (wprowadzenie do syntezy), Poznań 2011, s. 73.
- ↑ Hasło w Słowniku historii Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973, s. 187.
- ↑ Władysław Korczyk [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2020-06-03].
- ↑ Paweł Wieczorkiewicz, Łańcuch śmierci: czystka w Armii Czerwonej 1937-1939, Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2016, s. 416, za: P. Jaroszewicz, B. Roliński, Przerywam milczenie... 1939-1989, Warszawa 1991, s.100
- ↑ Zarządzenie Nr 38/KG nowo mianowanego szefa sztabu 1 armii z dnia 22 maja 1944 roku w: Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943–1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958, s. 61.
- ↑ Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 11 maja 1945. Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej o nadaniu kolejnych stopni generalskich. „Polska Zbrojna”, s. 1, 12 maja 1945. Por. Kazimierz Konieczny, Henryk Wiewióra: Karol Świerczewski Walter. Zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 1971, s. 263.
- ↑ W tym czasie obowiązki szefa SG WP pełnił gen. dyw. Borys Pigarewicz.
- ↑ Leszkowicz 2022 ↓, s. 751.
- ↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom II: I–M, Toruń 2010, s. 246
- ↑ Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 11 maja 1945 za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą. Odznaczenia Generałów Wojska Polskiego przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej. „Polska Zbrojna”, s. 1, 12 maja 1945. Por. Kazimierz Konieczny, Henryk Wiewióra: Karol Świerczewski Walter. Zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 1971, s. 263.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 176
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 4, 24 lutego 1961, s. 3.
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета nr 220/270 z 21.02.1945
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета z 09.08.1945
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета z 04.06.1944
- ↑ Odznaczenia generałów i oficerów WP orderami Republiki Czechosłowackiej [w:] "Dziennik Zachodni", nr 57, 27 lutego 1949, s. 2.
- ↑ Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19 marca 1946, s. 1
- ↑ Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19 marca 1946, s. 1
Bibliografia
edytuj- Mała Encyklopedia Wojskowa, Wyd. MON, Warszawa 1970
- M. Szczurowski, Dowódcy Wojska Polskiego na Froncie Wschodnim 1943–1945. Słownik biograficzny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1996
- H. P. Kosk – Generalicja polska, t. 1, Oficyna Wydawnicza, Pruszków 1998
- Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.
- Paweł Wieczorkiewicz, Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937–1939, Oficyna Wyd. "Rytm", Warszawa 2003
- Tadeusz Panecki, Franciszek Puchała, Jan Szostak – Sztab Generalny (Główny) Wojska Polskiego 1918–2003, Wyd. "Bellona", Warszawa 2003, ISBN 978-83-11-09781-0