Szerokość geograficzna

jedna ze współrzędnych geograficznych

Szerokość geograficzna (symbol φ)

Współrzędne geograficzne.
ф - szerokość geograficzna
1 – równoleżnik – punkty o tej samej szerokości geograficznej
2 – południk
Szerokość geograficzną oznaczają równoleżniki – równoleżnik 50°N w Wodzisławiu Śl.

Wartości szerokości geograficznej rozciągają się od 0° na równiku do 90° na biegunach. Szerokość geograficzna może być północna (N; zobacz: półkula północna) lub południowa (S; zobacz: półkula południowa). Dla kierunku północnego oznacza się ją znakiem dodatnim (lub N), dla kierunku południowego ujemnym (lub S), czyli odpowiednio np.: +90° = 90°N oraz –90° = 90°S.

Zbiór punktów na kuli ziemskiej o tej samej szerokości geograficznej to równoleżnik.

Jednostkami szerokości geograficznej (kąt) są: stopień [°], minuta ['] i sekunda kątowa ["].

  • 1° = 60'
  • 1' = 60"

Szerokość geograficzną w istocie mierzy się bezpośrednio na sferze niebieskiej, gdzie stanowi kąt pomiędzy kierunkiem na zenit a płaszczyzną równika niebieskiego. Szerokością geograficzną jest również wysokość nad horyzontem północnego bieguna niebieskiego.

Niektórym szerokościom nadano własne nazwy:

Wraz z szerokością geograficzną zmienia się wiele zjawisk geograficznych na kuli ziemskiej (zobacz: strefowość), m.in. klimat (im bliżej równika, tym mniejsza szerokość geograficzna, jednocześnie tym cieplej), charakterystyczna roślinność, gleby, itp.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wprowadzenie do kartografii i topografii, Wyd. Nowa Era, Wrocław 2006