Spółgłoska uderzeniowa

Spółgłoska uderzeniowa – spółgłoska, artykulacja, której polega na zwarciu narządów mowy, od spółgłoski zwartej różni się:

Spółgłoski uderzeniowe występują rzadko w językach europejskich, głównie jako allofony głoski [r]; spotykamy je natomiast na przykład w języku japońskim i językach indoaryjskich oraz drawidyjskich, także w niektórych językach australijskich i afrykańskich.

Przykłady

Istnieją następujące spółgłoski uderzeniowe:

wargowo-zębowa (IPA v̛) – np. w afrykańskim języku karang v̛ara – zwierzę
dziąsłowa (IPA ɾ) – hiszpańskie r w pero – lub, w angielszczyźnie amerykańskiej tt w wyrazie better
boczna dziąsłowa (IPA ɺ) – np. r w japońskim 心 (kokoro) – serce
retrofleksyjna (IPA ɽ) – np. w języku hindi w wyrazie baṛā – wielki
boczna retrofleksyjna (IPA ɺ̢) – np. w języku paszto w wyrazie ‏kṛo‎ – czynić
nagłośniowa (brak symbolu IPA) – alofon bezdźwięcznej zwartej spółgłoski nagłośniowej w języku dahalo

Teoretycznie możliwe, ale niespotykane w żadnym języku naturalnym, są: spółgłoska uderzeniowa podniebienna, miękkopodniebienna i języczkowa.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, KazimierzK. Polański (red.), MarianM. Jurkowski (oprac.), Wrocław: Ossolineum, 2003, ISBN 83-04-04680-6, OCLC 69602560 .