Ryszard Derdziński
Ryszard Derdziński, pseud. Galadhorn (ur. 1974) – polski tłumacz, badacz i popularyzator twórczości J.R.R. Tolkiena[1].
| Data urodzenia |
1974 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
Życiorys
edytujStudiował politologię na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, na specjalizacji samorządowej[2].
Jest autorem Gobeth e Lam Edhellen, słownika języka sindarin, jednego z języków Śródziemia.
Jest również redaktorem magazynów Simbelmynë i Gwaihir oraz współredaktorem portalu Elendilion.pl[1].
Przełożył na język polski Dodatki do Władcy Pierścieni (dodatki D i E w wydaniu dokonanym przez Muzę, a całość tekstu w wydaniu Amber) oraz Naturę Śródziemia autorstwa J.R.R. Tolkiena. Dokonał także tłumaczeń pozycji Klucz do Tolkiena. Chronologia i komentarz do Władcy Pierścieni autorstwa Michaela W. Perry’ego oraz Hobbit w malarstwie i grafice Tolkiena autorstwa Wayne’a Hammonda i Christiny Scull.
Do jego osiągnięć należy odkrycie genealogii J.R.R. Tolkiena. Wbrew tradycji podtrzymywanej przez samego Tolkiena, Derdzińskiemu udało się ustalić, iż ród pisarza wywodzi się z terenów pruskiej Natangii, a jego bezpośredni przodkowie przybyli do Anglii z Gdańska[3][4]. Odkrył również kilka listów autorstwa Tolkiena adresowanych do Przemysława Mroczkowskiego oraz do rodziny amerykańskich Tolkienów[5][6].
Jest autorem sztucznych języków stworzonych na potrzeby filmów: Akademia Pana Kleksa (język ehar-szamûd)[7] i W lesie dziś nie zaśnie nikt 2 (mhrask)[8], a także albumu Dody 7 pokus głównych (język dodarin)[9].
Został wyróżniony Śląkfą za rok 2002 (wspólnie z Tomaszem Gubałą) w kategorii „Fan Roku”[10], był też ponownie nominowany do tej nagrody za 2018 rok[11]. Jego blog „Tolknięty” był nominowany do Tolkien Society Award w 2018 w kategorii „Best Website”[12].
Od września 2022 roku na antenie Radia Wnet prowadził audycję „Tolkieniada”[13].
Tłumaczenia
edytuj- Dodatki D i E, [w:] J.R.R. Tolkien , Władca Pierścieni, Warszawa: Muza, 2002.
- M.W. Perry, Klucz do Tolkiena: chronologia i komentarz do Władcy Pierścieni, Warszawa: Muza, 2004, ISBN 83-7200-844-2
- S. Jaroszyński, Z życia kameleona = From chameleon's live, Katowice: Miejski Dom Kultury „Szopienice”, 2005, ISBN 83-918908-3-X
- Dodatki, [w:] J.R.R. Tolkien , Władca Pierścieni, Warszawa: Amber, 2009.
- W.G Hammond, Ch. Scull, Hobbit w malarstwie i grafice J.R.R. Tolkiena, Warszawa: Amber, 2012, ISBN 978-83-241-4455-6
- Ursula K. Le Guin, Blask Ognia, „Nowa Fantastyka”, 9, 2019, s. 39-42.
- Ursula K. Le Guin, Opisanie Ziemiomorza: jego mieszkańcy i języki, „Nowa Fantastyka”, 9, 2019, s. 43-54.
- J.R.R Tolkien, Natura Śródziemia: późne teksty na temat krain, mieszkańców i metafizyki Śródziemia, Poznań: Zysk i S-ka, 2020, ISBN 83-918908-3-X
- J.R.R. Tolkien, Utracona droga i inne pisma, Poznań: Zysk i S-ka, 2024, tłumaczenie wspólnie z Katarzyną Staniewską i Joanną Drzewowską, ISBN 978-83-8335-367-8
Publikacje
edytuj- Gobeth e-lam Edhellin : gobeth e-lam Edhil Egladrim be in-berf e-Ngolwen John Ronald Reuel Tolkien, 2000[14]
- Duch Gór a Tolkienowski Gandalf, „Sudety”, 2, 2004, s. 32, razem z Arkadiuszem Kubalą
- Uświęcony mit: tolkienowska teologia Nadziei, „Christianitas”, 25, 2006, s. 61-83.
- Z Prus do Anglii. Saga rodziny J.R.R. Tolkiena (XIV–XIX wiek), „Creatio Fantastica”, 2 (57), 2017, s. 47-71,
- O gdańskich korzeniach J.R.R. Tolkiena, „Przegląd Środkowo Wschodni”, 3, 2018, s. 217-250
- Die Tolkien Societies und der Kampf um das Vermächtnis Mittelerdes, [w:] Engels D. (red.), Aurë entuluva! – Der Tag soll wieder kommen J.R.R. Tolkien zu 50. Todestag, Bad Schmiedeberg: Renovamen Verlag, 2023, ISBN 978-3-95621-167-6
Przypisy
edytuj- ↑ a b Noty o autorach, „Przegląd Środkowo-Wschodni”, 3, 2018, s. 265 [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Małgorzata Kłoskowicz, Pamięć genetyczna, „Gazeta uniwersytecka UŚ”, 2 (262), listopad 2018, s. 28 [dostęp 2024-09-24] (pol.).
- ↑ Ryszard Derdziński, O gdańskich korzeniach J.R.R. Tolkiena, „Przegląd Środkowo Wschodni”, 3, 2018, s. 217-250 [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Ryszard Derdziński, Z Prus do Anglii. Saga rodziny J.R.R. Tolkiena (XIV–XIX wiek), „Creatio Fantastica”, 2 (57), 2017, s. 47-71, DOI: 10.5281/zenodo.1204475 [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Galadhorn, TOLKNIĘTY: Tolkien and Mroczkowski [online], TOLKNIĘTY, 31 marca 2020 [dostęp 2024-09-23].
- ↑ Galadhorn, TOLKNIĘTY: Previously unknown letter by J.R.R. Tolkien on his ancestor from Poland! (1951) [online], TOLKNIĘTY, 17 kwietnia 2019 [dostęp 2024-09-23].
- ↑ FilmPolski.pl [online], FilmPolski [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Tolkienista z Sosnowca stworzył nowy język specjalnie dla hitu Netfliksa [online], 24Zagłębie [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Piotr Pierzchała, Polska piosenka pop jako tekst w tekście kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016 (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego), s. 54-58 (pol.).
- ↑ Śląkfa [online], Śląski Klub Fantastyki [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Nominacje do Śląkfy za rok 2018! [online], Śląski Klub Fantastyki [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Daniel Helen, Winners of The Tolkien Society Awards 2018 announced [online], 22 kwietnia 2018 [dostęp 2024-09-23] (ang.).
- ↑ Tolkieniada [online], Radio WNET [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Gobeth e-lam Edhellin : gobeth e-lam Edhil Egladrim be in-berf e-Ngolwen John Ronald Reuel Tolkien [online], World Cat [dostęp 2024-10-14] (ang.).