Rezerwat przyrody Guðlaugstungur
Rezerwat przyrody Guðlaugstungur (isl. Friðland í Guðlaugstungum[2]) – obszar chroniony (rezerwat przyrody) o powierzchni ok. 400 km² utworzony w 2005 roku[1], znajdujący się w gminie Húnavatnshreppur, w regionie Norðurland vestra, w środkowej części Islandii.
.jpg) Krajobraz w okolicy rezerwatu (2013) | |
| rezerwat przyrody | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
gmina Húnavatnshreppur, region Norðurland vestra |
| Data utworzenia |
22 grudnia 2005[1] |
| Powierzchnia |
398,2 km²[1] |
Położenie na mapie Islandii  | |
 64°56′12,5″N 19°18′03,9″W/64,936806 -19,301083
| |
W 2013 roku rezerwat został uznany za obszar wodno-błotny o znaczeniu międzynarodowym chroniony w ramach konwencji ramsarskiej[2], natomiast od 2015 roku stanowi również ostoję ptaków IBA o nazwie Gudlaugstungur-Alfgeirstungur organizacji BirdLife International[3].
Charakterystyka
edytujRezerwat przyrody Guðlaugstungur położony jest w islandzkim interiorze, na terenie wyżyn w centralnej części wyspy[4]. Wznosi się na wysokość 550–700 m n.p.m. i zajmuje obszar o powierzchni 398,2 km² rozciągający się od lodowca Hofsjökull na południowym wschodzie aż do okolic ujścia rzek Haugakvísl i Blandy do zbiornika zaporowego Blöndulón na północnym zachodzie[1].
Rezerwat obejmuje porastające wieczną zmarzlinę, rozległe podmokłe turzycowiska z różnymi gatunkami turzyc (Carex sp.), wełnianką wąskolistną (Eriophorum angustifolium) i trzcinnikiem prostym (Calamagrostis stricta) oraz nieco suchsze wrzosowiska z wierzbą zielną (Salix herbacea). Część obszaru stanowią morenowe żwirowiska oraz surowe pustkowia, na których rosną jedynie porosty i mchy, m.in. rzadki, odkryty na tym terenie w 2002 roku prątnik brandenburski (Bryum neodamense), a także krużynka szara (Micarea cinerea)[4]. Występują tu również jedne z największych w kraju torfowisk palsa[3]. Teren rezerwatu przecinają rzeki i strumienie lodowcowe, liczne są także niewielkie stawy[2][1]. Teren podmokły zasilają głównie wody powierzchniowe i podziemne przesiąkające z lodowca Hofsjökull, a w niewielkim stopniu również wody opadowe[4].
Klimat na obszarze rezerwatu jest chłodny i suchy. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 0–2ºC, a roczną sumę opadów szacuje się na 600–1500 mm. Teren Guðlaugstungur cechuje się częstym występowaniem silnych wiatrów; dominują wiatry południowe i północne[4].
Rezerwat jest niezamieszkany, a nieliczni turyści docierają do niego głównie latem. Z wyjątkiem szutrowej drogi i jednej górskiej chaty w jego północno-zachodniej części, obszar Guðlaugstungur jest pozbawiony infrastruktury[2]. Na niewielką skalę prowadzony jest tradycyjny wypas owiec oraz połów ryb[3].
Awifauna
edytujObszar podmokły rezerwatu zamieszkuje jedna z największych na świecie kolonii lęgowych gęsi krótkodziobej (Anser brachyrhynchus), której liczebność była szacowana w 2002 roku na około 13 600 par (co stanowiło ponad 25% krajowej i około 20% światowej populacji tego gatunku[2]), zaś w 2010 roku na około 23 600 par[1]. W sezonie lęgowym gęsi krótkodziobej (od 1 maja do 20 czerwca) wstęp na część terenu rezerwatu jest zabroniony. Wzrost liczebności osobników tego gatunku na obszarze Guðlaugstungur notowany jest od lat 80. XX wieku; wcześniej głównym miejscem jego występowania był pobliski rezerwat przyrody Þjórsárver[1].
Na terenie rezerwatu Guðlaugstungur gniazdują również siewka złota (Pluvialis apricaria), biegus zmienny (Calidris alpina), świergotek łąkowy (Anthus pratensis) i śnieguła (Plectrophenax nivalis)[4]. Regularnie zalatuje tu orzeł bielik (Haliaeetus albicilla)[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Guðlaugs- og Álfgeirstungur [online], Umhverfisstofnun [dostęp 2024-12-17] (isl.).
- ↑ a b c d e Gudlaugstungur Nature Reserve – Ramsar Sites Information Service [online], rsis.ramsar.org, 18 lutego 2013 [dostęp 2024-12-17] (ang.).
- ↑ a b c Gudlaugstungur-Alfgeirstungur IS058 [online], BirdLife Data Zone [dostęp 2024-12-07] (ang.).
- ↑ a b c d e f Sigurður Á. Þráinsson: Gudlaugstungur Nature Reserve – Information Sheet on Ramsar Wetlands (RIS). 2013-02-06. [dostęp 2024-12-18]. (ang.).