Rafał Olbiński
Rafał Olbiński, właśc. Józef Rafał Olbiński[1], poprz. Józef Rafał Feliks Chałupka[2] (ur. 21 lutego 1943 w Kielcach[3]) – polski malarz, grafik i twórca plakatów oraz jeden z przedstawicieli polskiej szkoły plakatu.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 lutego 1943 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujSyn Józefa i Janiny Chałupków, urodził się jako najstarszy z siedmiorga rodzeństwa[4]. Jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Po szkole średniej podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1969[4].
Po studiach zajął się grafiką, współpracując z czasopismem „Jazz Forum”, w którym pełnił funkcję redaktora graficznego[4]. W 1981 wyjechał do Paryża, skąd rok później wyemigrował do Nowego Jorku[4]. Powrót do kraju uniemożliwiło mu wprowadzenie przez władze komunistyczne w Polsce stanu wojennego. W 1985 podjął pracę jako wykładowca w nowojorskiej School of Visual Arts[4].
Jego prace są eksponowane w licznych galeriach i muzeach (Biblioteka Kongresu, muzeum sztuki nowoczesnej w Toyamie, Carnegie Foundation w Nowym Jorku i Muzeum Plakatu w Wilanowie), a także gromadzone przez prywatnych kolekcjonerów na całym świecie. Rafał Olbiński podjął współpracę z takimi pismami jak „The New York Times”, „Newsweek”, „Bloomberg Businessweek” czy „Der Spiegel”. W Polsce zajmował się m.in. projektowaniem okładek płyt, np. Krzysztofa Klenczona Powiedz stary gdzieś ty był (Pronit SX 1614) i Breakoutu Żagiel Ziemi (Pronit SX 1821). Od 1997 do 2003 regularnie tworzył okładki polskiego miesięcznika psychologicznego „Charaktery” i był współtwórcą wizerunku graficznego pisma.
Jego twórczość jest szeroko nagradzana na wielu konkursach międzynarodowych. W 1995 otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie „New York City Capital of the World” – na plakat promujący Nowy Jork jako stolicę świata. W 1994 został laureatem tzw. Międzynarodowego Oskara za najbardziej niezapomniany plakat na świecie w konkursie „Prix Savignac” w Paryżu, a w 1976 pierwszej nagrody w konkursie Instytutu Praw Człowieka w Strasburgu. Do połowy lat 90. zgromadził około 100 nagród[5].
Życie prywatne
edytujBył trzykrotnie żonaty; ojciec dwóch synów i córki[6]. Związany z Bogną Sworowską.
Publikacje
edytuj- Rafał Olbiński, album 12 opowiadań, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7469-593-0
- Rafał Olbiński, album Baśnie o miłości i innych dziwnych przypadkach: Rafał Olbiński w obrazach i słowach, wyd. Muza, Warszawa 2014, ISBN 978-83-7758-872-7
- Rafał Olbiński, album Pasja plakatów, wyd. Bosz, Olszanica 2016, ISBN 978-83-7576-276-1
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Ordery i odznaczenia
W 2012, za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej, został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[1][7]. W 1996 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[8]. W 2005 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9]
- Nagrody i wyróżnienia
- 1976 – I nagroda w konkursie Międzynarodowego Instytutu Praw Człowieka w Strasburgu
- 1994 – „Prix Savignac” za najbardziej niezapomniany plakat roku
- 1995 – I nagroda w konkursie „New York City Capital of the World”
- złoty i srebrny medal Art Directors Club of New York
- złoty i srebrny medal Society of Illustrators w Nowym Jorku
Przypisy
edytuj- ↑ a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 kwietnia 2012 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2012 r. poz. 773).
- ↑ Modlę się o nieśmiertelność. Rozmowa z Rafałem Olbińskim, światowej sławy malarzem. „Wittchen”, 2007.
- ↑ W dokumentach urzędowych jako rok urodzenia Rafała Olbińskiego wpisano 1945 (por. Rafał Olbiński: Biografia Artysty. um.kielce.pl. [dostęp 2018-11-20].).
- ↑ a b c d e Krystyna Mazurówna: Ach, ci faceci!. Warszawa: Latarnik, 2016, s. 203. ISBN 978-832-681-167-8.
- ↑ Waldemar Piasecki. Siła ciągu. „Przekrój”. 2/2638, s. 18–20, 14 stycznia 1996. ISSN 0033-2488. [dostęp 2012-10-06].
- ↑ Krystyna Mazurówna: Ach, ci faceci!. Warszawa: Latarnik, 2016, s. 206. ISBN 978-832-681-167-8.
- ↑ Odznaczenia z okazji Święta 3 Maja. prezydent.pl, 3 maja 2012. [dostęp 2012-10-06].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 września 1996 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 1997 r. nr 6, poz. 47).
- ↑ Chwała Artystom. Złoty medal „Gloria Artis” dla Rafała Olbińskiego. kielce.gov.pl, 4 października 2005. [dostęp 2012-10-06].
Bibliografia
edytuj- Rafał Olbiński: Biografia Artysty. um.kielce.pl. [dostęp 2018-11-20].
- Rafał Olbiński. poster.com.pl. [dostęp 2012-10-06].
- Rafał Olbiński. patinae.com. [dostęp 2012-10-06]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Rafał Olbiński. tendreams.org. [dostęp 2012-10-06]. (ang.).
- Olbiński, Rafał. Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-11-20].