Przybroda
Przybroda – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Rokietnica[4].
| wieś | |
 Pałac w Przybrodzie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
414[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-090[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PZ |
| SIMC |
0594086 |
Położenie na mapie gminy Rokietnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego  | |
 52°31′14″N 16°39′36″E/52,520556 16,660000[1]
| |
Pierwsze wzmianki o Przybrodzie pochodzą z 1401, wtedy pod nazwą Przebroda[5]. Wiadomo, że pod koniec XV wieku miejscowość opustoszała[5]. Wieś była kiedyś własnością kapituły poznańskiej[6][7]. W XIX wieku Przybroda przeszła w ręce rządu pruskiego[8]. Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 8 domostw i 51 mieszkańców, z czego 4 było wyznania protestanckiego[6].
Od 1918 majątek w Przybrodzie (553 ha) przeszedł na własność Skarbu Państwa i był dzierżawiony[7][8]. Ostatnim przedwojennym dzierżawcą był A. Fenrych[7]. W 1945 majątek przejął Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, a w 1952 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, który utworzył Rolniczo-Sadownicze Gospodarstwo Doświadczalne. Sady gospodarstwa obejmowały w 1996 powierzchnię 380 ha[9], zaś w 2019 powierzchnia całości liczyła 490 ha (wraz z częścią poświęconą produkcji zwierzęcej)[10].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego[11].
W XXI wieku populacja Przybrody jest stabilna: w 2011 było to 404 mieszkańców[12], zaś w 2021 – 414 osób[2].
We wsi znajdował się przystanek kolejowy Przybroda na linii kolejowej Poznań-Międzychód[11].
W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa umieszczono zespół pałacowy (pałac i park) z przełomu XIX i XX wieku[13]. Na początku XX wieku pałac został przebudowany. Sam park dworski, o krajobrazowym charakterze pochodzi z końca XVIII wieku[7]. Ma powierzchnię 2,49 ha[7]. W parku dworskim znajdują się również niezabytkowe dom mieszkalny i zabudowania gospodarcze z lat 1950-1955[7]. Znajdują się w nim m.in. dęby szypułkowe osiągające obwód pnia ponad 3 m (na wysokości pierśnicy)[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111405
- ↑ a b NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-09-30].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1061 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1783, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-10-21].
- ↑ a b Przebroda, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ a b Przybroda, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 200.
- ↑ a b c d e f g Hipolit Rataj, Park pałacowy. Karta biała zabytku, zabytek.pl, 1978 [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ a b Marcin Libicki, Piotr Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2003, s. 296-297, ISBN 83-7301-243-5.
- ↑ Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 464. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ Mapa powiatu poznańskiego na 100-lecie Uniwersytetu w Poznaniu, [w:] Michał Boksa, 20 lat powiatu poznańskiego, „Kronika powiatu poznańskiego”, Poznań: Starostwo Powiatowe w Poznaniu, październik 2019, s. 45, ISSN 2082-3509 (pol.).
- ↑ a b Jan Maj, Alicja Dziewulska: Mapa topograficzna Polski N-33-129/130: Poznań. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1997, s. 1-2. ISBN 83-7135-150-X.
- ↑ Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)].
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 190. [dostęp 2016-03-06].
Bibliografia
edytuj- Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Rokietnica, Poznań - Rokietnica 1999 r. (Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Rokietnica),