Paprotnik ostry (Polystichum lonchitis) – gatunek byliny z rodziny nerecznicowatych. Występuje w strefie umiarkowanej i subarktycznej półkuli północnej[3]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie w Sudetach, Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej[4].

Paprotnik ostry
Ilustracja
Paprotnik ostry
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

paprotkowce

Rodzina

nerecznicowate

Rodzaj

paprotnik

Gatunek

paprotnik ostry

Nazwa systematyczna
Polystichum lonchitis

Morfologia

edytuj
Pokrój
Mocno ukorzenione w części starszej kłącze, pokryte jest nasadami ogonków.
Liście
Sztywne, długie od 50 do 60 cm, ciemnozielone. Blaszka liściowa pojedynczo pierzasta, zimująca. Ogonek krótki, od 2 do 7 cm, gęsto pokryty łuskami.
Zarodniki
Ciemnobrunatne, kuliste.

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina wieloletnia zimująca. Preferuje stanowiska cieniste, wilgotne, o obojętnym odczynie podłoża. Gatunek charakterystyczny nawapiennej świerczyny górnoreglowej Polysticho-Piceetum[5]. Liczba chromosomów 2n = 82[6].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 2004 roku[7][8].

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[9] w grupie gatunków wymierających na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia [E]).

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. Mapa rozmieszczenie gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-12-10].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  6. Polystichum lonchitis na Flora of North America [dostęp 2013-12-10].
  7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
  8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
  9. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.