Okręg miński (ZCZW)
Okręg miński – okręg administracyjny utworzony 15 września 1919 pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich (ZCZW)[1].
| Okręg | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Zarządzający | |
| Powierzchnia |
35 947 km² |
| Populacja (1919) • liczba ludności |
|
| • gęstość |
30,4 os./km² |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| Liczba powiatów |
6 |
| Liczba powiatów miejskich |
1 |
Położenie na mapie
| |
W skład okręgu mińskiego weszły powiaty: bobrujski, borysowski, ihumeński, miński, słucki.
9 lutego 1920 utworzono powiat lepelski z terenów powiatów lepelskiego i połockiego z tymczasową siedzibą w Kubliczach, który wszedł w skład okręgu mińskiego[2].
Demografia
edytujWedług spisu ludności w grudniu 1919 roku okręg zamieszkiwało 1 091 138 osób, z których 64,5% zadeklarowało się jako Białorusini, 14,6% – Polacy, 11,3% – Żydzi, 3,5% – „tutejsi”, 0,2% – Litwini, 5,9% – przedstawiciele innych narodowości (głównie Rosjanie). Największymi jego miastami były: Mińsk (102 392 mieszk.), Bobrujsk (29 704 mieszk.) i Słuck (14 162 mieszk.). Na terytorium okręgu znajdowało się też 8781 innych miejscowości, z których 1 miała 5–10 tys. mieszkańców, a 31 miało 1–5 tys. mieszkańców[3].
Oświata
edytujW okręgu mińskim w roku szkolnym 1919/1920 działały 1123 szkoły powszechne, 71 szkół średnich i 14 szkół zawodowych. Ogółem uczyło się w nich 84 690 uczniów i pracowało 2454 nauczycieli. Wśród szkół powszechnych było: 643 nauczające w języku rosyjskim (42 541 uczniów, 906 nauczycieli), 262 nauczające w języku polskim (13 106 uczniów, 348 nauczycieli), 194 nauczające w języku białoruskim (10 417 uczniów, 271 nauczycieli) i 24 nauczające w języku jidysz (2633 uczniów, 99 nauczycieli). Najlepsze warunki nauczania panowały w szkołach żydowskich (1 nauczyciel na 27 uczniów), a najgorsze w rosyjskich (1 nauczyciel na 47 uczniów). W marcu 1920 roku istniało 279 szkół nauczających w języku polskim i 1208 szkół nauczających w innych językach[4].
Szczegółowy podział administracyjny
edytuj| Powiat | Pow.km² | Mieszk. | Miasto powiatowe | Mieszk. | |
|---|---|---|---|---|---|
| Okręg Miński | |||||
| bobrujski | 10500 | 188.976 | 
|
Bobrujsk | 29.704 |
| borysowski | 6700 | 147.673 | Borysów | 5.452 | |
| ihumeński | 8010 | 221.758 | 
|
Ihumeń | 4.669 |
| lepelski ¹ | ? | ? | 
|
Kublicze | ? |
| miński | 5213 | 304.004 | 
|
Mińsk ² | 102.392 |
| Mińsk miasto ² | ? | 102.392 |
|
Mińsk | 102.392 |
| słucki | 5524 | 228.727 | 
|
Słuck | 14.162 |
| ¹ 9 lutego 1920 r. utworzono powiat lepelski z terenów powiatów lepelskiego i połockiego z tymczasową siedzibą w Kubliczach, który wszedł w skład Okręgu Mińskiego(Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 9, poz. 149) | |||||
| ² 25 października 1919 r. utworzono powiat miejski w Mińsku (Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 26, poz. 276) | |||||
Przypisy
edytuj- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 19, poz. 174
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 9, poz. 149
- ↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25, 31.
- ↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 243–244.
Bibliografia
edytuj- Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
- Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.