OKl27
OKl27 – polski parowóz – osobowy tendrzak przeznaczony do ruchu lokalnego, skonstruowany w 1927 roku. Była to pierwsza lokomotywa całkowicie zaprojektowana i produkowana w Polsce. W latach 1928–33 H. Cegielski w Poznaniu wyprodukował 122 sztuki tych parowozów.
 Parowóz OKl27-41 w skansenie w Chabówce | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1928-1933 |
| Układ osi |
1'C'1T |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
67,7 t |
| Masa służbowa |
85,1 t |
| Długość |
12 863 mm |
| Wysokość |
4 450 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
9 000 mm |
| Średnica kół napędnych |
1 500 mm |
| Średnica kół tocznych |
860 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Ciśnienie w kotle |
14 at |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
124,1 m² |
| Powierzchnia przegrzewacza |
42,2 m² |
| Powierzchnia rusztu |
2,6 m² |
| Średnica cylindra |
540 mm |
| Skok tłoka |
630 mm |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
930 KM (684 kW) |
| Maksymalna siła pociągowa |
13 000 kG |
| Prędkość konstrukcyjna |
80 km/h |
Zasadniczym przeznaczeniem parowozu była obsługa pociągów osobowych i lekkich towarowych. Prowadziły też pociągi osobowe w ruchu lokalnym (częste zmiany kierunku jazdy). Następcą tego parowozu był powojenny parowóz TKt48.
Historia
edytujZ powodu braków parowozów do obsługi ruchu osobowego w dużych zespołach miejskich i na liniach lokalnych, Ministerstwo Komunikacji zamówiło w zakładach H. Cegielski w Poznaniu skonstruowanie takiego parowozu. Projekt opracowano w 1927, pod kierunkiem inż. Domaniewskiego. W 1928 wykonano pierwsze 4 parowozy, a do 1933 wykonano ich ogółem 122. Poszczególne lokomotywy różniły się szczegółami konstrukcji i obciążeniem osi (16-17,5 t). Po raz pierwszy w tych parowozach wprowadzono znormalizowany osprzęt, typowy dla późniejszych polskich lokomotyw. Do roku 1930 stosowano oświetlenie naftowe, zastąpione następnie elektrycznym. Ogólnie parowóz ten był udaną konstrukcją, używaną w PKP prawie 50 lat. Do nielicznych nieusuniętych wad należał niespokojny bieg występujący przy prędkościach powyżej 50 km/h, co nie przeszkadzało jednak znacząco w eksploatacji[1][2].
W służbie niemieckiej podczas II wojny światowej przejęte parowozy były oznaczone jako seria 7512-13, na 1940 rok było ich 105[3].
Opancerzony parowóz OKl27 walczył podczas kampanii wrześniowej na wybrzeżu w składzie improwizowanego pociągu pancernego Smok Kaszubski.
Po II wojnie światowej w Polsce pozostało 95 parowozów OKl27. Ostatnio używane były w dyrekcjach PKP warszawskiej i katowickiej. Po wycofaniu z PKP, część pracowała nadal w kolejach przemysłowych[1].
Niektóre właściwości trakcyjne
edytujW wypadku parowozów normalnotorowych maksymalna siła pociągowa maszyny jest ograniczona jej przyczepnością. Tak też jest i w przypadku OKl27. Maksymalna siła pociągowa OKl27 przy rozruchu wynosi 13 000 kG. Parowóz opalany lepszym gatunkiem węgla mógł ciągnąć na torze poziomym wagony osobowe (2 i 3-osiowe) o masie 350 t z prędkością 80 km/h. Na wzniesieniu 14‰ składy o masie 130 t mógł ciągnąć z szybkością 60 km/h.
Zachowane
edytuj- OKl27-10: Skierniewice – Parowozownia Skierniewice należąca do Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei (pomnik przy bramie wjazdowej)
- OKl27-26: Warszawa – Muzeum Kolejnictwa w Warszawie
- OKl27-27: Gdynia-Grabówek (pomnik)
- OKl27-41: Chabówka – Skansen taboru kolejowego w Chabówce
-
OKl27-10 – Parowozownia Skierniewice -
OKl27-26 w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b B. Pokropiński, Parowozy normalnotorowe...
- ↑ Bogdan Pokropiński. Parowóz tendrzak osobowy OKl27. „Rynek Kolejowy”. s. 84. ISSN 1644-1958.
- ↑ Michael Reimer, Volkmar Kubitzki, Eisenbahn in Polen 1939–1945, Stuttgart: Transpress, 2004, s. 104, 125, ISBN 3-613-71213-X, OCLC 831116835.
Bibliografia
edytuj- Bogdan Pokropiński: Parowozy normalnotorowe produkcji polskiej dla PKP i przemysłu. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1987, s. 29-31. ISBN 83-206-0483-4.
- Józef Fijałkowski, Wiktor Kowalewski: Charakterystyki normalnotorowych pojazdów trakcyjnych. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacyjne, 1959.