Naskórek, epiderma (łac. epidermis), u bezkręgowców także hipoderma (łac. hypodermis)[1] – najbardziej zewnętrzny i jednocześnie najcieńszy nabłonek okrywający powłokę ciała organizmu zwierzęcego, pochodzenia ektodermalnego, u kręgowców składający się z kilku warstw komórek, a u bezkręgowców z jednej.

Budowa histologiczna (mikroskop optyczny)
Warstwy naskórka

Naskórek kręgowców jest zewnętrzną warstwą skóry – ma około 0,5 mm, przy czym grubość ta jest większa (do 1,0 – 1,5 mm) na skórze podeszwy i dłoni.

Opisywany jest jako nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, choć spłaszczone są tylko komórki zewnętrznych warstw naskórka, dolne warstwy stanowią komórki sześcienne lub walcowate[2].

W skład naskórka wchodzą komórki układające się w warstwy (od 6 do 20), następujących typów:

Unaczynienie skóry:

Przy oziębieniu następuje odruchowy skurcz naczyń krwionośnych oraz mięśni przywłosowych.

Warstwy

edytuj

Keratynocyty układają się w naskórku w 5 warstw. Idąc od błony podstawnej, są to:

Warstwa podstawna i warstwa kolczysta to warstwy żywe. Nazywa się je łącznie warstwą rozrodczą (stratum germinativum) albo strefą Malpighiego[3].

Wytwarza włosy, paznokcie, gruczoł łojowy, potowy, mlekowy (elementy martwe). Warstwa rogowa naskórka ochrania skórę przed czynnikami chorobotwórczymi. Poza tym nie przepuszcza wody.

Melanina znajdująca się w naskórku nadaje barwę skórze i chroni przed działaniem promieniowania słonecznego.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
  2. Jadwiga Mirecka, Skóra i twory skórne, [w:] Tadeusz Cichocki, Jan A. Litwin, Jadwiga Mirecka, Kompendium histologii. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 260–263, ISBN 978-83-233-4166-6.
  3. Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.