Náchod

Náchod
	; Widok na centrum miasta z zamku (2024)
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	hradecki
Burmistrz	Jan Birke↗
Powierzchnia	33,32 km²
Wysokość	346 m n.p.m.
Populacja (1.1.2012); • liczba ludności; • gęstość	; 20 665; 620 os./km²
Kod pocztowy	547 01
Tablice rejestracyjne	H
	Położenie na mapie kraju hradeckiego Náchod
	Położenie na mapie Czech Náchod
	50°24′N 16°10′E/50,400000 16,166667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Náchod (dawniej niem. Nachod) – miasto w Czechach, położone w kraju hradeckim, w powiecie (okres) Náchod, przy granicy polsko-czeskiej. Miasto leży na wysokości 346 m n.p.m., nad rzeką Metuje, lewym dopływem Łaby, na granicy Pogórza Orlickiego i Jestřebích hor.

Liczba mieszkańców: 21 197 (30.11.2005.)
Powierzchnia: 33,34 km².

Najbliższym miastem po polskiej stronie jest Kudowa-Zdrój. Dawne przejście graniczne Kudowa Słone-Náchod leży na głównej trasie Warszawa-Praga (droga E67).

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł bawełniany, gumowy, elektrotechniczny, spożywczy, skórzany oraz drzewny^[1]

W mieście znajduje się stacja kolejowa Náchod.

Historia

Zamek w Náchodzie

Założone było w I połowie XIII w. przez rycerza Hrona z rodu Načeradiców. Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z 1254 roku.

Od 1601 do Náchodu należał majątek Słone (pola uprawne, łąki i lasy), który mimo oddzielenia granicą po wojnach śląskich nadal był użytkowany przez miasto. Kres temu stanowi rzeczy położyła II wojna światowa i włączenie terytorium byłego majątku do Polski.

W 2016 na Rynku Karola zainstalowano dzwonkowy kurant z miniaturą miejscowego zamku na szczycie, umożliwiający dzięki 12 dzwonkom odtwarzanie 25 prostych melodii^[2].

Podział

Podział administracyjny miasta

Náchod składa się obecnie z 10 dzielnic:

Babí – Babí u Náchoda
Běloves
Bražec
Dobrošov
Jizbice – Jizbice u Náchoda
Lipí – Lipí u Náchoda
Malé Poříčí – Běloves i Malé Poříčí
Náchod
Pavlišov
Staré Město nad Metují

Wcześniej do miasta należały także niezależne wsie Kramolna a Vysokov^[3].

Dalej w dół potoku Metuje wieś Bražec łączy się ze Starym Miastem. Rozpoczyna się tu głęboka dolina w pobliżu oczyszczalni ścieków, której znaczna część została uznana w 1997 roku za rezerwat przyrody. Po kilku kilometrach przejdziemy magiczną doliną po nowej nawierzchni ścieżki rowerowej do wsi Ostrovy (gdzie można się posilić) i dalej, po nowych drewnianych kładkach, do Pekli. W Pekli znajduje się sezonowy przystanek autobusowy w kierunku Nové Město nad Metují oraz drogowskaz wskazujący np. drogę do Lipí. Z Pekli można jechać dalej lewym dopływem rzeki Metuja, potokiem Olešenka. Jeszcze głębsza i bardziej zamknięta dolina doprowadzi nas do Dolů, części wsi Nowy Hrádek. Objazdami z doliny można dotrzeć także do Českowej Čermnej , Borovej lub Krahulčí.

Zabytki

Zamek w Náchodzie – ul. Smiřických
Kościół św. Wawrzyńca – Rynek (Nám. T.G.Masaryka nr 37)
Ratusz – Rynek (Nám. T.G.Masaryka nr 1)
Pręgierz – Rynek (Nám. T.G.Masaryka), obok ratusza
Nowy ratusz – Rynek (Nám. T.G.Masaryka nr 40)
Hotel i teatr Beránek – Rynek nr 74 (Nám. T.G.Masaryka nr 74), północna pierzeja
Budynek dziekanatu – Rynek nr 74 (Nám. T.G.Masaryka nr 75), północna pierzeja
Fontanna Rynek (Nám. T.G.Masaryka nr 40), przed urzędem pocztowym
Figura św. Trójcy – Rynek, północno-wschodnia strona (Nám. T.G.Masaryka nr 75)
Figura św. Jana Nepomucena – Rynek (Nám. T.G.Masaryka), północna strona obok kościoła
Kalwaria – Rynek (Nám. T.G.Masaryka), obok kościoła
Figura N.P.Marii – Rynek, południowo-wschodnia strona (Nám. T.G.Masaryka)
Podstawa figury św. Jana Nepomucena – przy podeście schodów pałacowych
Dom z barokową figurką Panny Marii Bolesnej – ul. Riegrova nr 866
Pozostałości średniowiecznych murów miejskich z ok. 1325 r.
Dom Cyryla Bartonia, obecnie biblioteka – ul. Kamenice nr 105
Kościółek św. Michała – ul. Komenského nr 38
Figura św. Wacława – ul. Komenského, obok kościółka św. Michała, w pobliżu szkoły
Synagoga w Náchodzie – nie istnieje
Cmentarz miejski
Kościół cmentarny św. Jana Chrzciciela
Figura Ukrzyżowania – ul. Českoskalická, obok cmentarza
Figura Ukrzyżowania – na skrzyżowaniu ulic B.Němcovéj, Purkyňiego i Bartoňovej, w ogrodzie domu nr 465
Figura Ukrzyżowania – na rozwidleniu ulic Purkyňovej i Dobrošovskéj, przy murze hotelu Hron
Kaplica Zwiastowania Panny Marii – Plhov, Na Hrobku, ul. Tylova
Stajnie pałacowe, obecnie galeria sztuk pięknych, ul. Smiřických nr 272
Figura św. Jana Nepomucena – aleja Kateřiny Zaháňské, przy schodach wiodących na zamek z inskrypcją na postumencie łac. Aex dicat auxiliis magni soluata Borussiis (Poświęcony wielkiej pomocy w uwolnieniu od Prus) i chronostychem MDCLLXXVVVIIIIIII - 1742^[4].
Krzyż pamiątkowy z wojny siedmioletniej – aleja Kateřiny Zaháňské, na końcu oddalonym od pałacu
Cmentarz wojenny z 1866 r. – ul. Smiřických nr 272
Kolonia domów robotniczych – Babí, Na Vyšehradě nr 154–161
Figura Ukrzyżowania – Běloves, ul. Na Horním Konci, w ogrodzie domu nr 127, obok rzeki i ścieżki
Figura Ukrzyżowania – Běloves, ul. Kladská, obok domu nr 200, na skrzyżowaniu ul. Kladskéj i ul. Na Koletověj