Mebel
Mebel – sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych. W odróżnieniu od stałych elementów wyposażenia wnętrz (schody, boazeria) meble są ruchomościami. Oprócz cech użytkowych meble posiadają też walory dekoracyjne, reprezentacyjne.
Kryteria podziału mebli
edytujFunkcja
edytujwedług sposobu użytkowania:
- do pracy i spożywania posiłków – np. stół, biurko
- do leżenia i wypoczynku – np. leżanka, łóżko
- do siedzenia – np. krzesło, fotel
- do przechowywania przedmiotów – np. szafa, komoda
- uzupełniające i pomocnicze – np. podnóżek, kwietnik
- wielofunkcyjne – np. meblościanka, półkotapczan
Przeznaczenie
edytujwedług miejsca użytkowania np.:
- kościelne – ambona, konfesjonał, stalle
- sklepowe – lada, kontuar, regał
- restauracyjne – bufet, bar, szynkwas,
- szkolne – ławka szkolna, katedra = mównica,
- biurowe – regał, biurko
- koszarowe – prycza,
- okrętowe – koja,
- mieszkaniowe – bieliźniarka, krzesło, tapczan, meble kuchenne
- hotelowe – łóżko, szafa
- itp.
Materiał
edytujwedług materiału przeważającego w konstrukcji:
- drewniane – takie, w których podstawę konstrukcyjną tworzą elementy wykonane z drewna lub materiałów drewnopochodnych
- metalowe – podstawa konstrukcji to elementy metalowe
- kamienne
- z tworzyw sztucznych – pneumatyczne, skorupowe
- kościane (kość słoniowa, wołowa, poroże)
- ceramiczne
- szklane
- plastikowe
Sposób obróbki
edytuj- stolarskie – typowe stolarskie, rzeźbione, toczone
- gięte – typowe gięte, gięto-klejone, wyplatane ("koszykowe" z wikliny, "trzcinowe" z trzciny)
- tapicerowane – powierzchnie użytkowe lub też wszystkie powierzchnie widoczne pokryte są materiałami obiciowymi na wyściółce, np. tkaniną, skórą czy skajem.
Sposób wykończenia powierzchni
edytuj- z widocznym podłożem (z odkrytą strukturą, przezroczyste) – lakierowanie, woskowanie, politurowanie
- z niewidocznym podłożem (z zakrytą strukturą, kryjące) – malowanie = polichromia, emaliowanie, laka
- specjalne – laminowanie, lazurowanie, złocenie, marketeria, intarsja, inkrustacja, okleinowanie (fornir)
Konstrukcja
edytujMeble szkieletowe
edytuj- stojakowe lub kratowe
- bezoskrzyniowa
- oskrzyniowa
- deskowa
- krzyżakowa
- kolumnowa
- krzyżowa
- kątowa
Meble skrzyniowe
edytujkonstrukcja – stojakowa, wieńcowa lub oskrzyniowa
w odmianach – deskowa, płycinowa (ramowo-płycinowa), płytowa
Historia mebla
edytujPierwsze meble znane były już w neolicie.
Znani meblarze artyści okresu baroku to Jean Goujon, Hugo Sambin, Hans Vredeman de Vries i Ingo Jones.
Bardziej znane style w meblarstwie – nazwy zapożyczone od władców lub od twórców:
- we Francji: Ludwik XIII, Ludwika XIV, Styl regencji, Ludwika XV, Ludwika XVI, Styl dyrektoriatu, Styl empire, Ludwik Filip, meble Boulle'a
- w Anglii: Tudorów, Stuartów, georgiański, wiktoriański, sheratona, Adamów, Hepplewhitea, Jacoba, Chippendale'a, Morrisa
- w Niemczech: biedermeier, Thoneta
- w Polsce: Księstwa Warszawskiego, gdańskie, kolbuszowskie
Pojęcia związane z meblami
edytujZestaw mebli to pewien zbiór mebli o skorelowanej formie plastycznej i konstrukcyjnej pozwalającej na różnorodne ich zestawianie. Często są to "meble w paczkach", do samodzielnego montażu.
Komplet mebli, "garnitur mebli", to zbiór mebli o określonym składzie, funkcji i przeznaczeniu, np. komplet gabinetowy, młodzieżowy, kuchenny, "sypialnia", "jadalnia" itp.
Meble regionalne powiązane są formą i konstrukcją z elementami folkloru danego obszaru, np.: zakopiańskie, kurpiowskie, kaszubskie itp. Meble nawiązujące formą do mebli wiejskich, to meble w stylu "rustykalnym".
Meble zabytkowe to meble wytwarzane w różnych okresach historycznych i zawierające w sobie cechy charakterystyczne dla danej epoki, czy też okresu historycznego, zachowane w jak najmniej zmienionej formie do naszych czasów.
Współczesne meble naśladujące style minionych epok i nawiązujące konwencją formy do mebli dawnych epok to "meble retro" lub "meble stylowe".
Zawody związane z meblami
edytujSpecjaliści od wyrobu mebli to: stolarz, meblarz, tapicer. Ebenista to wytwórca mebli artystycznych fornirowanych i intarsjowanych; pierwotnie stolarz wyrabiający meble z hebanu. Zlecenie wykonania mebli to obstalunek.
Prawna ochrona wyglądu mebli
edytujW branży meblarskiej znaczenie ochrony własności intelektualnej systematycznie wzrasta. Zabezpieczenie prawnych aspektów projektów mebli nie tylko przynosi korzyści, ale staje się często kluczowe dla utrzymania konkurencyjności i ochrony innowacji. Istnieje szereg metod ochrony własności intelektualnej, które mogą być podzielone na płatne i bezpłatne opcje.
- Ochrona płatna obejmuje:
- Rejestrację wzoru przemysłowego – która chroni wygląd zewnętrzny produktu[1].
- Rejestrację znaku towarowego – która oprócz nazwy czy logo zabezpiecza także, inne oznaczenia służące identyfikacji produktów na rynku, np. przedmioty trójwymiarowe[2].
- Ochrona bezpłatna opiera się na:
- Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – zapewniającej ochronę przed kopiowaniem zewnętrznej postaci produktu[3].
- Ustawie o prawach autorskich i prawach pokrewnych – oferuje ochronę dzieł, które mieszczą się w definicji utworu, w tym najczęściej projektów mebli.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Jak chronić meble przed kopiowaniem i podrabianiem? Ochrona designu [online], Prawna ochrona wzorów przemysłowych, 31 stycznia 2024 [dostęp 2024-03-04] (pol.).
- ↑ https://www.boip.int/en/trademarks-register?app=%2Fitem%2Fbx915680 [dostęp: 2024-03-04]
- ↑ Art. 13, Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Dz. U. 1993 Nr 47 poz. 211 [dostęp: 2024-03-04]