Kobylany (alt. Kobylany Nadbużne) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1940 i 1944–1954 na Lubelszczyźnie. Siedzibą gminy były początkowo Kobylany, a następnie Błotków[2][3] lub Błotków Duży (obecnie jest to ulica Terespola)[4].

Kobylany
gmina wiejska
1867–1940 i 1944–1954[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: lubelskie (II RP)
1945–54: lubelskie

Powiat

bialski

Siedziba

Kobylany
Błotków (Duży)

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

16

brak współrzędnych

Gmina zbiorowa Kobylany powstała w 1867 roku po podziale Królestwa Polskiego na powiaty i gminy. Gmina weszła w skład w powiatu bialskiego w guberni siedleckiej (w latach 19121915 jako część guberni chełmskiej)[5]. Gmina składała się z 13 wsi: Błotków, Berezówka, Kobylany, Koroszczyn, Lechuty, Łobaczew, Małaszewicze, Michałków, Malowa Góra, Polatycze, Podolanka, Samowicze i Starzynka[2].

W 1919 gmina weszła w skład woj. lubelskiego[2]. 1 grudnia 1933 z terytorium gminy wyłączono obszar zajęty przez twierdzę brzeską, włączając je do gminy miejskiej Brześć nad Bugiem[6].

Podczas okupacji hitlerowskiej włączona do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt lubelski), gdzie została zniesiona i połączona ze zniesionym miastem Terespolem w nową wiejską gminę Terespol am Bug w Landkreis Biala-Podlaska[7].

Po wojnie gminę Kobylany reaktywowano[8][9]. W 1952 roku siedzibę gminy przeniesiono z Kobylan do Błotkowa Dużego[2]. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Kobylany składała się z 16 gromad[10].

Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[11]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Kobylany nie przywrócono[12], utworzono natomiast miejsko-wiejską gminę Terespol o przybliżonych granicach (objęłą częsci obszarów gmin Bohukały, Kobylany i Kostomłoty)[13]. 1 stycznkia 1992 nastąpił podział gminy na miejską i wiejską[14].

Przypisy

edytuj
  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. a b c d Akta gminy Kobylany – Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim
  3. Błotków był siedzibą gminy już w 1933 roku według publikacji Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  5. Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66, s. 279n.
  6. Dz.U. z 1933 r. nr 94, poz. 719
  7. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  8. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
  9. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej – 1948 r.
  10. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  11. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  12. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  13. Uchwała Nr XXI/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie lubelskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 20 grudnia 1972, Nr 12, Poz. 239).
  14. Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 339712