Jutta Pauliina Urpilainen (ur. 4 sierpnia 1975 w Lapui) – fińska polityk, od 2008 do 2014 przewodnicząca Socjaldemokratycznej Partii Finlandii, parlamentarzystka, w latach 2011–2014 wicepremier i minister finansów, od 2019 członkini Komisji Europejskiej.

Jutta Urpilainen
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 sierpnia 1975
Lapua

Minister finansów Finlandii
Okres

od 22 czerwca 2011
do 6 czerwca 2014

Przynależność polityczna

SDP

Poprzednik

Jyrki Katainen

Następca

Antti Rinne

Przewodniczący Socjaldemokratycznej Partii Finlandii
Okres

od 6 czerwca 2008
do 9 maja 2014

Przynależność polityczna

SDP

Poprzednik

Eero Heinäluoma

Następca

Antti Rinne

Życiorys

edytuj

Jutta Urpilainen urodziła się w prowincji Finlandia Zachodnia. W 2002 została absolwentką pedagogiki na Uniwersytecie w Jyväskylä. W latach 2001–2003 pracowała jako nauczycielka. W tym czasie była też doradcą jednego z fińskich europosłów. W 2001 została przewodniczącą fińskiej filii Młodych Europejskich Federalistów[1].

W wyborach lokalnych w 1996 uzyskała mandat zastępcy deputowanego w radzie miejskiej Kokkoli, a w 2000 mandat deputowanej. W tym czasie pełniła również funkcję wiceprzewodniczącej międzymiejskiego regionu szpitalnego Keski-Pohjanmaa[2].

19 marca 2003 uzyskała po raz pierwszy mandat deputowanej do parlamentu fińskiego z okręgu Vaasa z ramienia SDP. W wyborach parlamentarnych w 2007 oraz w 2011 z powodzeniem ubiegała się o reelekcję. Była członkinią Komisji Edukacji i Kultury, Komisji Finansów oraz Komisji Spraw Zagranicznych[1].

6 czerwca 2008 objęła stanowisko przewodniczącej Socjaldemokratycznej Partii Finlandii, zastępując byłego wicepremiera i ministra finansów, Eero Heinäluomę. W czasie konwencji partyjnej pokonała w drugiej rundzie głosowania byłego ministra spraw zagranicznych, Erkkiego Tuomioję, stosunkiem głosów 218 do 132[3]. W wyborach w kwietniu 2011 SDP pod jej przewodnictwem zajęła drugie miejsce, zdobywając 42 mandaty w parlamencie[4].

22 czerwca 2011 objęła urząd wicepremiera i ministra finansów w rządzie Jyrkiego Katainena[5]. 9 maja 2014 w wyborach na przewodniczącego socjaldemokratów została pokonana przez Anttiego Rinne[6], który następnie zastąpił ją na funkcjach rządowych. W 2015 i 2019 Jutta Urpilainen ponownie była wybierana do parlamentu[7][8].

W 2019 dołączyła do Komisji Europejskiej kierowanej przez Ursulę von der Leyen (z kadencją od 1 grudnia tegoż roku) jako komisarz do spraw partnerstwa międzynarodowego[9]. W 2024 kandydowała na urząd prezydenta Finlandii, w pierwszej turze wyborów otrzymując 4,3% głosów[10].

Życie prywatne

edytuj

Jutta Urpilainen jest zamężna i bezdzietna[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b Jutta Urpilainen. eduskunta.fi. [dostęp 2011-04-18]. (ang.).
  2. a b Jutta in English. sdp.fi. [dostęp 2011-04-18]. (ang.).
  3. Social Democrats choose 32-year-old Jutta Urpilainen as new chair. hs.fi, 6 czerwca 2008. [dostęp 2011-04-18]. (ang.).
  4. Nationalist True Finns make gains in Finland vote. bbc.co.uk, 18 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-18]. (ang.).
  5. Sdp valitsi ministerinsä. hs.fi, 18 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-22]. (fiń.).
  6. Antti Rinne on SDP:n uusi puheenjohtaja. yle.fi, 9 maja 2014. [dostęp 2014-05-17]. (fiń.).
  7. Eduskuntavaalit 2015: Koko maa – ehdokkaat. yle.fi. [dostęp 2015-04-19]. (fiń.).
  8. Eduskuntavaaleissa 2019 valitut kansanedustajat. eduskunta.fi, 15 kwietnia 2019. [dostęp 2021-10-09]. (fiń.).
  9. Kandydaci na komisarzy. ec.europa.eu, 2019. [dostęp 2019-11-27].
  10. Sara Sairanen: Stubb ja Haavisto etenevät toiselle kierrokselle – tässä koko vaalitulos. is.fi, 29 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-29]. (fiń.).