John Cleese

John Marwood Cleese (ur. 27 października 1939 w Weston-super-Mare) – angielski aktor komediowy, członek grupy Monty Python.

John Cleese

John Cleese w 2014 roku
Imię i nazwisko	John Marwood Cleese
Data i miejsce urodzenia	27 października 1939 Weston-super-Mare
Zawód	aktor, komik, scenarzysta, producent
Współmałżonek	Connie Booth (1968-1978; rozwód) Barbara Trentham (1981-1990; rozwód) Alyce Eichelberger (1992-2008; rozwód) Jennifer Wade (od 2012)
Lata aktywności	od 1961
Strona internetowa

Jego rodzina nazywała się Cheese, czyli ser. Ojciec w obawie przed drwinami w wojsku zmienił nazwisko na Cleese w 1915 r., zanim się zaciągnął. Stworzył słowo, które nic nie znaczy w języku angielskim.

Pythoni

Studiował prawo w Cambridge, gdzie poznał swego przyszłego partnera pisarskiego Grahama Chapmana. Ukończył uczelnię w 1963. Efekt działania tej spółki (obok animacji Gilliama) był najbardziej surrealistyczną częścią działalności Pythonów.

Ich skecze dotyczyły zwykle szarych ludzi w codziennych sytuacjach, jednak robiących rzeczy dziwaczne. Na przykład Cleese i Chapman zmienili zwyczajny widok zdążającego do biura urzędnika w czarnym garniturze i meloniku w scenę, gdy Cleese z kamienną twarzą wije się, potyka i podskakuje w drodze do pracy w „Ministerstwie Głupich Kroków”. Ujawnia to talent Cleese’a do humoru bazującego na cechach fizycznych aktora, stosowanego też w autorskim cyklu komediowym Cleese’a Fawlty Towers (Hotel Zacisze).

Często gra postacie, które pozostają śmiertelnie poważne, mimo że wykonują czynności niedorzeczne. Uwidacznia to m.in. jego rola Sir Lancelota w „Świętym Graalu”, gdzie podąża na zamek, by wybawić damę z opresji, nie zdając sobie sprawy z tego, że w efekcie masakruje gości weselnych. Innym często stosowanym przez spółkę autorską Cleese-Chapman chwytem jest osadzanie skeczu wokół sporu na zupełnie oczywisty temat, tak jak w skeczu ze zdechłą papugą, w sklepie z serem czy w klinice kłótni. We wszystkich tych rolach Cleese pojawiał się wraz z Michaelem Palinem, którego często określał jako swego „ulubionego Pythona”.

Działalność pozafilmowa

W 1979 wyreżyserował oraz występował w programie The Secret Policeman's Ball, który miał na celu zdobycie funduszy dla Amnesty International. Dzięki temu programowi oraz jego następnym edycjom w działalność charytatywną zaangażowało się wiele osób, w tym muzycy: Sting, Bono, Peter Gabriel, Bob Geldof, Midge Ure.

Z terapeutą Robinem Skynnerem Cleese napisał dwie książki o życiu rodzinnym: Żyć w rodzinie i przetrwać (Families and how to survive them) oraz Żyć w tym świecie i przetrwać (Life and how to survive it). Napisał także wstępy do serii książek o życiu z chorobami cywilizacyjnymi (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, astma oskrzelowa).

W 1996 roku Cleese odmówił przyjęcia komandorii Orderu Imperium Brytyjskiego (CBE).

W 2003 roku użyczył swego głosu jako mistrz ceremonii na albumie Mike’a Oldfielda Tubular Bells 2003.

W 2008 John Cleese zagrał w serii telewizyjnych spotów reklamowych banku BZ WBK. W jednym z nich stwierdzał, że lubi pierogi i ma ciotkę w Pcimiu. Pierwszy spot wyemitowano w połowie lutego.

W 2012 John Cleese zagrał w serii telewizyjnych spotów reklamowych czeskiego banku UniCredit. W jednym z nich stwierdzał, że lubi knedliki i ma ciotkę w Czeskim Cieszynie. Pierwszy spot wyemitowano w połowie lutego.

Obecnie ma tytuł Provost's Visiting Professor na Cornell University, gdzie prowadzi niekiedy zajęcia.

Życie prywatne

Jego pierwszą żoną była Connie Booth (od 15 lutego 1968 do 1978). Z tego związku mają jedno dziecko, Cynthię Cleese (ur. 1971).

Cleese ponownie się ożenił w 1981 z amerykańską aktorką Barbarą Trentham. Ich córka Camilla urodziła się w 1984 r. To małżeństwo również się rozpadło, w 1990 r.

W 1992 Cleese ożenił się po raz trzeci, z amerykańską psychoterapeutką Alyce Faye Eichelberger. Tym razem rozwód nastąpił w 2008 r. W 2012 r. ożenił się po raz czwarty – z aktorką Jennifer Wade.

Mieszka w Montecito w stanie Kalifornia. Ma 197 cm wzrostu.

Filmografia

Filmografia:

• 1975 – Monty Python i Święty Graal jako Dzielny Sir Lancelot / Czarny Rycerz
• 1975–1979: Hotel Zacisze (Fawlty Towers) jako Basil Fawlty
• 1979 – Żywot Briana jako Reg (przywódca Frontu Wyzwolenia Judei)/Centurion/Żydowski urzędnik/Mędrzec ze Wschodu
• 1980 – Poskromienie złośnicy jako Petruchio
• 1983 – Sens życia według Monty Pythona
• 1983 – Żółtobrody jako Harvey Pew
• 1985 – Silverado jako szeryf Langston
• 1986 – Jak w zegarku jako Brian Stimpson
• 1988 – Rybka zwana Wandą jako Archie
• 1989 – Eryk wiking jako Halfdan Czarny
• 1993 – Awantura o spadek jako Raoul P. Shadgrind
• 1994 – Frankenstein jako profesor Waldman
• 1997 – Lemur zwany Rollo jako Rollo Lee
• 1997 – George prosto z drzewa jako Małpa
• 1999 – Świat to za mało jako R
• 2001 – Wyścig szczurów jako Donald Sinclair
• 2001 – Harry Potter i Kamień Filozoficzny jako Prawie Bezgłowy Nick
• 2002 – Harry Potter i Komnata Tajemnic jako Prawie Bezgłowy Nick
• 2002 – Śmierć nadejdzie jutro jako Q
• 2004 – Will & Grace
• 2004 – W 80 dni dookoła świata jako sierżant Grizzled
• 2008 – Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia jako naukowiec
• 2009 – Różowa Pantera 2 jako inspektor Dreyfus
• 2021 – Święta u Christmasów jako John Christmas

Dubbing

• 1994: Księżniczka łabędzi jako Jean-Bob
• 2004: Shrek II jako król Harold
• 2009: Planeta 51 jako profesor Kipple
• 2011: Kubuś i przyjaciele
• 2016: Payday 2 jako Aldstone
• 2016: Trolle jako król Gryzek Sr.

Publikacje

• Żyć w rodzinie i przetrwać – współautor (z psychiatrą Robinem Skynnerem)
• Żyć w tym świecie i przetrwać – współautor (z psychiatrą Robinem Skynnerem)

Bibliografia

• John Cleese w bazie IMDb (ang.)
• John Cleese w bazie Notable Names Database (ang.)
• John Cleese w bazie Filmweb