James Baldwin
James Baldwin (ur. 2 sierpnia 1924[1] w Nowym Jorku[1] , zm. 1 grudnia 1987 w Saint-Paul-de-Vence) – amerykański[1] powieściopisarz i eseista. Jego powieści i manifesty zaliczane są do najważniejszych dzieł literatury afroamerykańskiej[1] .
Data i miejsce urodzenia |
2 sierpnia 1924 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 grudnia 1987 |
Narodowość |
amerykańska |
Język |
angielski |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Życiorys
edytujJames Baldwin urodził się i wychowywał w Harlemie[2]. Pochodził z wielodzietnej rodziny, był jednym z dziewięciorga dzieci pastora urodzonego w Nowym Orleanie[2]. Wychował się pod okiem surowego ojczyma, który sprzeciwiał się jego literackim aspiracjom. Znalazł jednak wsparcie u swego nauczyciela. Pomógł mu także burmistrz Nowego Jorku, Fiorello La Guardia, a później inny czarnoskóry pisarz, idol Baldwina, Richard Wright. W młodości imał się różnych zajęć, był m.in. kaznodzieją[1] . Do roku 1942 uczęszczał do DeWitt Clinton High School[3].
Baldwin, podobnie jak wielu innych amerykańskich pisarzy tego okresu, przeniósł się na jakiś czas do Europy – w 1948 r. zamieszkał w Paryżu. Po powrocie do Ameryki zaangażował się w ruch praw obywatelskich i działania na rzecz równości rasowej. Aktywnie wspierał działalność Martina Luthera Kinga.
Tematyka utworów Baldwina często dotyczy problemów rasizmu i prześladowania homoseksualizmu, widzianych z perspektywy osobistych doświadczeń (sam był homoseksualistą[3]).
Twórczość
edytuj- 1953 Głoś to na górze (Go Tell It on the Mountain, wyd. polskie 1966)
- 1955 Zapiski syna tego kraju (Notes of a Native Son, wyd. polskie 2019)
- 1956 Mój Giovanni (Giovanni's Room, wyd. polskie 1991)
- 1962 Nikt nie zna mego imienia (Nobody Knows My Name: More Notes of a Native Son)
- 1962 Inny kraj (Another Country, wyd. polskie 1968)
- 1963 Następnym razem pożar (The Fire Next Time)
- 1965 Zaułek Amen (The Amen Corner)
- 1966 Na spotkanie człowieka (Going to Meet the Man)
- 1968 Powiedz mi, jak dawno odszedł pociąg (Tell Me How Long the Train's Been Gone, wyd. polskie 1971)
- 1974 Gdyby ulica Beale umiała mówić (If Beale Street Could Talk, wyd. polskie 1977)
- 1985 The Evidence of Things Not Seen
- 1986 The Price of the Ticket
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Autoren in Wort... ↓.
- ↑ a b James Baldwin , Zapiski syna tego kraju, 2019, s. 25, 118, ISBN 978-83-66147-04-1 (pol.).
- ↑ a b James Baldwin w bazie Notable Names Database (ang.)
Bibliografia
edytuj- Elke Schwarck: Autoren in Wort und Bild. Gütersloh: Bertelsmann, Reinhardt Mohn. (niem.).
- Lee A. Daniels , James Baldwin, Eloquent Writer In Behalf of Civil Rights, Is Dead, nytimes.com, 2 grudnia 1987 [dostęp 2013-12-10] (ang.).
- JarasRS: Namiętny styl z czarnego Harlemu – postać pisarza J.Baldwina. hip-hop.pl, 4 czerwca 2004. [dostęp 2013-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-19)].
- ISNI: 0000000121446704
- VIAF: 97644708
- ULAN: 500490454
- LCCN: n79076619
- GND: 118506196
- NDL: 00432162
- LIBRIS: jgvxxlb224jtmc8
- BnF: 11889971h
- SUDOC: 026702126
- SBN: CFIV080204
- NLA: 35383597
- NKC: jn19990000402
- BNE: XX1721241
- NTA: 069640939
- BIBSYS: 90143812
- Open Library: OL391839A
- PLWABN: 9810646852805606
- NUKAT: n97013961
- J9U: 987007258018505171
- PTBNP: 26003
- CANTIC: a11663091
- LNB: 000005563
- NSK: 000006748
- CONOR: 12020067
- BNC: 000035980
- ΕΒΕ: 85474
- BLBNB: 000370237
- KRNLK: KAC201004809
- LIH: LNB:HX+;=BG