Henryk Batowski

polski historyk

Henryk Adam Batowski (ur. 12 maja 1907 we Lwowie[1], zm. 25 marca 1999 w Krakowie) – polski historyk i slawista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Henryk Batowski
Data i miejsce urodzenia

12 maja 1907
Lwów

Data i miejsce śmierci

25 marca 1999
Kraków

profesor nauk historycznych
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Habilitacja

1939

Profesura

1956

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek krajowy czynny

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Lwa Białego V klasy (Czechy) Order Cyryla i Metodego (1950-1991) Order Chorwackiej Jutrzenki w kategorii „kultura” Order Jugosłowiańskiej Flagi I klasy (SFR Jugosławii) Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy II klasy
Grób Henryka Batowskiego na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Życiorys

edytuj

Był synem znanego malarza lwowskiego Stanisława Kaczor-Batowskiego[1]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku jako trzynastoletni ochotnik.

Historię i slawistykę studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Tam, w okresie studiów, przynależał do korporacji akademickiej Leopolia. Studia kontynuował w Pradze. Tam też obronił pracę doktorską pt. Czeski materiał językowy w kronice XIX-wiecznego pisarza i kanonika praskiego Kosmy.

W 1928 odbył staż naukowy w Paryżu. W 1930 wyjechał na Bałkany, gdzie był korespondentem Słowa Polskiego i Kuriera Warszawskiego. Swoją misję w regionie bałkańskim zakończył w 1935. W czerwcu 1939 habilitował się na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego z historii nowożytnej Półwyspu Bałkańskiego. 6 listopada 1939 roku został aresztowany wraz z innymi profesorami UJ przez Niemców w ramach tzw. Sonderaktion Krakau i uwięziony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen a następnie w Dachau. Dzięki staraniom ambasadora Jugosławii w Berlinie, znanego pisarza i późniejszego laureata literackiej nagrody Nobla Ivo Andricia, został uwolniony po ponad rocznym pobycie w obozach koncentracyjnych. Powrócił do Krakowa, w latach 1942–45 uczestniczył w tajnym nauczaniu, a od 1944 r. wykładał i kierował konspiracyjną Szkołą Nauk Politycznych.

Po wojnie podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, był pierwszym zastępcą przewodniczącego Komitetu Słowiańskiego w Polsce. W listopadzie 1956 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego, a w 1967 został mianowany na profesora zwyczajnego a także na stanowisko kierownika Zakładu Historii Powszechnej Najnowszej UJ. Funkcję tę pełnił do emerytury w 1977 r. W 1966 roku pełnił naukową opiekę nad przebywającym na stypendium w Krakowie Normanem Daviesem. 1 kwietnia 1999 pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[2].

Odznaczony Krzyżami Kawalerski, Oficerskim[3] oraz Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1997)[4], Orderem Chorwackej Jutrzenki, czechosłowackim Orderem Lwa Białego V klasy, jugosłowiańskim Orderem Sztandaru ze Złotym Wieńcem, Orderem Jugosłowiańskiej Gwiazdy ze Złotym Wieńcem, bułgarskim Orderem Cyryla i Metodego I klasy[3] oraz Medalem Františka Palackego.

Ważniejsze prace

edytuj
  • 1938: Państwa bałkańskie 1800-1925. Zarys historii dyplomatycznej i rozwoju terytorialnego
  • 1965: Rozpad Austro-Węgier 1914–1918 (sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne)
  • 1968: Austria i Sudety 1919–1938 zabór Austrii i przygotowania agresji na Czechosłowację
  • 1969: Agonia pokoju i początek wojny (sierpień–wrzesień 1939)
  • 1972: Kieszonkowy słownik słowacko-polski i polsko słowacki. Cz. 1–2, 14000 wyrazów i zwrotów słowackich, 14000 wyrazów i zwrotów polskich
  • 1973: Zdrada monachijska sprawa Czechosłowacji i dyplomacja europejska w roku 1938
  • 1977: Europa zmierza ku przepaści
  • 1981: Rok 1940 w dyplomacji europejskiej
  • 1984: Walka dyplomacji hitlerowskiej przeciw Polsce 1939–1945, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-01217-5
  • 1988: Między dwiema wojnami 1919–1939
  • 1995: Zachód wobec granic Polski 1920–1940, Wydawnictwo Łódzkie, ISBN 83-218-0970-7

Przypisy

edytuj
  1. a b Władysław Tyrański, Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 19, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-24].
  2. Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 24, ISBN 978-83-233-4527-5.
  3. a b Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 65
  4. M.P. z 1997 r. nr 53, poz. 503

Bibliografia

edytuj