Gienierał-admirał

Gienierał Admirał (ros. «Генерал-адмирал»[a]) – rosyjska fregata pancerna zbudowana w latach 1870–1873, uważana za protoplastę klasy krążownik pancerny[b][1][2]. Siostrzanym okrętem był „Giercog Edinburgskij” (ros. «Герцог Эдинбургский»).

„Gienierał-admirał”
Ilustracja
„Gienierał-admirał”
Historia
Położenie stępki

15 listopada 1870

Wodowanie

26 września 1873

 Rosyjska Carska MW
Wejście do służby

15 marca 1875

Los okrętu

pocięty na złom, 1944

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa – 4,690 ton
pełna – 5031 ton

Długość

87 m

Szerokość

14,6 m

Zanurzenie

6,45 m

Napęd
zobacz w tekście
Prędkość

12,3 węzłów

Zasięg

6000 mil morskich przy 10 węzłach

Uzbrojenie
zobacz w tekście
Załoga

480

Historia

edytuj

Autorem konceptu ciężko opancerzonego okrętu był wiceadmirał Andriej Aleksandrowicz Popow[3][4], stępkę pod okręt położono 15 listopada 1870, „Gienierał-admirał” był wodowany 26 września 1873 i wszedł do służby 15 marca 1875[5].

Najważniejszym nowatorskim rozwiązaniem zastosowanym przy budowie okrętu był gruby, 15-centymetrowy pas z kutego żelaza położony wzdłuż burt okrętu, pokrywający – w założeniu – obszar 150 cm nad linią wodną i około 60 cm poniżej linii wodnej. W momencie jego wodowania „Gienierał-admirał” wywołał sensację w kręgach morskich i floty innych państw rozpoczęły konstrukcję podobnych jednostek ale w praktyce „Gienierał-admirał” okazał się jednostką raczej nieudaną. Kadłub okrętu obciążony pancernym pasem był zanurzony tak głęboko, że praktycznie cały pancerz znajdował się poniżej linii wodnej, maszyny parowe o zbyt małej mocy nadawały okrętowi maksymalną prędkość tylko 12 węzłów, a wynoszący 6000 mil zasięg był zbyt krótki jak na typowe zadania krążownicze[2].

W 1909 „Gienierał-admirał” został przebudowany na stawiacz min i otrzymał nową nazwę „Narowa” (ros. «Нарова»)[c], a w 1924 nazwę zmieniono na „25 Oktiabria” (ros. «25 октября»)[d]. Po 1937 okręt używany był jako pływający warsztat. Został pocięty na złom w 1944[5].

Uzbrojenie

edytuj
  • Jako krążownik (1875)[2][5]
    • 6x1 armat 203 mm
    • 2x1 armaty 152 mm
    • 2x1 wyrzutnie torped 381 mm
    • 4x1 armaty 4-funtowe (87 mm)[e]
    • 8x1 działek 1-funtowych (37 mm)[f]
  • Jako stawiacz min[5]
    • 550 min
    • 4x1 armat 73 mm
    • 2 karabiny maszynowe

Napęd

edytuj
  • Pojedyncza śruba[2][5]
  • Jako krążownik – 12 kotłów, 1 maszyna parowa[2][5]
  • Jako stawiacz min – 4 kotły, 1 maszyna parowa[5]

Jednym z jego dowódców był Henryk Cywiński. W 1879 r. na okręt, udający się w podróż dookoła świata, jako najmłodszy miczman został zamustrowany znany później badacz Afryki Równikowej, Stefan Szolc-Rogoziński|[6].

  1. „Gienerał-admirał” to najwyższy stopień w rosyjskiej marynarce wojennej, odpowiednik feldmarszałka w armii lądowej
  2. W literaturze angielskojęzycznej określany jest także jako belted cruiser jako, że całe opancerzenie okrętu skoncentrowane było w pojedynczym pasie (ang. belt) pancernym
  3. Od rzeki Narwy
  4. Data rozpoczęcia rewolucji październikowej
  5. Według niektórych źródeł sześć armat
  6. Według niektórych źródeł dziesięć działek

Przypisy

edytuj
  1. John Beeler: British naval policy in the Gladstone-Disraeli era, 1866-1880. Stanford, Calif.: Stanford University Press, 1997. ISBN 0-8047-2981-6.
  2. a b c d e Eric Osborne: Cruisers and battle cruisers: an illustrated history of their impact. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO, 2004. ISBN 1-85109-369-9.
  3. «Генерал-Адмирал», Россия, 1873 г.. [dostęp 2010-10-22]. (ros.).
  4. РУССКИЕ БЫЛИ ПЕРВЫЕ. [dostęp 2010-10-22]. (ros.).
  5. a b c d e f g General Admiral / Narova / 25 Oktiabrya (General Admiral Class). [dostęp 2010-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-27)].
  6. Słabczyński Wacław: Polscy podróżnicy i odkrywcy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, wyd. II zmienione, ISBN 83-01-08310-7, s. 193;

Linki zewnętrzne

edytuj