Göteborg

miasto w Szwecji

Göteborg (wym. [jœtəˈbɔrj]) – miasto w Szwecji, położone na zachodzie kraju, nad cieśniną Kattegat, u ujścia rzeki Göta älv, stolica regionu Västra Götaland. Drugie co do wielkości miasto Szwecji – 510 491 mieszkańców (30 września 2010), zespół miejski – 926,7 tys. W Göteborgu znajduje się siedziba koncernów Volvo AB i SKF[3].

Göteborg
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Szwecja

Region

Västra Götaland

Gmina

Göteborg

Powierzchnia

233,86[1] km²

Populacja (2018)
• liczba ludności
• gęstość


607 882[2]
2532[1] os./km²

Nr kierunkowy

031

Kod pocztowy

400 10–418 79

Plan Göteborga
Położenie na mapie Västra Götalandu
Mapa konturowa Västra Götalandu, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Göteborg”
Położenie na mapie Szwecji
Mapa konturowa Szwecji, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Göteborg”
Ziemia57°42′N 11°56′E/57,700000 11,933333
Strona internetowa
Kungsportsavenyn - reprezentacyjny bulwar Göteborga i Statua Posejdona będąca symbolem miasta (2006)

Historia

edytuj

Göteborg został założony na początku XVII wieku na podstawie planów sporządzonych przez architektów holenderskich, pracujących na zlecenie króla Gustawa II Adolfa, który w ten sposób chciał uniezależnić szwedzki handel od ceł pobieranych przez Danię w Cieśninach Duńskich. Skania na południu Szwecji ówcześnie należała do Danii i ruch statków z Morza Bałtyckiego odbywał się przez wody kontrolowane przez Danię. Umiejscowienie nowego portu pozwoliło na ominięcie wód duńskich i bezpośrednie wyjście na Morze Północne. W tamtych czasach oficjalnymi językami były: holenderski, niemiecki, szwedzki i angielski.

W 1731 r. powstała Szwedzka Kompania Wschodnioindyjska (Svenska Ostindiska Kompaniet), która przyczyniła się do nawiązania kontaktów handlowych z Chinami i Wschodem. Dzięki temu do Göteborga przywożono statkami porcelanę, herbatę, przyprawy, szlachetne tkaniny i inne typowe dla tamtego okresu towary luksusowe.

W XIX wieku Göteborg przekształcił się w miasto przemysłowe, szczególnie za sprawą kupców z Wysp Brytyjskich. Z czasem wielu z nich wzbogaciło się i przeznaczyło część swoich majątków na rozwój infrastruktury miejskiej.

W 1829 roku działalność rozpoczął Uniwersytet Techniczny Chalmersa, obecnie z liczbą około 10,5 tys. studentów, a w 1891 założono Uniwersytet w Göteborgu, na którym obecnie kształci się około 49 tys. studentów. Dzisiejszy Göteborg z szerokimi alejami, parkami i imponującymi budowlami wybudowany został pod koniec XIX wieku. Plac Götaplatsen i wesołe miasteczko Liseberg powstały przy okazji Wystawy Światowej w 1923.

Zabytki i atrakcje turystyczne

edytuj

Zabytki

edytuj

Atrakcje turystyczne

edytuj

Demografia

edytuj

Transport

edytuj
Tramwaj w Göteborgu
 
Port lotniczy Göteborg-Landvetter (2008)

Transport kolejowy

edytuj

W centrum miasta przy Drottningtorget znajduje się dworzec Göteborgs centralstation, z którego dostać się można do największych miast w Szwecji. Większość linii tramwajowych i autobusowych ma tu swój przystanek.

Transport tramwajowy

edytuj
Zobacz hasło: Tramwaje w Göteborgu

Göteborg ma bardzo dobrze rozbudowane linie tramwajowe. Pierwsze tramwaje konne zaczęły kursować po mieście od 1879 roku. W 1902 na ulice wyjechały tramwaje elektryczne. W sezonie letnim organizowane są przejażdżki zabytkowym tramwajem pomiędzy Dworcem Centralnym a wesołym miasteczkiem.

Transport morski

edytuj

Göteborg posiada codzienne połączenia promowe z Kilonią oraz Frederikshavn, obsługiwane przez linie Stena Line[4].

Transport lotniczy

edytuj

W Göteborgu jest jedno lotnisko czynne dla ruchu komercyjnego: Göteborg-Landvetter (ok. 20 km na wschód od miasta). Przejazd autobusem lotniskowym (tzw. flygbussem) z lotniska do centrum zajmuje około 20 minut.

Pod koniec 2014 r. ruch na drugim lotnisku Göteborg-City (14 km na północny zachód) został wstrzymany z powodu złego stanu nawierzchni pasa, naprawę pasa uznano za nieopłacalną. Na lotnisku jest dopuszczony ruch małych samolotów.

Kultura

edytuj

Scena muzyczna

edytuj

W Göteborgu rozwinął się specyficzny gatunek muzyki metalowej, nazywany Göteborg Sound, należący do nurtu melodic death metal. Głównymi przedstawicielami są:

 
Stadion Ullevi w Göteborgu

Urodzeni w Göteborgu

edytuj

Współpraca międzynarodowa

edytuj

Miasta bliźniacze:

Miasta partnerskie:

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet. Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)]. (szw.).
  2. Tätorter i Sverige [online], Statistiska Centralbyrån [dostęp 2023-08-18] (szw.).
  3. Strona SKF.
  4. All worldwide ferries - search and book easily – Ferrylines – www.ferrylines.com [online], ferrylines.com [dostęp 2020-12-05] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj