Danuta Dąbrowska (historyczka)
Danuta Dąbrowska właściwie Jakoba Fryda Blidsztejn (ur. 1925 lub 12 stycznia 1927 w Berlinie, zm. 19 kwietnia 2015 w Giwatajim) – polska historyk i archiwistka żydowskiego pochodzenia, pracownik naukowy Żydowskiego Instytutu Historycznego.
| Data i miejsce urodzenia |
1925/12 stycznia 1927 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 kwietnia 2015 |
| Zawód, zajęcie |
historyk, archiwistka |
| Narodowość |
polsko-żydowska |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Małżeństwo |
Edmund Gonczarski |
Życiorys
edytujUrodziła się w Berlinie, w rodzinie Henryka Bildszteina i Idalii z domu Jurzdyckiej. Jej rodzice byli lekarzami, którzy prowadzili w Niemczech praktyki lekarskie[1]. Do 1933 roku mieszkała w Berlinie, pod opieką ciotki, następnie wróciła do Polski, gdzie przebywali już jej rodzice. Wraz z rodzicami zamieszkała w Sarnakach. Po roku jej rodzice rozwiedli się, a następnie, wraz z matką przeniosła się do Warszawy, gdzie zamieszkała w I Kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu. Przed wybuchem wojny rozpoczęła naukę w gimnazjum Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci[1].
W czasie II wojny światowej przebywała początkowo wraz z matką i ciotką w getcie w podwarszawskiej Falenicy. W getcie mieszkały prawie do jego likwidacji, opuszczając je w sierpniu 1942 roku. Następnie ukrywały się na Żoliborzu, w wynajętym pokoju przy ulicy Wyspiańskiego. Od tego czasu posługiwała się nazwiskiem Danuta Dąbrowska[1][2]. W związku z zagrożeniem, matka umieściła ją w sierocińcu Rady Głównej Opiekuńczej, a następnie w klasztorze przy ulicy Kilińskiego. W klasztorze przeżyła powstanie warszawskie, a po jego upadku została wywieziona do Niemiec na prace przymusowe[2].
Po zakończeniu wojny powróciła do Polski i wraz z matką zamieszkała w Końskich, skąd we wrześniu 1945 roku powróciły do Warszawy. W tym samym roku zdała maturę i podjęła studia w Szkole Głównej Handlowej. W 1946 roku została przyjęta na Uniwersytet Warszawski, gdzie rozpoczęła studia w zakresie romanistyki i anglistyki. W marcu 1953 roku otrzymała stopień magistra w zakresie filologii francuskiej. Temat jej pracy magisterskiej brzmiał: Le probleme de l’authentucute du Cinquieme Livre de Rabelais[2]. Podczas studiów zaangażowała się w działalność Zjednoczonej Żydowskiej Partii Robotniczej Poalej Syjon – Lewica – Ha-Szomer Ha-Cair[2].
W latach 1949–1951 pracowała w bibliotece Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej[2]. W 1951 roku podjęła pracę w Żydowskim Instytucie Historycznym, gdzie specjalizowała się w badaniach nad dziejami Żydów polskich oraz holocaustem na ziemiach polskich[3][4]. Była redaktorką między innymi takich publikacji jak Eksterminacja Żydów na ziemiach polskich w okresie okupacji hitlerowskiej (Żydowski Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1957), Kronika Getta Łódzkiego. T. 1, Styczeń 1941 – maj 1942 oraz Kronika Getta Łódzkiego. T. 2, Czerwiec – grudzień 1942 (wspólnie z Lucjanem Dobroszyckim), a także tłumaczką materiałów do książki Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1939–1945[5], tłumaczyła także m.in. raport Stroopa[6]. Publikowała również w „Biuletynie Żydowskiego Instytutu Historycznego” oraz ukazującym się w języku jidysz „Bleter far Geszichte”.
W wyniku wydarzeń marcowych w 1968 roku, we wrześniu 1968 roku wyemigrowała do Izraela[7]. Była wieloletnim pracownikiem naukowym Instytutu Jad Waszem w Jerozolimie. Wspólnie z Abrahamem Weinem i Aharonem Weissem w latach 70.XX wieku opracowała encyklopedię społeczności żydowskich w Polsce pt. „Pinkas hakehillot Polin”[3][6].
Jej mężem był dziennikarz Edmund Gonczarski.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Sitarek 2020 ↓, s. 316.
- ↑ a b c d e Sitarek 2020 ↓, s. 317.
- ↑ a b Joanna Król, Zmarła historyczka Danuta Dąbrowska [online], sprawiedliwi.org.pl, 20 kwietnia 2015 [dostęp 2019-09-24] (pol.).
- ↑ Sitarek 2020 ↓, s. 318.
- ↑ Dąbrowska, Danuta (tłumacz) [online], alpha.bn.org.pl/ [dostęp 2015-04-22] (pol.).
- ↑ a b Sitarek 2020 ↓, s. 320.
- ↑ Sitarek 2020 ↓, s. 319.
Bibliografia
edytuj- Adam Sitarek, Danuta Dąbrowska – pionierka badań nad łódzkim gettem, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, 16, Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2020, s. 315-323, ISSN 1895-247X.