Chłopcy z ferajny

Chłopcy z ferajny (ang. Goodfellas) – amerykański film gangsterski z 1990 roku w reżyserii Martina Scorsese. Zdjęcia kręcono w Nowym Jorku i New Jersey.

Chłopcy z ferajny

Goodfellas

Gatunek	dramat gangsterski
Rok produkcji	1990
Data premiery	12 września 1990 3 maja 1991 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	145 min
Reżyseria	Martin Scorsese
Scenariusz	Nicholas Pileggi Martin Scorsese
Główne role	Ray Liotta Robert De Niro Joe Pesci Paul Sorvino Frank Sivero
Muzyka	Pete Townshend
Zdjęcia	Michael Ballhaus
Scenografia	Leslie Bloom
Kostiumy	Richard Bruno
Montaż	Thelma Schoonmaker
Produkcja	Barbara de Fina Irwin Winkler
Wytwórnia	Warner Bros.
Dystrybucja	ITI Home Video (Polska)
Nagrody
1991: Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego (Joe Pesci)

Obraz wpisany został na listę National Film Registry jako jedno z dzieł, które stanowią dziedzictwo kulturowe USA.

Obsada

• Ray Liotta – Henry Hill
• Robert De Niro – James Conway, postać wzorowana na Jimmym Burke'u
• Joe Pesci – Tommy DeVito, postać wzorowana na Tommym DeSimone
• Lorraine Bracco – Karen Hill
• Paul Sorvino – Paulie Cicero, postać wzorowana na Paulu Vario
• Frank Sivero – Frankie Carbone, postać wzorowana na Angelu Sepe
• Frank Vincent – William „Billy Batts” DeVino
• Samuel L. Jackson – 'Stacks' Edwards
• Tony Darrow – Sonny Bunz, postać wzorowana na Angelu McConnach
• Mike Starr – Frenchy, postać wzorowana na Robercie McMahonie
• Michael Imperioli – „Pająk”

Fabuła

Akcja filmu rozgrywa się w świecie gangsterów. Jest to autentyczna opowieść oparta na zeznaniach Henry’ego Hilla. Główny bohater, a zarazem narrator filmowej opowieści, Henry Hill, prowadzi nas przez wydarzenia trzydziestu lat swojego życia, od pałętania się wokół postoju taksówek, poprzez zaprzyjaźnienie się z lokalnymi gangsterami, do rozbojów, wymuszeń i handlu narkotykami. Tytułowi chłopcy z ferajny m.in. Jimmy i Tommy, postępują zgodnie z zasadami podziwianej przez nich mafii sycylijskiej, do której, ze względu na pochodzenie, nie może należeć Jimmy.

Film ukazuje głównie działanie i codzienne życie gangsterów, zlepione luźną zaprawą fabularną. Główną osią filmu jest handel narkotykami, który rozpoczyna Henry, i wkrótce angażuje weń cały gang Jimmy’ego, wbrew ostrzeżeniom swojego dawnego przełożonego z początków kariery, Paula Cicero. Ważnym momentem jest też pobicie i zabójstwo Billy’ego Battsa, dawnego członka gangu Jimmy’ego, a później członka mafii, gdyż w wyniku zemsty za niego ginie przyjaciel głównego bohatera, Tommy. Po jego śmierci Jimmy morduje wszystkich dawnych popleczników. Równocześnie na trop wpada policja śledząc Henry’ego helikopterem i przeprowadzając akcję w jego domu. Henry, chcąc ratować się przed Jimmym, który również jego chce zabić, oraz przed pójściem do więzienia na długie lata, decyduje się zeznawać w sądzie jako świadek koronny. Zarówno Jimmy, jak i Paulie zostają skazani, a Henry dostaje nową tożsamość, mieszkanie i pracę, rozpoczyna nowe życie szarego człowieka, które już go nie cieszy.

Film powstał w oparciu o książkę należącą do literatury faktu, Wiseguy (w Polsce wydana w roku 1991 pod tytułem Chłopcy z ferajny) Nicholasa Pileggiego, przez co jest bardziej autentyczny niż mitologizujący gangsterów Ojciec chrzestny (1972).

Opinie o filmie

• „Kultura” (dodatek do „Dziennika Polska-Europa-Świat”)

Film jest bardzo brutalny, szokuje ładunkiem agresji i przemocy niektórych scen, a niecenzuralne słowo „fuck” pada w nim 246 razy. Scorsese podbija napięcie szybkim montażem, lubi też podkręcać znaczenie ważnych epizodów mocnym kontrapunktem. W pamięci zostaje zwłaszcza scena masakrowania twarzy Billy’ego Battsa (Vincent) skontrastowana z aksamitną balladą „Atlantis” Donovana.

Nagrody i nominacje

• Oscar dla Joego Pesci za najlepszą rolę drugoplanową (1991)
• Nominacje do Oscara dla Irwina Winklera za najlepszy film, Lorraine Bracco jako najlepszej aktorki drugoplanowej, Martina Scorsese jako najlepszego reżysera, Martina Scorsese i Nicholasa Pileggiego za najlepszy scenariusz adaptowany, Thelmy Schoonmaker za najlepszy montaż (1991)
• Nominacje do Złotego Globu za najlepszy dramat, dla Joe Pesciego jako najlepszego aktora drugoplanowego, Lorainne Bracco jako najlepszej aktorki drugoplanowej, Martina Scorsese jako najlepszego reżysera, Martina Scorsese i Nicholasa Pileggiego za najlepszy scenariusz (1991)
• Srebrny Lew dla Martina Scorsese jako najlepszego reżysera (1990)
• Nagroda BAFTA dla Irwina Winklera i Martina Scorsese za najlepszy film, nagroda im. Davida Leana dla Martina Scorsese za najlepszą reżyserię, Richarda Bruno za najlepsze kostiumy, Thelmy Schoonmaker za najlepszy montaż, Martina Scorsese i Nicholasa Pileggiego za najlepszy scenariusz adaptowany (1991)
• Nominacje do nagrody BAFTA dla Michaela Ballhausa za najlepsze zdjęcia, Roberta de Niro jako najlepszego aktora pierwszoplanowego (1991)
• Nominacja do nagrody DGA dla Martina Scorsese za najlepsze osiągnięcie reżyserskie w filmie fabularnym (1991)
• Nominacja do nagrody WGA dla Martina Scorsese i Nicholasa Pileggiego za najlepszy scenariusz adaptowany (1991)
• Nominacja do nagrody Eddie dla Thelmy Schoonmaker za najlepszy montaż filmu fabularnego (1991)
• Nagroda BSFC za najlepszy film, dla Joego Pesci jako najlepszego aktora drugoplanowego, Martina Scorsese jako najlepszego reżysera (1991)
• Nominacja do nagrody Cezar dla Martina Scorsese za najlepszy film zagraniczny
• Nagroda LAFCA za najlepszy film, dla Joego Pesci jako najlepszego aktora drugoplanowego, Lorraine Bracco jako najlepszej aktorki drugoplanowej, Martina Scorsese jako najlepszego reżysera, Michaela Ballhausa za najlepsze zdjęcia (1990)
• Nagroda NYFCC za najlepszy film, dla Roberta De Niro jako najlepszego aktora pierwszoplanowego, Martina Scorsese jako najlepszego reżysera (1990)
• 94. miejsce na liście 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów (1998)
• 92. miejsce na liście 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów w edycji z okazji 10-lecia (2007)
• 2. miejsce na liście 10 najlepszych filmów z gatunku filmów gangsterskich (2008)

Linki zewnętrzne

• Plakat filmu
• Chłopcy z ferajny w bazie IMDb (ang.)
• Chłopcy z ferajny w bazie Filmweb