Billy Bob Thornton

Billy Bob Thornton
	; Billy Bob Thornton (2008)
Imię i nazwisko	William Robert Thornton
Data i miejsce urodzenia	4 sierpnia 1955 ; Hot Springs, Arkansas
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, muzyk
Współmałżonek	Melissa Lee Gatlin; (1978–1980; rozwód); Toni Lawrence; (1986–1988; rozwód); Cynda Williams; (1990-1992; rozwód); Pietra Dawn Cherniak; (1993-1997; rozwód); Angelina Jolie; (2000–2003; rozwód); Connie Angland; (od 2014)
Lata aktywności	od 1986
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Billy Bob Thornton, właśc. William Robert Thornton (ur. 4 sierpnia 1955 w Hot Springs) – amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy, także perkusista i wokalista zespołu The Boxmasters.

7 października 2004 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6801 Hollywood Boulevard^[1]^[2].

Życiorys

Wczesne lata

Przyszedł na świat w rodzinie metodystów jako najstarszy z czterech synów Billy’ego Raya Thorntona (ur. 14 listopada 1929, zm. 8 sierpnia 1974), nauczyciela historii i trenera koszykówki, i Virginii Roberty Faulkner Thornton^[3]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego, a także miała korzenie szkockie i irlandzkie^[4]. Wychowywał się z trzema młodszymi braćmi – Jimmym Donem (ur. 12 kwietnia 1958, zm. 3 października 1988), Jamesem „Jimem” Beanem i Johnem Davidem (ur. 1969). Dzieciństwo spędził w Alpine i Malvern, w stanie Arkansas, a także w małej chacie w lesie u swojego dziadka, Otisa Thorntona. W 1973 ukończył szkołę średnią Malvern High School, gdzie był uznanym graczem w baseball i myślał o tym, by zagrać w Kansas City Royals. Przez krótki okres pracował przy układaniu asfaltu dla Wydziału Transportu Stanu Arkansas (Arkansas State Transportation Department)^[5]. Następnie podjął studia psychologiczne na Henderson State University^[6] w Arkadelphia, w stanie Arkansas, jednak przerwał studia po dwóch semestrach.

W 1981 zamieszkał w Los Angeles, aby wraz ze swoim wieloletnim przyjacielem, Tomem Eppersonem, zapoczątkować karierę jako aktor i scenarzysta. Grał na perkusji i śpiewał w zespole Tres Hombres w miejscowych barach, a także współpracował z muzykiem z RPA Jackiem Hammerem. Dorabiał w telemarketingu, na farmie wiatrowej i restauracji typu fast food. Kiedy pracował jako kelner, spotkał reżysera Billy’ego Wildera, który zachęcił go do kariery scenarzysty.

Kariera

Po raz pierwszy pojawił się na planie filmowym dreszczowca Krew łowcy (Hunter’s Blood, 1986) u boku Sama Bottomsa, a następnie w serialu NBC Matlock (1987) i telefilmie HBO Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów (The Man Who Broke 1,000 Chains, 1987) z Valem Kilmerem, Sonią Bragą i Kyrą Sedgwick jako konduktor i sitcomie CBS Rozpalone serca (Hearts Afire, 1992-94) w roli Billy’ego Boba Davisa. Zwrócił na siebie uwagę krytyków jako złoczyńca w dreszczowcu Jeden fałszywy ruch (One False Move, 1992), do którego także napisał scenariusz wspólnie z Tomem Eppersonem. Zagrał potem w filmach: Niemoralna propozycja (Indecent Proposal, 1993), Szary rycerz (Grey Knight, 1993), Więzy krwi (Bound by Honor, 1993), Tombstone (1993) i Stevena Seagala Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground, 1994).

Za swój adaptowany scenariusz do wyreżyserowanego przez siebie dramatu Blizny przeszłości (Sling Blade, 1996), w którym zagrał opóźnionego umysłowo Karla Childersa o dramatycznej przeszłości, został uhonorowany nagrodą Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany, natomiast jego kreacja przyniosła mu nominację do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego^[7]. Kolejną nominację do Oscara, Złotego Globu i Saturna zdobył za drugoplanową rolę nierozgarniętego Jacoba w dramacie kryminalny Sama Raimi Prosty plan (A Simple Plan, 1998). Był reżyserem i producentem westernu Rącze konie (All the Pretty Horses, 2000) wg powieści Cormaca McCarthy’ego^[8].

Nagrał trzy albumy: Private Radio (2001), The Edge of the World (2003) i Hobo (2005).

Życie prywatne

Był pięciokrotnie żonaty; z Melissą Lee Gatlin (1978–1980), z którą ma córkę Amandę, Toni Lawrence (1986–1988), Cyndą Williams (1990-1992), Pietrą Dawn Cherniak (od 18 lutego 1993 do kwietnia 1997), z którą ma dwóch synów: Williama i Henry’ego Jamesa^[9] i Angeliną Jolie (od 5 maja 2000 do 27 maja 2003), z którą zaadoptował syna Maddoxa Chivana, sierotę z Kambodży, który otrzymał nazwisko Thornton Jolie^[10]; po rozstaniu Jolie pozbawiła go praw rodzicielskich do syna^[11]. Dla piątej żony napisał dwie piosenki – „Your Blue Shadow” i „Angelina”^[12], a także wytatuował sobie jej imię na lewym ramieniu^[13]; po rozstaniu przerobił tatuaż na słowo „Angel” i umieścił przy nim rysunek anioła^[14]. Spotykał się także z Laurą Dern (1997-2000) i modelką Danielle Dotzenrod (2002-2003)^[15]. W 2003 związał się z krawcową Connie Angland, z którą ma córkę Bellę (ur. 22 września 2004). Para wzięła ślub 22 października 2014^[16].

Cierpi na lęk przed lataniem samolotem (akrofobię)^[17] i lęk przed antykami^[9]. Zmaga się z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi^[9].

Filmografia

Filmy

Rok	Tytuł	Rola	Reżyser
1986	Krew łowcy (Hunter’s Blood)	Billy Bob	Robert C. Hughes
1987	Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów (The Man Who Broke 1,000 Chains, TV-HBO)	konduktor	Daniel Mann
1988	Na południe od Reno (South of Reno)	barman	Mark Rezyka
1989	Ahoj dziewczyny (Going Overboard)	Dave	Valerie Breiman
1989	Zmotoryzowane laski w Krainie Zombich (Chopper Chicks in Zombietown)	Tommy	Dan Hoskins
1991	Ciemna strona (The Dark Backward)	właściciel Sloppy’s	Adam Rifkin
	Dla naszych chłopców (For the Boys)	sierżant Marine w Korei	Mark Rydell
	Widespread Panic: Live from the Georgia Theatre (film krótkometrażowy)		Billy Bob Thornton
1992	Jeden fałszywy ruch (One False Move)	Ray Malcolm (także scenariusz)	Carl Franklin
1993	Kłopotliwy bagaż (Trouble Bound)	Coldface	Jeffrey Reiner
	Tombstone	Johnny Tyler	George Pan Cosmatos
	Ghost Brigade	Langston	George Hickenlooper
	Niemoralna propozycja (Indecent Proposal)	Day Tripper	Adrian Lyne
	Bound by Honor (Blood In Blood Out)	Lightning	Taylor Hackford
1994	Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground)	Homer Carlton	Steven Seagal
	Floundering	Gun Clerk	Peter McCarthy
	Some Folks Call It a Sling Blade (film krótkometrażowy)	Karl Childers (także scenariusz)	George Hickenlooper
1995	Truposz (Dead Man)	Big George Drakoulious	Jim Jarmusch
1995	Pod niebem Henrietty (The Stars Fell on Henrietta)	Roy	James Keach
1996	Blizny przeszłości (Sling Blade)	Karl Childers	Billy Bob Thornton (także scenariusz)
	Wygrany (The Winner)	Jack	Alex Cox
	Nie oglądaj się za siebie (Don’t Look Back, TV-HBO)	Marshall	Geoff Murphy
	Wszystko zostaje w rodzinie (A Family Thing)	scenarzysta	Richard Pearce
1997	Apostoł (The Apostle)	Troublemaker	Robert Duvall
	Droga przez piekło (U Turn)	Darrell	Oliver Stone
	Księżniczka Mononoke (Princess Mononoke)	Jigo (głos)	Hayao Miyazaki
	Spalić Hollywood (Burn Hollywood Burn)	w roli samego siebie	Alan Smithee
1998	Barwy kampanii (Primary Colors)	Richard Jemmons	Mike Nichols
	Armageddon	Dan Truman, administrator NASA	Michael Bay
	Amatorzy w konopiach (Homegrown)	Jack Marsden	Stephen Gyllenhaal
	Prosty plan (A Simple Plan)	Jacob Mitchell	Sam Raimi
1999	Zmęczenie materiału (Pushing Tin)	Russell Bell	Mike Newell
2000	Dotyk przeznaczenia (The Gift)	scenarzysta	Sam Raimi
	The Last Real Cowboys (film krótkometrażowy)	Tar	Jeff Lester
	Rącze konie (All the Pretty Horses)	–	Billy Bob Thornton (także producent)
2001	Na południe od nieba, na zachód od piekła (South of Heaven, West of Hell)	brygadier Smalls	Dwight Yoakam
	Zdrowie taty (Daddy and Them)	Claude Montgomery	Billy Bob Thornton (także scenariusz)
	Czekając na wyrok (Monster’s Ball)	Hank Grotowski	Marc Forster
	Włamanie na śniadanie (Bandits)	Terry Lee Collins	Barry Levinson
	Człowiek, którego nie było (The Man Who Wasn’t There)	Ed Crane	Joel i Ethan Coenowie
	Kamuflaż (Camouflage)	scenarzysta (jako Reginald Perry)	James Keach
2002	Obudzić się w Reno (Waking Up in Reno)	Lonnie Earl Dodd	Jordan Brady
2002	Odznaka (The Badge)	szeryf Darl Hardwick	Robby Henson
2003	Zły Mikołaj (Bad Santa)	Willie T. Soke	Terry Zwigoff
	To właśnie miłość (Love Actually)	prezydent USA	Richard Curtis
	Okrucieństwo nie do przyjęcia (Intolerable Cruelty)	Howard D. Doyle	Joel i Ethan Coenowie
	Skazany na wolność (Levity)	Manuel Jordan	Ed Solomon
2004	Światła stadionów (Friday Night Lights)	trener Gary Gaines	Peter Berg, Josh Pate
	Alamo (The Alamo)	Davy Crockett	John Lee Hancock
	Chrystal	Joe	Ray McKinnon
2005	Zimne dranie (The Ice Harvest)	Vic Cavanaugh	Harold Ramis
2005	Drużyna specjalnej troski (Bad News Bears)	Morris Buttermaker	Richard Linklater
2006	Szkoła dla drani (School for Scoundrels)	dr P / Dennis Sherman	Todd Phillips
2007	Ranczer w kosmosie (The Astronaut Farmer)	Charles Farmer	Michael Polish
2007	Facet od WF-u (Mr. Woodcock)	Jasper Woodcock	Craig Gillespie, David Dobkin
2008	Eagle Eye	Thomas Morgan	D.J. Caruso
2008	Informers (The Informers)	William	Gregor Jordan
2009	My Run	Narrator (głos)	Tim VandeSteeg
2009	Zapach sukcesu (The Smell of Success)	Patrick	Michael Polish
2010	W pogoni za zemstą (Faster)	detektyw Slade Humphries / policjant, skorumpowany detektyw policyjny odpowiedzialny za napad i morderstwo Gary’ego, brata kierowcy	George Tillman Jr.
2011	Król wojowników (The King of Luck, dokumentalny)	–	Billy Bob Thornton
	Nashville Rises	Narrator	Zac Adams
	Kot w butach (Puss in Boots)	Jack (głos)	Chris Miller
2012	Samochód Jayne Mansfield (Jayne Mansfield’s Car)	Skip Caldwell	Billy Bob Thornton (także scenariusz)
2012	Bracia Oodie (The Baytown Outlaws)	Carlos	Barry Battles
2013	Parkland	agent tajnych służb Forrest Sorrels	Peter Landesman
2014	Miasteczko Cut Bank (Cut Bank)	Stan Steeley	Matt Shakman
2014	Sędzia (The Judge)	Dwight Dickham	David Dobkin
2015	Into the Grizzly Maze	Douglas	David Hackl
	Ekipa (Entourage)	Larsen McCredle	Doug Ellin
	Kryzys to nasz pomysł (Our Brand Is Crisis)	Pat Candy	David Gordon Green
2016	Whiskey Tango Foxtrot	Gen Hollanek	Glenn Ficarra, John Requa
	London Fields	Samson Young	Mathew Cullen
	Zły Mikołaj 2 (Bad Santa 2)	Willie T. Soke	Mark Waters
2017	Hunter Killer		Donovan Marsh

Seriale TV

Rok	Film	Rola
1987	Matlock	Pawnshop clerk
1990	Miasteczko Evening Shade (Evening Shade)	ogrodnik
1992	Knots Landing	Timberman
1992–1995	John, Georgie i cała reszta (Hearts Afire)	Billy Bob Davis
2000–2005	Kotopies (CatDog)	ojciec kotopsa
2014	Fargo	Lorne Malvo
2014	Robot Chicken	dziadek Shlorp (głos)
2014	Teoria wielkiego podrywu (The Big Bang Theory)	doktor Oliver Lorvis
2016	Amerykański tata (American Dad!)	w roli samego siebie (głos)
2016-	Goliath	Billy McBride
2017	Fargo	narrator

Przypisy

↑ Billy Bob Thornton. Walk of Fame. [dostęp 2024-12-06]. (ang.).
↑ GaryG. Goldstein GaryG., Walk of Fame: Billy Bob Thornton, Actor, Director, Musician, Screenwriter, „Los Angeles Times”, 19 lutego 2010 [dostęp 2024-12-06] (ang.).
↑ Billy Bob Thornton Biography (1955?-). Film Reference. [dostęp 2016-08-04]. (ang.).
↑ Billy Bob Thornton What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
↑ Billy Bob Thornton. MYmovies. [dostęp 2016-08-04]. (wł.).
↑ Billy Bob Thornton – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-08-04]. (rum.).
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 82–83. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ „Rącze konie” złamały Thorntona. WiK. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-22)]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 79, 80. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 126. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 128–229. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 82. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 91. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 133. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 78, 132. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Billy Bob Thornton Dated History. FamousFix. [dostęp 2016-08-04]. (ang.).
↑ Mercer 2013 ↓, s. 102.

Bibliografia

Kasia Noel. M.in. aktor: Billy Bob Thornton. „Film”. nr 5/1999 (2368), s. 65, maj 1999. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
Elżbieta Ciapara. Billy Bob Thornton. On i pięć żon. „Film”. nr 12/2001 (2399), s. 58–61, grudzień 2001. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
Billy Bob Thornton. Człowiek, który świętuje. „Film”. nr 11/2004 (2434), s. 22, listopad 2004. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
Billy Bob Thornton, Magdalena Koziej (tłumaczenie): Taśmy Billy’ego Boba. Jaskinia pełna duchów. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 268. ISBN 978-83-7778-469-3.

Linki zewnętrzne

Billy Bob Thornton w bazie IMDb (ang.)
Billy Bob Thornton w bazie Notable Names Database (ang.)
Billy Bob Thornton w bazie Filmweb
Billy Bob Thornton w bazie Discogs.com (ang.)

[1] Billy Bob Thornton. Walk of Fame. [dostęp 2024-12-06]. (ang.).

[2] GaryG. Goldstein GaryG., Walk of Fame: Billy Bob Thornton, Actor, Director, Musician, Screenwriter, „Los Angeles Times”, 19 lutego 2010 [dostęp 2024-12-06] (ang.).

[3] Billy Bob Thornton Biography (1955?-). Film Reference. [dostęp 2016-08-04]. (ang.).

[ethnicelebs-4] Billy Bob Thornton What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).

[5] Billy Bob Thornton. MYmovies. [dostęp 2016-08-04]. (wł.).

[6] Billy Bob Thornton – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-08-04]. (rum.).

[portret2-7] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 82–83. ISBN 978-83-7778-331-3.

[8] „Rącze konie” złamały Thorntona. WiK. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-22)]. (pol.).

[portret-9] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 79, 80. ISBN 978-83-7778-331-3.

[10] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 126. ISBN 978-83-7778-331-3.

[11] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 128–229. ISBN 978-83-7778-331-3.

[12] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 82. ISBN 978-83-7778-331-3.

[13] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 91. ISBN 978-83-7778-331-3.

[14] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 133. ISBN 978-83-7778-331-3.

[15] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 78, 132. ISBN 978-83-7778-331-3.

[16] Billy Bob Thornton Dated History. FamousFix. [dostęp 2016-08-04]. (ang.).

[CITEREFMercer2013102-17] Mercer 2013 ↓, s. 102.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]