Błękitna Eskadra

Błękitna Eskadra
Escuadrillas Azules
	Historia
Państwo	Hiszpania
Sformowanie	24 lipca 1941
Rozformowanie	marzec 1944
	Dowódcy
Pierwszy	Ángel Salas Larazzábal
Ostatni	Javier Murcia Rubio
	Działania zbrojne
	II wojna światowa
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Luftwaffe
Rodzaj wojsk	wojska lotnicze
Skład	patrz tekst
	Multimedia w Wikimedia Commons

Błękitna Eskadra (niem. 15º Spanische Staffel, hiszp. Escuadrillas Azules) – ochotnicza jednostka lotnicza Luftwaffe złożona z Hiszpanów podczas II wojny światowej.

Lotnicy Błękitnej Eskadry podczas spotkania z ambasadorem Hiszpanii w Berlinie, lipiec 1941

Oprócz tzw. Błękitnej Dywizji (w terminologii Wehrmachtu 250 Ochotniczej Dywizji Piechoty) w niemieckich siłach zbrojnych na froncie wschodnim służyli też hiszpańscy lotnicy, zgrupowani w tzw. Błękitnej Eskadrze (w terminologii Luftwaffe 15 Eskadrze Myśliwskiej). Faktycznie było to pięć zmian lotniczych, które działały na zmianę, zastępując jedna drugą. Zgodnie z przyjętym rotacyjnym systemem służby, co kilka miesięcy wymieniany był cały latający personel, a co drugą zmianę również personel naziemny. Każda z eskadr miała własne godło. Niektórzy piloci służyli w dwóch kolejnych eskadrach.

Pierwsza zmiana

Pierwsza eskadra została utworzona z inicjatywy hiszpańskiego Ministerstwa Lotnictwa 24 lipca 1941 r. w Madrycie. Generał Francisco Franco chciał się odpłacić Niemcom za ich wsparcie lotnicze podczas hiszpańskiej wojny domowej w latach 1936–1939 (patrz: Legion Condor). Dowódcą eskadry został kpt. Ángel Salas Larazzábal. W jej skład wchodziło 17 pilotów. Po przeszkoleniu w 1 myśliwskiej szkole lotniczej w Warneuchen pod Berlinem rozpoczęła ona pod koniec września 1941 r. loty bojowe z lotniska na północ od Smoleńska. Hiszpanie latali na myśliwcach Me 109 E, a następnie Me 109 F oraz kilku bombowcach nurkujących Henschel Hs 123. Eskadra w składzie JG-27 2 Floty Lotniczej wspierała niemiecką ofensywę na Moskwę. 4 października doszło do pierwszego zwycięstwa powietrznego, kiedy mjr A. S. Larazzábal zestrzelił bombowiec Pe-2 i myśliwiec I-16. Następnie Hiszpanie atakowali sowieckie lotnisko i oddziały naziemne w ramach walk pod Wiaźmą i Briańskiem. Eskadrę wycofano z frontu 7 stycznia 1942 r. z 94 misjami bojowymi na koncie (14 sowieckich samolotów zestrzelonych za cenę 5 pilotów zabitych), po czym 13 lutego tego roku powróciła do Państwa Hiszpańskiego.

Druga zmiana

Dowódcą drugiej eskadry był kpt. Julio Salvador Díaz-Benjumea. Liczyła ona 19 pilotów. Została sformowana 6 lutego 1942 r. w Morón de la Frontera. Od 8 marca prowadziła działania bojowe z lotniska w Orle. Wchodziła w skład JG-51 „Mölders”. Hiszpanie latali na myśliwcach Me 109 F. Mieli też kilka samolotów transportowych Junkers Ju 52. Wspierali wojska niemieckie podczas walk pod Woroneżem, a następnie podczas ofensywy na Stalingrad. W listopadzie zostali wycofani z frontu. Wykonali ogółem 117 misji bojowych, uzyskując 6 potwierdzonych i 4 prawdopodobne zwycięstwa powietrzne. Straty wyniosły 2 lotników i 1 żołnierz z obsługi naziemnej.

Trzecia zmiana

Na czele trzeciej eskadry stał kpt. Carlos Ferrándiz Arjonilla. Liczyła, podobnie jak poprzednia zmiana, 19 pilotów. Utworzono ją 1 września 1942 r. w Sewilli. 23 października została przeniesiona do Saint Jean d'Angely, gdzie przeszła przeszkolenie, po czym dostała myśliwce Me 109 F. Od 30 listopada wykonywała misje bojowe z lotniska w Orle w składzie JG-51. Pod koniec lutego 1943 r. została przezbrojona na myśliwce Focke-Wulf Fw 190. Działała w rejonie Rżewa i Smoleńska. Wykonała łącznie 112 misji bojowych, tracąc 5 pilotów. Odniosła 16 potwierdzonych zwycięstw powietrznych.

Czwarta zmiana

Dowódcą był kpt. Mariano Cuadra Medina. W jej skład wchodziło 20 pilotów. Została utworzona 2 kwietnia 1943 r. w Alcalá de Henares. Po przeszkoleniu w Tuluzie od 4 lipca działała z lotniska na południowy wschód od Rosławia. Wchodziła w skład JG-51. Hiszpanie latali na myśliwcach Fw 190, a następnie Me 109 G. Po kontrofensywie pod Kurskiem osłaniali odwrót wojsk niemieckich na zachód. Pod koniec listopada zostali wycofani z frontu. Wykonali ogółem 277 misji bojowych (7 pilotów zginęło).

Piąta zmiana

Dowództwo sprawował kpt. Javier Murcia Rubio. Liczyła także 20 pilotów. Sformowano ją 26 października 1943 r. w Alcalá de Henares. Po przeszkoleniu w Saint Jean d'Angely pod koniec listopada, dostała myśliwce Me 109 G. Jednakże po wycofaniu Błękitnej Dywizji do Hiszpanii pod koniec na przełomie października/listopada, eskadra trafiła na front wschodni jedynie na 6 dni, wchodząc w skład JG-51. Pomimo tego zdołano osiągnąć 6 zwycięstw powietrznych za cenę 1 pilota zabitego. Następnie przeniesiono ją do Niemiec. Przebywała tam do końca marca 1944 r., nie biorąc udziału w walkach z lotnictwem alianckim.

Przez wszystkie eskadry przewinęło się łącznie ponad 650 osób – 95 pilotów, a nadto członków personelu naziemnego^[1]. Przy stracie 22 pilotów Hiszpanom przypisano zestrzelenie 165 maszyn sowieckich^[1].

Zwycięstwa powietrzne

Gonzalo Hevia Álvarez de Quiñones – 12 (2 Ła-5, 2 ŁaGG-3, 1 Jak-9),
Mariano Cuadra Medina – 10 (6 ŁaGG-3, 2 Ła-5, 1 Ił-2),
José Ramón Gavilán Ponce de León – 9,
Fernando Sánchez Arjona Courtoy – 9 (5 Ła-5, 2 ŁaGG-3, 1 Pe-2),
Ángel Salas Larrazábal – 7,
Vicente Aldecoa Lecanda – 7 (4 Ła-5, 2 ŁaGG-3),
Damaso Arango López – 7 (4 Ił-2, 2 Ła-5, 1 ŁaGG-3),
Luis Azqueta Brunet – 6,
Bernardo Meneses Orozco – 6,
Manuel Sánchez-Tabernero de Prada – 6 (2 ŁaGG-3, 1 Ła-5, 3 Ił-2),
Francisco Valiente Zárraga – 6 (3 Ła-5, 1 Ił-2, 2 Douglas A-20 Boston),
Lorenzo Lucas Fernández Peña – 6 (3 ŁaGG-3, 1 Ła-5, 2 Ił-2),
Antonio Aldós – 6,
Antonio Herrero Alós – 5,
Fernando Bengoa Cremades – 5,
José Mateos Recio – 5.

Przypisy

↑ ^a ^b Tymoteusz Pawłowski. Półwysep Iberyjski w drugiej wojnie światowej. „Technika Wojskowa Historia”. 4/2015(34), s. 59, lipiec-sierpień 2015. Magnum X.

Bibliografia

David Littlejohn, Foreign Legions of the Third Reich, Londyn 1987
Bowen, H. Wayne, Spain during World War II, 2006

Linki zewnętrzne

[pawł-1] Tymoteusz Pawłowski. Półwysep Iberyjski w drugiej wojnie światowej. „Technika Wojskowa Historia”. 4/2015(34), s. 59, lipiec-sierpień 2015. Magnum X.

[1]