Annemarie Moser-Pröll
Annemarie Moser-Pröll (ur. 27 marca 1953 w Kleinarl) – austriacka narciarka alpejska, trzykrotna medalistka olimpijska, wielokrotna medalistka mistrzostw świata i sześciokrotna zdobywczyni Pucharu Świata. Jedna z najbardziej utytułowanych zawodniczek w historii, wygrywała zawody we wszystkich konkurencjach[1].
Kariera
edytujPo raz pierwszy na arenie międzynarodowej Annemarie Moser-Pröll pojawiła się w wieku 14 lat. Zadebiutowała wtedy w zawodach Pucharu Świata, startując 17 stycznia 1968 roku w zjeździe w Bad Gastein, gdzie zajęła ostatnie miejsce. Pierwsze punkty wywalczyła nieco ponad rok później, 25 stycznia 1969 roku w Saint-Gervais, zajmując drugie miejsce w tej samej konkurencji. W zawodach tych lepsza okazała się tylko Francuzka Isabelle Mir. W sezonie 1968/1969 punktowała jeszcze jeden raz, 28 lutego w Squaw Valley, zajmując czwarte miejsce w slalomie. Ostatecznie w klasyfikacji generalnej zajęła szesnaste miejsce.
W kolejnym sezonie punktowała wielokrotnie, przy czym trzy razy stawała na podium: 17 stycznia w Mariborze odniosła pierwsze pucharowe zwycięstwo wygrywając giganta, tydzień później w Saint-Gervais była druga, a 12 marca 1970 roku w Voss w tej samej konkurencji zajęła trzecie miejsce. W klasyfikacji generalnej dało jej to szóste miejsce, a w klasyfikacji giganta była trzecia za Francuzkami: Michèle Jacot i Françoise Macchi. W lutym 1970 roku wystartowała na mistrzostwach świata w Val Gardena, zdobywając brązowy medal w biegu zjazdowym. W zawodach tych uległa jedynie Annerösli Zryd ze Szwajcarii oraz Francuzce Isabelle Mir. Na tej samej imprezie była też między innymi szósta w kombinacji.
Przez kolejne pięć sezonów (1970/1971, 1971/1972, 1972/1973, 1973/1974 i 1974/1975) Austriaczka dominowała w rywalizacji pucharowej. Jako pierwsza i jak dotąd jedyna w historii pięć razy z rzędu zdobywała Kryształową Kulę za zwycięstwo w klasyfikacji generalnej. Równocześnie zdobyła pięć Małych Kryształowych Kul za zwycięstwa w klasyfikacji zjazdu oraz trzy Małe Kryształowe Kule za zwycięstwa w klasyfikacji giganta. Była także druga wśród gigancistek w sezonie 1972/1973 i trzecia w klasyfikacji slalomu w sezonie 1970/1971. W tym czasie 62 razy stawała na podium, odnosząc przy tym aż 40 zwycięstw. Najwięcej wygranych odniosła w sezonie 1972/1973, kiedy jedenaście razy była najlepsza w zawodach PŚ. Najwięcej razy na podium w trakcie jednego sezonu stanęła natomiast w sezonie 1974/1975, kiedy dokonała tego szesnaście razy w 26. startach. W 1972 roku wystartowała na igrzyskach olimpijskich w Sapporo, gdzie wywalczyła srebrne medale w zjeździe i gigancie. W obu konkurencjach wyprzedziła ją jedynie Szwajcarka Marie-Theres Nadig. W swoim trzecim olimpijskim starcie zajęła ponadto piąte miejsce w slalomie. Igrzyska w Sapporo były jednocześnie mistrzostwami świata, jednak kombinację rozegrano tylko w ramach drugiej z tych imprez. W konkurencji tej Pröll zwyciężyła, wyprzedzając na podium Francuzkę Florence Steurer i Toril Førland z Norwegii. Podczas rozgrywanych dwa lata później mistrzostw świata w Sankt Moritz zwyciężyła w biegu zjazdowym. O 0,94 sekundy wyprzedziła tam Betsy Clifford z Kanady, a o 1,31 sekundy pokonała swą rodaczkę, Wiltrud Drexel. Była tam też między innymi czwarta w gigancie, przegrywając walkę o podium z Francuzką Jacqueline Rouvier o 0,43 sekundy.
W lecie 1975 roku Austriaczka ogłosiła zakończenie kariery[2] i w efekcie nie wystąpiła na rozgrywanych w lutym w 1976 roku igrzyskach olimpijskich w Innsbrucku. W tym czasie wyszła za mąż oraz opiekowała się chorym ojcem, który zmarł w czerwcu 1976 roku[3]. Do treningów wróciła jeszcze w 1976 roku i od początku sezonu 1976/1977 brała udział w rywalizacji pucharowej. Pierwsze po przerwie punkty zdobyła 9 grudnia 1976 roku w Val d’Isère, gdzie zajęła trzecie miejsce w gigancie. W kolejnych startach jeszcze dziesięć razy znalazła się w najlepszej trójce, w tym cztery razy wygrywała: 15 i 16 grudnia w Cortinie d’Ampezzo wygrywała kolejno zjazd i kombinację, a 8 stycznia w Pfronten i 11 stycznia 1977 roku w Garmisch-Partenkirchen wygrywała zjazdy. W klasyfikacji generalnej zajęła drugie miejsce, ulegając jedynie Szwajcarce Lise-Marie Morerod. Była też druga w zjeździe za swą rodaczką Brigitte Totschnig i trzecia w gigancie, za Morerod i kolejną Austriaczką, Moniką Kaserer.
Kolejne sukcesy osiągnęła podczas rozgrywanych na początku lutego 1978 roku mistrzostw świata w Garmisch-Partenkirchen. Już w pierwszym starcie zdobyła złoty medal w zjeździe, pokonując Irene Epple z RFN i Szwajcarkę Doris de Agostini. Następnie zajęła 19. miejsce w slalomie, jednak dzień później zdobyła brązowy medal w gigancie. W zawodach tych wyprzedziły ją tylko Maria Epple z RFN i Lise-Marie Morerod. Na koniec zdobyła złoto w kombinacji, pokonując Hanni Wenzel z Liechtensteinu i Francuzkę Fabienne Serrat. W rywalizacji pucharowej na podium stawała dziewięć razy, w tym sześciokrotnie zwyciężając: 6 i 7 stycznia w Pfronten, 13 stycznia w Les Diablerets, 11 i 12 marca w Bad Kleinkirchheim wygrywała bieg zjazdowy, a 17 marca w Arosa była najlepsza w gigancie. W klasyfikacji generalnej była druga za Hanni Wenzel, jednak w klasyfikacji zjazdu zdobyła kolejną Małą Kryształową Kulę.
Szósty i zarazem ostatni triumf w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata odniosła w sezonie 1978/1979. Na podium stawała piętnaście razy, z czego ośmiokrotnie na najwyższym stopniu: 9 grudnia w Piancavallo, 17 grudnia w Val d’Isère i 12 stycznia w Les Diablerets wygrywała zjazd, 17 i 19 stycznia w Hasliberg wygrywała kolejno zjazd i kombinację, 26 stycznia w Schruns była najlepsza w zjeździe i kombinacji, a 2 marca 1979 roku w Lake Placid po raz kolejny zwyciężyła w zjeździe. Oprócz zwycięstwa w klasyfikacji generalnej wygrała także w zjeździe, a w klasyfikacji slalomu zajęła drugie miejsce za Reginą Sackl. Rok później na podium znalazła się dwanaście razy, odnosząc trzy zwycięstwa: 15 grudnia w Piancavallo wygrała slalom, 6 stycznia w Pfronten zjazd, a 16 stycznia 1980 roku w Arosa była najlepsza w kombinacji. Ostatni raz na podium stanęła 25 stycznia 1980 roku w Saint-Gervais, gdzie była druga w slalomie. Wyniki te dały jej drugie miejsce w klasyfikacji generalnej i klasyfikacjach zjazdu, giganta i kombinacji, a także trzecie miejsce w slalomie. W lutym 1980 roku brała także udział w igrzyskach olimpijskich w Lake Placid. Zdobyła tam swój ostatni medal w karierze, zwyciężając w biegu zjazdowym. W zawodach tych o 0,70 sekundy wyprzedziła Hanni Wenzel, a o 0,84 sekundy pokonała Marie-Theres Nadig. Na tych samych igrzyskach była ponadto szósta w gigancie, a rywalizacji w slalomie nie ukończyła. W marcu 1980 roku zakończyła karierę.
Moser-Pröll wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw Austrii, w tym 18 złotych: w zjeździe w 1977 roku, w gigancie w latach 1970–1975, 1978 i 1979, slalomie w latach 1970, 1971, 1975, 1977, 1978 i 1979 oraz kombinacji w latach 1969 i 1970.
W 1971 roku otrzymała nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich[4]. W 1979 roku otrzymała także Odznakę Honorową za Zasługi dla Republiki Austrii[5]. Ponadto w latach 1973, 1974, 1975, 1977, 1978, 1979 i 1980 wybierano ją sportsmenką roku w Austrii, a w 1999 roku przyznano jej tytuł sportsmenki stulecia[6].
Do 2015 roku była rekordzistką pod względem ilości zwycięstw w zawodach Pucharu Świata (62 wygrane). W sezonie 2014/2015 swoje 63. zwycięstwo odniosła Lindsey Vonn z USA odbierając Austriaczce rekord[7] i spychając ją na drugie miejsce w klasyfikacji wszech czasów pod względem zwycięstw[8]. Ponadto Moser-Pröll i Vonn ex aequo zajmują pierwsze miejsce w klasyfikacji wszech czasów pod względem miejsc na podium (113)[9]. Austriaczka jest także samotną rekordzistką pod względem zwycięstw w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata (6 razy) oraz pod względem zwycięstw w klasyfikacji zjazdu (7 razy).
Po zakończeniu kariery prowadziła restaurację Café Annemarie w Kleinarl, gdzie można było zobaczyć kolekcję jej trofeów. W 2008 roku sprzedała restaurację i przeszła na emeryturę.
Jej siostra Cornelia Pröll również uprawiała narciarstwo alpejskie.
Osiągnięcia
edytujMiejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2. | 5 lutego | 1972 | Sapporo | Zjazd | 1:36,68 | +0,32 | Marie-Theres Nadig |
2. | 8 lutego | 1972 | Sapporo | Gigant | 1:29,90 | +0,85 | Marie-Theres Nadig |
5. | 11 lutego | 1972 | Sapporo | Slalom | 1:31,24 | +2,79 | Barbara Cochran |
1. | 17 lutego | 1980 | Lake Placid | Zjazd | 1:37,52 | - | - |
6. | 21 lutego | 1980 | Lake Placid | Gigant | 2:41,66 | +1,53 | Hanni Wenzel |
DNF | 23 lutego | 1980 | Lake Placid | Slalom | 1:25,09 | - | Hanni Wenzel |
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
3. | 11 lutego | 1970 | Val Gardena | Zjazd | 1:58,34 | +2,09 | Annerösli Zryd |
21.[10] | 13 lutego | 1970 | Val Gardena | Slalom | 1:40,44 | +10,67 | Ingrid Lafforgue |
14.[11] | 14 lutego | 1970 | Val Gardena | Gigant | 1:20,46 | +2,10 | Betsy Clifford |
6. | 3 lutego | 1970 | Val Gardena | Kombinacja | 30,31 pkt | +48,05 pkt | Michèle Jacot |
2. | 5 lutego | 1972 | Sapporo | Zjazd | 1:36,68 | +0,32 | Marie-Theres Nadig |
2. | 8 lutego | 1972 | Sapporo | Gigant | 1:29,90 | +0,85 | Marie-Theres Nadig |
5. | 11 lutego | 1972 | Sapporo | Slalom | 1:31,24 | +2,79 | Barbara Cochran |
1. | 11 lutego | 1972 | Sapporo | Kombinacja | 25,64 pkt | - | - |
4. | 3 lutego | 1974 | Sankt Moritz | Gigant | 1:43,18 | +1,06 | Fabienne Serrat |
1. | 7 lutego | 1974 | Sankt Moritz | Zjazd | 1:50,84 | - | - |
DNF | 8 lutego | 1974 | Sankt Moritz | Slalom | 1:34,63 | - | Hanni Wenzel |
1. | 1 lutego | 1978 | Garmisch-Partenkirchen | Zjazd | 1:48,31 | - | - |
19.[12] | 3 lutego | 1978 | Garmisch-Partenkirchen | Slalom | 1:24,85 | +6,75 | Lea Sölkner |
3. | 4 lutego | 1978 | Garmisch-Partenkirchen | Gigant | 2:41,15 | +0,75 | Maria Epple |
1. | 4 lutego | 1978 | Garmisch-Partenkirchen | Kombinacja | 2460,39 pkt | - | - |
1. | 17 lutego | 1980 | Lake Placid | Zjazd | 1:37,52 | - | - |
6. | 21 lutego | 1980 | Lake Placid | Gigant | 2:41,66 | +1,53 | Hanni Wenzel |
DNF | 23 lutego | 1980 | Lake Placid | Slalom | 1:25,09 | - | Hanni Wenzel |
Miejsca w klasyfikacji generalnej
edytuj- sezon 1968/1969: 16.
- sezon 1969/1970: 6.
- sezon 1970/1971: 1.
- sezon 1971/1972: 1.
- sezon 1972/1973: 1.
- sezon 1973/1974: 1.
- sezon 1974/1975: 1.
- sezon 1976/1977: 2.
- sezon 1977/1978: 2.
- sezon 1978/1979: 1.
- sezon 1979/1980: 2.
Statystyka miejsc na podium
edytujSezon | 1. miejsce | 2. miejsce | 3. miejsce | Razem |
1968/1969 | - | - | 1 | 1 |
1969/1970 | 1 | 1 | 2 | 4 |
1970/1971 | 7 | 3 | 2 | 12 |
1971/1972 | 8 | 5 | 3 | 16 |
1972/1973 | 11 | - | 1 | 12 |
1973/1974 | 4 | 3 | 1 | 8 |
1974/1975 | 10 | 4 | 1 | 15 |
1975/1976 | - | - | - | - |
1976/1977 | 4 | 3 | 4 | 11 |
1977/1978 | 6 | 3 | - | 9 |
1978/1979 | 8 | 3 | 4 | 15 |
1979/1980 | 3 | 6 | 3 | 12 |
suma | 62 | 31 | 22 | 115 |
Zwycięstwa w zawodach
edytuj- Maribor – 17 stycznia 1970 (gigant)
- Maribor – 4 stycznia 1971 (slalom)
- Saint-Gervais – 29 stycznia 1971 (slalom)
- Sugarloaf – 18 lutego 1971 (zjazd)
- Sugarloaf – 19 lutego 1971 (zjazd)
- Abetone – 10 marca 1971 (gigant)
- Abetone – 11 marca 1971 (gigant)
- Åre – 14 marca 1971 (gigant)
- Sankt Moritz – 3 grudnia 1971 (zjazd)
- Sestriere – 17 grudnia 1971 (zjazd)
- Bad Gastein – 12 stycznia 1972 (zjazd)
- Grindelwald – 18 stycznia 1972 (zjazd)
- Saint-Gervais – 22 stycznia 1972 (gigant)
- Banff – 19 lutego 1972 (gigant)
- Crystal Mountain – 25 lutego 1972 (zjazd)
- Heavenly Valley – 1 marca 1972 (gigant)
- Val d’Isère – 7 grudnia 1972 (zjazd)
- Saalbach – 19 grudnia 1972 (zjazd)
- Saalbach – 20 grudnia 1972 (gigant)
- Pfronten – 9 stycznia 1973 (zjazd)
- Pfronten – 10 stycznia 1973 (zjazd)
- Grindelwald – 16 stycznia 1973 (zjazd)
- Saint-Gervais – 20 stycznia 1973 (gigant)
- Chamonix – 25 stycznia 1973 (zjazd)
- Schruns – 1 lutego 1973 (zjazd)
- Sankt Moritz – 10 lutego 1973 (zjazd)
- Mont-Sainte-Anne – 2 marca 1973 (gigant)
- Val d’Isère – 6 grudnia 1973 (zjazd)
- Zell am See – 19 grudnia 1973 (zjazd)
- Pfronten – 5 stycznia 1974 (zjazd)
- Bad Gastein – 23 stycznia 1974 (zjazd)
- Val d’Isère – 7 grudnia 1974 (gigant)
- Cortina d’Ampezzo – 12 grudnia 1974 (zjazd)
- Grindelwald – 9 stycznia 1975 (gigant)
- Grindelwald – 10 stycznia 1975 (zjazd)
- Grindelwald – 10 stycznia 1975 (kombinacja)
- Grindelwald – 11 stycznia 1975 (gigant)
- Schruns – 15 stycznia 1975 (kombinacja)
- Sarajewo – 19 stycznia 1975 (gigant)
- Chamonix – 31 stycznia 1975 (kombinacja)
- Naeba – 23 lutego 1975 (gigant)
- Cortina d’Ampezzo – 15 grudnia 1976 (zjazd)
- Cortina d’Ampezzo – 16 grudnia 1976 (kombinacja)
- Pfronten – 8 stycznia 1977 (zjazd)
- Garmisch-Partenkirchen – 11 stycznia 1977 (zjazd)
- Pfronten – 6 stycznia 1978 (zjazd)
- Pfronten – 7 stycznia 1978 (zjazd)
- Les Diablerets – 13 stycznia 1978 (zjazd)
- Bad Kleinkirchheim – 11 marca 1978 (zjazd)
- Bad Kleinkirchheim – 12 marca 1978 (zjazd)
- Arosa – 17 marca 1978 (gigant)
- Piancavallo – 9 grudnia 1978 (zjazd)
- Val d’Isère – 17 grudnia 1978 (zjazd)
- Les Diablerets – 12 stycznia 1979 (zjazd)
- Hasliberg – 17 stycznia 1979 (zjazd)
- Hasliberg – 19 stycznia 1979 (kombinacja)
- Schruns – 26 stycznia 1979 (zjazd)
- Schruns – 26 stycznia 1979 (kombinacja)
- Lake Placid – 2 marca 1979 (zjazd)
- Piancavallo – 15 grudnia 1979 (slalom)
- Pfronten – 6 stycznia 1980 (zjazd)
- Arosa – 16 stycznia 1980 (kombinacja)
- 62 zwycięstwa (36 zjazdów, 16 gigantów, 7 kombinacji i 3 slalomy)
Pozostałe miejsca na podium
edytuj- Saint-Gervais – 25 stycznia 1969 (zjazd) – 2. miejsce
- Saint-Gervais – 24 stycznia 1970 (gigant) – 2. miejsce
- Voss – 12 marca 1970 (gigant) – 3. miejsce
- Bardonecchia – 12 grudnia 1970 (zjazd) – 2. miejsce
- Maribor – 5 stycznia 1971 (gigant) – 3. miejsce
- Pra Loup – 28 stycznia 1971 (zjazd) – 2. miejsce
- Sugarloaf – 20 lutego 1971 (gigant) – 2. miejsce
- Heavenly Valley – 24 lutego 1971 (slalom) – 3. miejsce
- Val d’Isère – 11 grudnia 1971 (zjazd) – 2. miejsce
- Oberstaufen – 3 stycznia 1972 (gigant) – 2. miejsce
- Maribor – 7 stycznia 1972 (gigant) – 3. miejsce
- Bad Gastein – 13 stycznia 1972 (slalom) – 3. miejsce
- Crystal Mountain – 26 lutego 1972 (zjazd) – 2. miejsce
- Pra Loup – 18 marca 1972 (gigant) – 2. miejsce
- Naeba – 15 marca 1973 (gigant) – 3. miejsce
- Les Gets – 8 stycznia 1974 (slalom) – 3. miejsce
- Grindelwald – 13 stycznia 1974 (zjazd) – 2. miejsce
- Abetone – 27 lutego 1974 (slalom) – 2. miejsce
- Wysokie Tatry – 7 marca 1974 (gigant) – 2. miejsce
- Schruns – 16 stycznia 1975 (slalom) – 2. miejsce
- Innsbruck – 24 stycznia 1975 (zjazd) – 2. miejsce
- Chamonix – 31 stycznia 1975 (zjazd) – 2. miejsce
- Jackson Hole – 11 marca 1975 (zjazd) – 3. miejsce
- Sun Valley – 14 marca 1975 (slalom) – 2. miejsce
- Val Gardena – 20 marca 1975 (slalom) – 2. miejsce
- Val d’Isère – 9 grudnia 1976 (gigant) – 3. miejsce
- Zell am See – 20 grudnia 1976 (zjazd) – 2. miejsce
- Crans-Montana – 25 stycznia 1977 (zjazd) – 3. miejsce
- Crans-Montana – 26 stycznia 1977 (kombinacja) – 2. miejsce
- Megève – 29 stycznia 1977 (gigant) – 3. miejsce
- Furano – 26 lutego 1977 (slalom) – 2. miejsce
- Furano – 27 lutego 1977 (gigant) – 3. miejsce
- Val d’Isère – 7 grudnia 1977 (zjazd) – 2. miejsce
- Bad Gastein – 18 stycznia 1978 (zjazd) – 2. miejsce
- Megève – 9 lutego 1978 (gigant) – 2. miejsce
- Val d’Isère – 18 grudnia 1978 (kombinacja) – 2. miejsce
- Les Gets – 8 stycznia 1979 (slalom) – 3. miejsce
- Schruns – 23 stycznia 1979 (slalom) – 3. miejsce
- Mellau – 27 stycznia 1979 (slalom) – 2. miejsce
- Berchtesgaden – 6 lutego 1979 (gigant) – 3. miejsce
- Furano – 18 marca 1979 (slalom) – 3. miejsce
- Furano – 19 marca 1979 (gigant) – 2. miejsce
- Val d’Isère – 6 grudnia 1979 (kombinacja) – 3. miejsce
- Piancavallo – 14 grudnia 1979 (zjazd) – 2. miejsce
- Limone Piemonte – 14 grudnia 1979 (kombinacja) – 2. miejsce
- Zell am See – 19 grudnia 1979 (zjazd) – 3. miejsce
- Arosa – 15 stycznia 1980 (zjazd) – 2. miejsce
- Bad Gastein – 20 stycznia 1980 (zjazd) – 2. miejsce
- Bad Gastein – 21 stycznia 1980 (kombinacja) – 2. miejsce
- Maribor – 23 stycznia 1980 (slalom) – 3. miejsce
- Saint-Gervais – 25 stycznia 1980 (slalom) – 2. miejsce
Bibliografia
edytuj- Profil na stronie FIS (niem. • ang. • fr.)
- Profil na Ski Alpine Database (ang.)
- Profil na Sports Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-07)]. (ang.).
- Oficjalna strona (niem.)
Przypisy
edytuj- ↑ Moser-Pröll nigdy nie zwyciężyła tylko w supergigancie, który wprowadzono do kalendarza Pucharu Świata dopiero pięć lat po zakończeniu przez nią kariery
- ↑ Annemarie Moser-Proll, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
- ↑ Olympic.org: Annemarie Moser-Pröll - Alpine Skiing (ang.)
- ↑ Skieur d’Or Award (ang.)
- ↑ Staatliche Auszeichnungen bis 2008 (niem.)
- ↑ Annemarie Moser-Pröll: Female Sports Figure of the Century (ang.)
- ↑ Lindsey Vonn breaks all-time World Cup wins record (ang.)
- ↑ FIS-ski.com: Competitors having more than one Victory. data.fis-ski.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]. (ang.).
- ↑ FIS-ski.com: Competitors having more than one Podium (ang.)
- ↑ alpineskiworld.net: 13.02.1970. St.Ulrich Slalom, women (ang.)
- ↑ alpineskiworld.net: 14.02.1970. Val Gardena Giant Slalom, women (ang.)
- ↑ alpineskiworld.net: 03.02.1978. Garmisch Slalom, women (ang.)