Adelboden

gmina w Szwajcarii

Adelbodengmina (niem. Einwohnergemeinde) w Szwajcarii, w kantonie Berno, w regionie administracyjnym Oberland, w okręgu Frutigen-Niedersimmental. Leży w Berner Oberland, u podnóży Alp Berneńskich.

Adelboden
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Szwajcaria

Kanton

Berno

Okręg

Frutigen-Niedersimmental

BFS Nummer

0561

Zarządzający ?
Powierzchnia

87,62 km²

Wysokość

1 350 m n.p.m.

Populacja (31 grudnia 2020)
• liczba ludności
• gęstość


3 343[1]
38 os./km²

Nr kierunkowy

033

Kod pocztowy

3715

Tablice rejestracyjne

BE

Plan Adelboden
Położenie na mapie Szwajcarii
Mapa konturowa Szwajcarii, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Adelboden”
Ziemia46°30′N 7°34′E/46,500000 7,566667
Strona internetowa

Geografia

edytuj

Adelboden leży w zachodniej części kantonu Berno, na końcu doliny Engstlige. Przez Adelboden przepływa rzeka Kander.

Adelboden jest zwykłą górską wioską szwajcarską, z widokiem na wodosprad Engstlige. W sąsiedztwie wioski znajduje się pięć małych dolin są to: Gilbach, Stigelschwand, Boden, Hirzboden i Ausserschwand. Kościół i główny deptak znajdują się na wysokości 1 350 m, najwyższym okolicznym szczytem jest Wildstrubel jego szczyt mierzy 3 242 m, zaś najniższy punkt znajduje się na wysokości 1 045 metrów, w dolinie Engstlige.

Roślinność występująca w Adelboden ma charakter roślinności alpejskiej i subalpejskiej, okoliczne tereny są częściowo zalesiona, w większości tereny górskie pokryte są łąkami. W obszarze Adelboden znajduje się sześć szczytów, są to: Lohner 3 049 m, Steghorn 3 146 m, Wildstrubel 3 243 m, Fitzer 2 458 m, Tschenten 2 025 m (wioska jest połączona kolejką linową) i Gsür 2 708 m.

W Adelboden w roku 2009 wykonano spis gruntów. Łączna ich powierzchnia wynosi 88,19 km². W tym 36,52 km² lub 41,4% jest wykorzystywana do celów rolniczych, 16,07 km² stanowią lasy. Spośród pozostałych gruntów, 2,18 km² zajmują budynki i drogi, 1,53 km² przypada rzekom i jeziorom, a 31,93 km² jest trudno dostępna i nieużywana.

W terenie zabudowanym, budynki przemysłowe zajmują 0,1% całkowitej powierzchni, podczas gdy mieszkania i budynki zajmują 1,5% powierzchni. Infrastrukturze transportowej przypada zaledwie 0,8%, 14,4% ogólnej powierzchni gruntów jest silnie zalesiona, a 3,0% gruntów pokryta jest sadami lub małymi drzewami. Gruntów rolnych jest 0,0%, ogródki działkowe zajmują 8,5%, pozostałe 32,9% są zagospodarowane jako pastwiska.

Historia

edytuj

Adelboden zostało założone w 1409 roku, jako Valle Adelboden. W 1453 została zmieniona nazwa wioski na Adelboden alias Silva. Szczyt Wildstrubel został po raz pierwszy zdobyty w XIII wieku, wejście na szczyt zaczęło się w Adelboden. W XV wieku w Adelboden został zbudowany kościół i klasztor gdzie zamieszkało 50 zakonników. W XVI wieku w Adelboden dokonała się reformacja, po tej reformacji zakonnicy musieli uciec do katolickiej przełęczy Hahnenmoos, która znajdowała się w kantonie Fryburg.

W 1870 roku został otwarty pierwszy pensjonat przez miejscowego nauczyciela. Z upływem czasu rozwinęła się dość spora baza hotelowa, która była w całości w posiadaniu rodziny Schlegeli pod nazwą <<Hotel Hari im Schlegeli>>. Z czasem ruch turystyczny wzrósł, co spowodowało znaczny wzrost mieszkańców.

Adelboden stał się jednym z nielicznych ośrodków wypoczynkowych, w 1903 roku Henry Lunn zaczął organizować letnie wypoczynki. Od 1930 roku obszar Wildstrubel zaczęto zabudowywać wyciągami i kolejkami linowymi.

Atrakcje turystyczne

edytuj
 
Wodospad Engstlige
 
Adelboden zimą i dolina Engstlige
 
Płaskowyż Wildstrubel
  • wodospad Engstlige: tworzy go rzeka Engstlige. Jej woda tworzy 600-metrowy wodospad, tworząc jeden z najbardziej imponujących wodospadów w kantonie Berno
  • Wildstrubel: płaskowyż na wysokości 2 000 m n.p.m.
  • kościółek z początku XX wieku i huta szkła otwarta przez szwajcarskiego malarza Augusto Giacometti
  • dom harcerski - jest miejscem do międzynarodowych spotkań harcerek i harcerzy

Imprezy kulturalne

edytuj

Demografia

edytuj

Adelboden liczy 3 343 mieszkańców. Gminę zamieszkiwało 8,3% cudzoziemców (31 grudnia 2020)[1].

W wyborach w 2007 roku. największe poparcie miała Partia Ludowa Szwajcarii SVP, która otrzymała 38,3% głosów. Kolejne trzy najbardziej popularne partie polityczne to: partia lewicowych (28,8%), CSP (13,4%) i FDP (7,3%). Przedział wiekowy mieszkańców to: dzieci i młodzież (0-19 lat) 26,4% ludności, osoby dorosłe (20-64 lat) 57,2%, osoby starsze (powyżej 64 lat) 16,4%. Cała ludność Szwajcarii jest na ogół dobrze wykształcona. W Adelboden 69,4% ludności (między 25-64 lat) ukończyła szkoły średnie lub dodatkowe wykształcenia wyższe (uniwersytety lub wyższe szkoły zawodowe).

Zmiany liczby ludności:

rok populacja
1764 1,051
1850 1,513
1900 1,564
1910 2,163
1990 3,347
2020 3,343

Turystyka i sport

edytuj
 
Widok na Adelboden ze szczytu trasy Kuonisbärgli

Turystyka w Adelboden ma charakterystykę rodzinną. Adelboden posiada w swojej ofercie 24 hotele z liczbą 1 291 łóżek, 3 800 domków letniskowych z liczbą 15 200 miejsc, możliwość zakwaterowania 28 wycieczek z liczbą 1 830 łóżek, 3 kempingi i 40 restauracji.

W sezonie letnim turyści do dyspozycji mają 200 km szlaków turystycznych, i miejsc wspinaczkowych. Wiele kolejek górskich prowadzi do gór. Dodatkowo Adelboden posiada liczne trasy rowerowe. W sezonie zimowym Adelboden oferuje mnóstwo tras narciarskich o różnym stopniu trudności, w tym trasę do slalomu giganta Kuonisbärgli oraz trasy biegowe. Łączna długość tras wynosi 40 km. Są także obszary do uprawiania snowboardowego freerideu i freestyleu.

Adelboden co roku gości śmietankę narciarzy alpejskich. Rozgrywany jest tutaj Puchar Świata w narciarstwie alpejskim; w ramach tego cyklu są rozgrywane: slalom i slalom gigant mężczyzn. Puchar ten jest uważany za jedno z największych wydarzeń sportowych w Szwajcarii i na świecie. Każdy cykl gromadzi na trybunach tysiące kibiców.

Ludzie związani z gminą

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Adelboden.

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Bundesamt für Statistik, Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2020 - 2020 | Tabelle [online], Bundesamt für Statistik, 1 września 2021 [dostęp 2022-05-16] (niem.).