A-League – piłkarskie rozgrywki ligowe na najwyższym szczeblu w Australii, które są organizowane i zarządzane przez Football Federation Australia. Liga została założona w 2004, występuje w niej 11 drużyn australijskich oraz 1 drużyna z Nowej Zelandii. Głównym sponsorem ligi jest koncern Hyundai Motor Company stąd oficjalna nazwa ligi to Hyundai A-League[1].

A-League
Hyundai A-League
Ilustracja
2022/2023
Państwo

 Australia
 Nowa Zelandia

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

Football Federation Australia

Data założenia

2004

Poprzednia nazwa

National Soccer League

Partner TV

Fox Sports (Australia),
Sky Sports NZ (Nowa Zelandia)[1]

Sponsor tytularny

Hyundai Motor Company[1]

Rozgrywki
Liczba drużyn

12

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Sydney FC

Obecny zwycięzca

Western United

Najwięcej zwycięstw

Sydney FC (5)

Strona internetowa

Historia

edytuj

Przed założeniem A-League w latach od 1977 do 2004 istniała liga narodowa National Soccer League (NSL). Liga NSL w ostatnich sezonach przechodziła kryzys. Niektóre kluby miały problemy finansowe, jednak głównym problemem ówczesnej ligi była jej słaba organizacja. Umowa z telewizją Seven Network doprowadziła do tego, że NSL niemal całkowicie znikła z ekranów co w konsekwencji odbiło się brakiem sponsorów i upadkiem ligi. W październiku 2003 Football Federation Australia (FFA) ogłosiła zorganizowanie nowych rozgrywek krajowych, prace nad nową formułą ligi, prowadzone były przez Franka Lőwy (również pionier stworzenia NSL). W porównaniu z NSL liczba drużyn została zmniejszona z 13 do 8 zespołów. Do lipca 2004 otrzymano 12 wniosków zgłoszeniowych na udział w A-League (trzy pochodziły z Melbourne, choć tylko jedno miejsce przypadało na każde miasto). W listopadzie 2004 wybrano ósemkę drużyn, które miały występować od nowego sezonu w A-League. Cztery z wybranych klubów wcześniej występowało w NSL i były to: Adelaide United, Newcastle Jets, Perth Glory i New Zealand Knights FC (obecnie zlikwidowany, założony jako Football Kingz Football Club). W tym samym czasie została podpisana umowa z koncernem Hyundai Motor Company na sponsorowanie ligi oraz umowa telewizyjna z Fox Sports[2].

Na promocję ligi wydano 3 mln AU$, kapania reklamowa przeprowadzana była głównie na kanałach sportowych. W pierwszym sezonie (2005/06) na stadionach A-League zasiadło niemal milion kibiców. W sezonie 2009/10 liczba drużyn została zwiększona do 10. Od sezonu 2010/11 w lidze występuje drugi zespół z Melbourne - Melbourne Heart FC[3][4].

W dniu 13 grudnia 2018 roku zarząd FFA ogłosili rozszerzenie rozgrywek o dwa nowe kluby: Western Melbourne Group i Macarthur South West United FC. Klub Western Melbourne dołączy do rozgrywek od sezonu 2019/2020, natomiast Macarthur South West United FC od sezonu 2020/2021[5].

Forma rozgrywek[6]

edytuj

Sezon zasadniczy

edytuj

Regularne rozgrywki ligowe rozpoczynają się w październiku i trwają do kwietnia lub maja. Rozgrywki składają się z 27 kolejek, w trakcie których drużyny trzy razy spotykają się ze sobą. Jeżeli drużyna dwa razy w danym sezonie gra z przeciwnikiem u siebie, w następnym sezonie następuje odwrócenie sytuacji. Zespół z największa liczbą punktów zajmuje najwyższe miejsce. W wypadku gdy liczba punktów jest taka sama, wówczas zespoły układane są zgodnie z następującymi zasadami:

  1. najwyższa różnica bramek
  2. liczba zdobytych bramek
  3. liczba zdobytych punktów między zespołami zainteresowanymi
  4. różnica bramek w meczach zainteresowanych drużyn
  5. liczba bramek zdobytych w meczach zainteresowanych drużyn
  6. najniższa liczba zdobytych czerwonych kartek
  7. najniższa liczba zdobytych żółtych kartek
  8. rzut monetą (ang. toss of a coin)

W przeciwieństwie do lig europejskich nie istnieje system degradacji ani awansu do niższej lub wyższej ligi.

Seria finałowa

edytuj

W serii finałowej rozgrywek uczestniczy 6 najlepszych drużyn sezonu zasadniczego. Zespoły, które na koniec sezonu zasadniczego zajęły miejsca od 3 do 6 rozpoczynają zmagania od rundy eliminacyjnej. Natomiast drużyny z miejsc 1 i 2 zaczną swój udział od fazy półfinałowej w której to zmierzą się ze zwycięzcami rundy eliminacyjnej (drużyny z miejsc 3–6). Zespoły, które wygrają swoje mecze w fazie półfinałowej awansują do Grand Final.

Składy i wynagrodzenia

edytuj

Minimalna liczba piłkarzy w każdej drużynie musi wynosić 20 graczy, a maksymalnie 23[7]. Każdy klub ma pułap wynagrodzeń w wysokości do 2,35 mln AU$[8] na cały zespół prócz tzw. gracza marquee player. Natomiast gwiazdy (ang. marquee player) danej drużyny mają większe wynagrodzenie, nie podlegają one pułapowi wynagrodzeń i są dość dobrze opłacane (np. Dwight Yorke w sezonie inauguracyjnym reprezentował Sydney FC). Od sezonu 2008-09 drużyny mogą płacić również wyższe wynagrodzenie tzw. junior marquee, czyli graczowi, który jeszcze nie ukończył 23 lat. Może on otrzymywać do 150 tys. AU$, które nie wchodzi w pułap wynagrodzeń[9]. W każdym zespole musi być co najmniej trzech graczy poniżej 20. roku życia. Maksymalnie może występować 5 zawodników spoza Australii i Nowej Zelandii[10] oraz kluby mogą posiadać dodatkowego gracza, który należy do Azjatyckiej Federacji Piłki Nożnej.

Kluby (2022/2023)

edytuj
Klub Siedziba Lata występów w lidze Stadion
Kluby w sezonie 2022/2023:
Adelaide United FC   Adelaide (Australia Południowa) 2005 Hindmarsh Stadium
Brisbane Roar FC  Brisbane (Queensland) 2005 Lang Park
Central Coast Mariners FC   Gosford (Nowa Południowa Walia) 2005 Central Coast Stadium
Macarthur FC   Sydney (Nowa Południowa Walia) 2020 Campbelltown Stadium
Melbourne City FC   Melbourne (Wiktoria) 2010 Melbourne Rectangular Stadium
Melbourne Victory FC   Melbourne (Wiktoria) 2005 Melbourne Rectangular Stadium,
Stadion Docklands
Newcastle United Jets FC   Newcastle (Nowa Południowa Walia) 2005 Newcastle International Sports Centre
Perth Glory FC   Perth (Australia Zachodnia) 2005 Perth Oval
Sydney FC   Sydney (Nowa Południowa Walia) 2005 Sydney Football Stadium
Wellington Phoenix FC   Wellington (Nowa Zelandia) 2007 Westpac Stadium
Western Sydney Wanderers FC   Sydney (Nowa Południowa Walia) 2013 Western Sydney Stadium
Western United FC   Melbourne (Wiktoria) 2019 Kardinia Park
Kluby wycofane z rozgrywek:
Gold Coast United FC   Gold Coast (Queensland) 20092012 Robina Stadium
New Zealand Knights FC   Auckland (Nowa Zelandia) 20052007 North Harbour Stadium
North Queensland Fury FC   Townsville (Queensland) 20092011 Willows Sports Complex
Sydney Rovers FC  Sydney (Nowa Południowa Walia) nie przystąpił

Legenda do mapy:
    kluby występujące w rozgrywkach;
    kluby, które dołączą do rozgrywek;
    kluby wycofane z rozgrywek.

Triumfatorzy rozgrywek A-League

edytuj
Sezon Sezon zasadniczy Mistrz
2005/2006 Adelaide United Sydney FC
2006/2007 Melbourne Victory FC Melbourne Victory FC
2007/2008 Central Coast Mariners FC Newcastle United Jets
2008/2009 Melbourne Victory FC Melbourne Victory FC
2009/2010 Sydney FC Sydney FC
2010/2011 Brisbane Roar Brisbane Roar
2011/2012 Central Coast Mariners FC Brisbane Roar
2012/2013 Western Sydney Wanderers FC Central Coast Mariners FC
2013/2014 Brisbane Roar Brisbane Roar
2014/2015 Melbourne Victory FC Melbourne Victory FC
2015/2016 Adelaide United Adelaide United
2016/2017 Sydney FC Sydney FC
2017/2018 Sydney FC Melbourne Victory FC
2018/2019 Perth Glory FC Sydney FC
2019/2020 Sydney FC Sydney FC
2020/2021 Melbourne City FC Melbourne City FC
2021/2022 Melbourne City FC Western United

Sędziowie

edytuj

Mecze A-League 2022/23 są sędziowane przez arbitrów z Australii i Iranu. Poniżej przedstawiono listę arbitrów głównych[11]

Australia

edytuj

Telewizja

edytuj

Hyundai A-League jest stosunkowo niewielką ligą międzynarodową, z małą emisją w porównaniu z dużymi europejskimi ligami (np. Premier League, Serie A). W krajach, w których są nadawane mecze z A-League, żyją większe grupy imigrantów z Australii.

A-League jest bardziej dostępna dla świata dzięki stronie The-Afc.tv, która na żywo relacjonuje mecze. Strona oficjalnie współpracuje z AFC, pokazując mecze na żywo z lig oraz turniejów azjatyckich.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Our partners. FFA. [dostęp 2012-12-11]. (ang.).
  2. History of the A-League. a-league.com.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)].[zarchiwizowano z tego adresu (2011-09-27)]
  3. Victory Skipper Is All Heart. au.fourfourtwo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-05)].[zarchiwizowano z tego adresu (2013-11-05)], [dostęp 5 lutego 2010]
  4. A-League Will Hit The Big-Time. au.fourfourtwo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-05)].[zarchiwizowano z tego adresu (2013-11-05)], [dostęp 5 lutego 2010]
  5. Revealed: Two teams to join expanded Hyundai A-League. A-league.com.au, 13.12.2018. [dostęp 2018-12-13]. (ang.).
  6. Hyundai A-League - Competition rules summary. footballaustralia.com.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-27)].[zarchiwizowano z tego adresu (2012-02-27)], [dostęp 10 kwietnia 2012].
  7. A-League salary cap to rise , [dostęp 12 lipca 2011].
  8. A=League CBA , [dostęp 23 maja 2010]
  9. New Season To Start With A Bang. [dostęp 2009-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-03)].
  10. A-League salary cap to rise. [dostęp 2007-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-13)].
  11. 2010-2011 HAL Panels, Football Federation Australia, [dostęp 5 kwietnia 2011].

Linki zewnętrzne

edytuj
  • A-League (ang.) (oficjalna strona internetowa)