1 Gwardyjska Armia
związek operacyjny Armii Czerwonej
1 Gwardyjska Armia (ros. 1-я гвардейская армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej podczas II wojny światowej.
_%D1%81_%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%B1%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%90%D1%80%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0._1944_%D0%B3.jpg) Dowódca 1 Gwardyjskiej Armii, gen. płk Andriej Grieczko (w środku) z oficerami sztabowymi na linii Arpada, 1944 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
6 sierpnia 1942 |
| Rozformowanie |
1990 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
1 Gwardyjska Armia |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Podległość | |
Historia
edytujZostała sformowana 6 sierpnia 1942 na bazie 2 Armii Rezerwowej. 25 października 1942 na bazie dowództwa armii sformowano dowództwo Frontu Południowo-Zachodniego. 5 listopada 1942 na 1 Gwardyjską Armię przemianowano 63 Armię. 5 grudnia 1942 została przemianowana na 3 Gwardyjską Armię.
Ponownie została sformowana 8 grudnia 1942 na bazie wojsk grupy operacyjnej Frontu Południowo-Zachodniego i zarządu 4 Armii Rezerwowej. Przy Armii działały 3 samodzielne karne kompanie[1].
Struktura organizacyjna
edytujwojenna:
- 11 Korpus Armijny
- 18 Korpus Armijny (13 września 1944 przydzielony do 18 Armii)
- 30 Korpus Armijny
- 107 Korpus Armijny
- 3 Górski Korpus Piechoty[2].
- W 1989[3]
w składzie Kijowskiego Okręgu Wojskowego
- 25 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 72 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 136 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 172 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 41 Dywizja Pancerna[b]
- 123 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
- 108 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
- 180 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
- 8 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
- 305 Brygada Artylerii
- 224 Brygada Inżynieryjna
- 102 Brygada Zaopatrzenia
- 71 pułk artylerii
- 961 pułk artylerii rakietowej
- 976 pułk artylerii przeciwpancernej
- 30 pułk łączności
Oficerowie dowództwa
edytujDowódcy armii:
- Filipp Golikow 6–10 sierpnia 1942;
- Bogdan Kołczigin 10–11 sierpnia 1942 (pełniący obowiązki);
- Kiriłł Moskalenko 11 sierpnia 1942 – 3 października 1942;
- Iwan Czistiakow 3–20 października 1942 (pełniący obowiązki);
- Siemion Iwanow 20–25 października 1942 – pełniący obowiązki;
- Wasilij Kuzniecow 25 października – 10 listopada 1942 i 5 grudnia 1942 – 14 grudnia 1943;
- Dmitrij Leluszenko 11 listopada – 5 grudnia 1942;
- Andriej Grieczko 15 grudnia 1943 – sierpień 1945.
Członkowie Rady Wojennej:
- N. Abramow (ros. Н.В. Абрамов) sierpień 1942 – październik 1942;
- W. Łajok (ros. В.М. Лайок) 13 sierpnia – 22 października 1942;
- I. Kolesniczenko (ros. И.С. Колесниченко) 4 listopada – 5 grudnia 1942;
- I. Rybinski (ros. И.Д. Рыбинский) 5 grudnia 1942 – 2 sierpnia 1943;
- I. Wasiljew (ros. И.В. Васильев) 2 sierpnia 1943 – 11 sierpnia 1944;
- M. Szewiakow (ros. М.В. Шевяков) 12–22 sierpnia 1944;
- Konstantin Isajew (ros. К.П. Исаев) 23 sierpnia 1944 – 9 maja 1945.
Szefowie sztabu:
- S. Iwanow (ros. С.П. Иванов) sierpień 1942 – październik 1942;
- I. Krupiennikow (ros. И.П. Крупенников) 1 listopada – 5 grudnia 1942;
- I. Szlomin (ros. И.Т. Шлёмин) 5 grudnia 1942 – 21 stycznia 1943;
- W. Paniuchow (ros. В.В. Панюхов) 21 stycznia 1943 – 9 stycznia 1944;
- G. Chietagurow (ros. Г.И. Хетагуров) 9 stycznia – 17 kwietnia 1944;
- A. Batiunia (ros. А.Г. Батюня) 17 kwietnia 1944 – 13 września 1945.
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Władimir Dajnes, Bataliony karne i oddziały zaporowe Armii Czerwonej. Warszawa 2015, s. 232.
- ↑ Bolesław Dolata, Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa 1971, s.596,598.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 370.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 382.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 383.
Bibliografia
edytuj- Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
- Konstantin Zalesski: Великая Отечественная война. Большая биографическая энциклопедия. Moskwa: AST, 2013. ISBN 978-5-17-078426-4.