Ålesund

Ålesund
	gmina
	Herb
Państwo	Norwegia
Region	Møre og Romsdal
Siedziba	Ålesund
Kod statystyczny	1504
Powierzchnia	98,18 km²
Populacja (2013); • liczba ludności	; 45 033
• gęstość	482,5 os./km²
	Adres urzędu:Keiser Wilhelmsgate 11; 6003 ÅLESUND
	Położenie na mapie okręgu;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ålesund – portowe miasto handlowe położone na zachodnim wybrzeżu Norwegii, u ujścia kilku fiordów do Morza Norweskiego: w tym Grytafjorden, Ellingsøyfjorden i Sulafjorden, w regionie Møre og Romsdal. Położone na półwyspie i kilku wyspach, tworzących dogodny port.

Obecnie centrum rybołówstwa Norwegii, mieści się tutaj wiele zakładów przetwórczych. Ośrodek turystyczny oraz miejsce zawijania wielu promów pasażerskich, głównie z Wysp Brytyjskich, ale także z Ameryki Północnej. Na pobliskiej wyspie Vigra znajduje się port lotniczy Ålesund-Vigra.

W mieście rozwinął się przemysł rybny, włókienniczy, meblarski oraz obuwniczy^[1].

Historia

Początki miasta wiążą się z powstaniem osady przy naturalnej przystani pomiędzy wyspami Aspøy(inne języki) i Nørvøya. W 1793 roku Ålesund, będące częścią Borgund, uzyskało ograniczone przywileje ladested^[2]^[3]. Pełne prawa ladested miejscowość uzyskała w 1837 roku^[3], zaś w 1848 prawa miejskie jako kjøpstad^[2].

W 1825 miasto liczyło ok. 330 mieszkańców. Szybki rozwój nastąpił w momencie, gdy stało się centrum połowu dorszy, które w postaci sztokfiszy eksportowano pod koniec XIX wieku nawet do Hiszpanii; w połowie XX wieku nadal duży ośrodek rybołówstwa i przetwórstwa rybnego, pracującego na rynki południowoeuropejskie. W końcu XIX w. liczyło 8,4 tys. mieszkańców. W 1904 drewniane miasto doszczętnie spłonęło; kompleksową odbudowę w duchu architektury secesyjnej rozpoczęto rok później. Ok. 1925 liczyło 11,6 tys. mieszkańców, w 1960 – 18,9 tys.

Ålesund jest 389. norweską gminą pod względem powierzchni.

Demografia

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 40 295 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 410,42 os./km². Pod względem zaludnienia Ålesund zajmuje 18. miejsce wśród norweskich gmin.

	kobiety	mężczyźni	razem
ludność stan na 1 stycznia 2005
osób	19 893	20 402	40 295
%	49,37%	50,63%	100%

	podst.	średnie	wyższe	niezn.
wykształcenie stan na 1 października 2004
osób	5346	18 300	7385	671
%	16,86%	57,73%	23,3%	2,12%

Edukacja

Według danych z 1 października 2004:

liczba szkół podstawowych (norw. grunnskolar): 21
liczba uczniów szkół podstawowych: 5458

Sport

Aalesunds FK - klub piłkarski

Władze gminy

Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Olaug Flø Brekke, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Bjørn Tømmerdal.

Zobacz też

Przypisy

↑ Ålesund, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-11-28] .
↑ ^a ^b Kilder til Ålesunds historie [online], www.aalesundhistorielag.org [dostęp 2020-09-17] .
↑ ^a ^b JohnJ. Stokkan JohnJ., GeirG. Thorsnæs GeirG., Morten OlsenM.O. Haugen Morten OlsenM.O., Ålesund [online], Store norske leksikon, 29 lipca 2020 [dostęp 2020-09-17] (norw. bokmål).

Bibliografia

dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå
dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen

[PWN-1] Ålesund, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-11-28] .

[kilder-2] Kilder til Ålesunds historie [online], www.aalesundhistorielag.org [dostęp 2020-09-17] .

[snl-3] JohnJ. Stokkan JohnJ., GeirG. Thorsnæs GeirG., Morten OlsenM.O. Haugen Morten OlsenM.O., Ålesund [online], Store norske leksikon, 29 lipca 2020 [dostęp 2020-09-17] (norw. bokmål).

[1]

[2]

[3]