Powiat lubiński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
TexLacerta (dyskusja | edycje) m popr. źródła |
||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 10 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{Polska jednostka administracyjna infobox
|nazwa =
|dopełniacz nazwy = powiatu lubińskiego
|jednostka = [[Powiat (Polska)|powiat]]
|zdjęcie = Górzyn centrum.jpg
|opis zdjęcia = Panorama wsi [[Górzyn (województwo dolnośląskie)|Górzyn]] w [[Rudna (gmina)|gminie Rudna]]
|herb = POL powiat lubiński COA.svg
|flaga = POL powiat lubiński flag.svg{{!}}border
|województwo = {{Państwo|dolnośląskie}}
|
|
|siedziba = [[Lubin]]
|stanowisko zarządzającego = starosta
|zarządzający =
|rok powierzchni = 2024
|powierzchnia = 711,
|rok ludności =
|liczba ludności = 102 872
|gęstość zaludnienia =
|urbanizacja =
|numer kierunkowy = 76
|kod pocztowy = 59-3XX
|tablice rejestracyjne = DLU
|adres urzędu = ul. Jana Kilińskiego
|plan =
|liczba gmin (M) = 1
|liczba gmin (MW) = 1
|liczba gmin (W) = 2
|liczba miejscowości = 83
|
|mapa województwa = Locator map of Lubin County in Lower Silesian Voivodeship.svg
|mapa powiatu =
|kod mapy =
|współrzędne =
|commons = Category:Powiat lubiński
|www =
|bip = https://powiat-lubin.bip.gov.pl/
}}
'''Powiat lubiński''' – powiat w [[Polska|Polsce]], położony w północnej części
== Podział administracyjny ==
Powiat lubiński powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek [[Reforma administracyjna w Polsce (1999)|reformy administracyjnej]], której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami<ref>Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa ({{Dziennik Ustaw|1998|96|603}}).</ref>.
Został stworzony z części znoszonego [[Województwo legnickie|województwa legnickiego]]<ref>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw ({{Dziennik Ustaw|1996|130|612}}).</ref><ref name="rozp_powiaty">Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów ({{Dziennik Ustaw|1998|103|652}}).</ref>. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie wyraźnie zmniejszonym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.|rok=1974|miejsce=[[Warszawa]]|strony=214|wydawca=[[Główny Urząd Statystyczny]], Biuro Spisów}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie |data = 1975-03 |data dostępu = 2024-10-01 |s = 2-3 |miejsce=[[Warszawa]]|opublikowany = [[Główny Urząd Statystyczny]], Biuro Spisów |url = https://statlibr.stat.gov.pl/F/?func=direct&doc_number=000077556 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie |data = 1975-08 |data dostępu = 2024-10-01 |s = 1-3 |miejsce=[[Warszawa]]|opublikowany = [[Główny Urząd Statystyczny]], Biuro Spisów |url = https://statlibr.stat.gov.pl/F/?func=direct&doc_number=000077556 |język = pl}}</ref>. Wchodzące wówczas w jego skład gminy [[Chocianów (gmina)|Chocianów]] i [[Polkowice (gmina)|Polkowice]] stały się częścią [[Powiat polkowicki|powiatu polkowickiego]]. Przysiółek Dębinki, który w 1987 roku został wyłączony z [[Rudna (gmina)|gminy Rudna]] do [[Pęcław (gmina)|gminy Pęcław]]<ref>Uchwała nr XVIII/132/87 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Legnicy z dnia 26 czerwca 1987 r. w sprawie zmiany granic gmin Pęcław i Rudna ({{Monitor Polski|1987|33|289}}).</ref>, wraz z nią po reformie wszedł w skład [[Powiat głogowski|powiatu głogowskiego]]<ref name="rozp_powiaty" />.
Z powiatem lubińskim graniczą jednostki<ref>{{Cytuj |tytuł = Państwowy Rejestr Granic (PRG) |data dostępu = 2024-10-01 |opublikowany = [[Główny Urząd Geodezji i Kartografii]] |url = https://www.geoportal.gov.pl/pl/dane/panstwowy-rejestr-granic-prg/ |język = pl}}</ref>:
* [[powiat głogowski]] od północy,
* [[powiat górowski]] od północnego wschodu,
* [[powiat wołowski]] od wschodu,
* [[powiat legnicki]] od południa,
* [[powiat polkowicki]] od zachodu.
W skład powiatu wchodzą 4 gminy: 1 [[Gmina miejska|miejska]], 1 [[Gmina miejsko-wiejska|miejsko-wiejska]] oraz 2 [[Gmina wiejska|wiejskie]]. Na jego terenie położone są dwa miasta: [[Lubin]] oraz [[Ścinawa]]<ref name="TERYT">Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego ({{Dziennik Ustaw|1998|157|1031}}).</ref>.
{| class="wikitable sortable"
|+
! colspan="4" | Gmina<ref name="TERYT" />
! rowspan="2" | {{Tooltip|Pow.|Powierzchnia w km².}}<br />(2024)<ref name="gminy_2024">{{Cytuj |tytuł = Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r. |data = 2024-07-22 |data dostępu = 2024-10-01 |miejsce = Warszawa |s = tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin |opublikowany = [[Główny Urząd Statystyczny]] |url = https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-roku,7,21.html |język = pl}}</ref>
! rowspan="2" | {{Tooltip|Ludność|W granicach z 1 stycznia 2024 roku.}}<br />(2023)<ref name="gminy_2024" />
! rowspan="2" | Siedziba<ref>Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw ({{Monitor Polski|2017|853}}).</ref>
|-
! TERYT
! Typ
! colspan="2" | Nazwa
|-
| 0211011
| miejska
| style="text-align:
| '''[[Lubin]]'''
| {{L|f=tak|40.76}}
| {{L|f=tak|67620}}
| —
|-
| 0211022
|
| style="text-align:
| '''[[Lubin (gmina wiejska)|Lubin]]'''
| {{L|f=tak|289.80}}
| {{L|f=tak|18467}}
| ''{{Tooltip|[[Lubin]]|Nie wchodzi w skład gminy.}}''
|-
| 0211032
| wiejska
| style="text-align:
| '''[[Rudna (gmina)|Rudna]]'''
| {{L|f=tak|216.63}}
| {{L|f=tak|7429}}
| [[Rudna (województwo dolnośląskie)|Rudna]]
|-
| 0211043
| miejsko-wiejska
| style="text-align: center;" | [[Plik:POL Ścinawa COA.svg|25x25px]]
| '''[[Ścinawa (gmina)|Ścinawa]]'''
| {{L|f=tak|164.43}}
| {{L|f=tak|9356}}
| [[Ścinawa]]
|}
W 2021 roku doszło do próby zmiany granic powiatu. Władze [[Wińsko (gmina)|gminy Wińsko]], należącej do sąsiedniego [[Powiat wołowski|powiatu wołowskiego]], złożyły do [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji|MSWiA]] wniosek o przyłączenie do powiatu lubińskiego. Wniosek został rozpatrzony negatywnie przez [[Rada Ministrów w Polsce|Radę Ministrów]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2021 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta |data = 2021-07-30 |data dostępu = 2024-10-01 |s = 32-35 |opublikowany = [[Rządowe Centrum Legislacji]] |url = https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//3/12348951/12802515/dokument515486.pdf |język = pl}}</ref>.
== Pokrycie terenu ==
Powiat lubiński według danych z 2024 roku zajmował powierzchnię 711,62 km², co stanowiło 3,57% powierzchni województwa dolnośląskiego. Pod względem powierzchni zajął 214. lokatę wśród 314 powiatów Polski<ref name="pow_2024">{{Cytuj |tytuł = Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r. |data = 2024-07-22 |data dostępu = 2024-10-01 |miejsce = Warszawa |s = tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu |opublikowany = [[Główny Urząd Statystyczny]] |url = https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-roku,7,21.html |język = pl}}</ref>. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (56,1%) oraz leśne (33,3%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 9,6% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 1,0%<ref name="pokrycie_terenu">{{Cytuj |tytuł = Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2024 (woj. dolnośląskie, pow. lubiński). |data dostępu = 2024-10-01 |opublikowany = [[Główny Urząd Geodezji i Kartografii]] |url = https://opendata.geoportal.gov.pl/ZestawieniaZbiorczeEGiB/2024/02/0211.xlsx |język = pl}}</ref>.
{{Pokrycie terenu
| jednostka = powiecie lubińskim
| ogółem = 711.62
| stan = 1 stycznia 2024 r.
| źródło = <ref name="pokrycie_terenu" />
| miasto = 54.30
| wieś = 657.32
| grunty rolne = 399.02
| grunty leśne = 236.66
| grunty zabudowane = 68.53
| grunty pod wodami = 6.95
| tereny różne = 0.46
}}
== Demografia ==
{{Wykres demograficzny
| tytuł = '''Liczba mieszkańców w powiecie lubińskim w latach 1998–2022'''
| źródło = Bank Danych Lokalnych<ref name="BDL" />. Stan w dniu 31 grudnia.
| szerokość = 650
| wysokość = 250
| rok1 = 1998 || pop1 = 110471
| rok2 = 2000 || pop2 = 106437
| rok3 = 2002 || pop3 = 106405
| rok4 = 2004 || pop4 = 106041
| rok5 = 2006 || pop5 = 105502
| rok6 = 2008 || pop6 = 105248
| rok7 = 2010 || pop7 = 106973
| rok8 = 2012 || pop8 = 106818
| rok9 = 2014 || pop9 = 106433
| rok10 = 2016 || pop10 = 106355
| rok11 = 2018 || pop11 = 106254
| rok12 = 2020 || pop12 = 104480
| rok13 = 2022 || pop13 = 103426
}}
Według stanu z dnia 31 grudnia 2023 roku w powiecie lubińskim zamieszkiwało 102 872 mieszkańców: 53 493 kobiet (52,0% ludności) i 49 379 mężczyzn (48,0%), czyli 3,57% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 145 osób na km². Pod względem ludności powiat lubiński zajął w 2024 roku 73. lokatę wśród 314 powiatów Polski<ref name="pow_2024" />.
Wskaźnik urbanizacji wyniósł 70,8% (ósma najwyższa wartość w Polsce); w miastach w tym dniu mieszkało 72 871 osób, zaś na wsi 30 001 osób<ref name="BDL">{{Cytuj |tytuł = Bank Danych Lokalnych |data dostępu = 2024-10-01 |opublikowany = [[Główny Urząd Statystyczny]] |url = https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start |język = pl}}</ref>.
{{Sytuacja demograficzna
| jednostka = powiecie lubińskim
| ogółem = 102872
| stan = 31 grudnia 2023 r.
| źródło = <ref name="BDL" />
| kobiety = 53493
| mężczyźni = 49379
| miasto = 72871
| wieś = 30001
| przedprodukcyjny = 18191
| produkcyjny = 58101
| poprodukcyjny = 26580
}}
{{Piramida wieku
| jednostka = powiatu lubińskiego
| stan = 31 grudnia 2023 r.
| źródło = <ref name="BDL" />
| max = 5000
| linie główne = 1000
| linie pomocnicze = 500
| k85 = 1340 || m85 = 584
| k80 = 1381 || m80 = 782
| k75 = 2626 || m75 = 1805
| k70 = 4091 || m70 = 3014
| k65 = 4267 || m65 = 3256
| k60 = 3434 || m60 = 2930
| k55 = 2822 || m55 = 2672
| k50 = 3478 || m50 = 3451
| k45 = 4373 || m45 = 4516
| k40 = 4430 || m40 = 4429
| k35 = 3703 || m35 = 3728
| k30 = 3060 || m30 = 3209
| k25 = 2475 || m25 = 2584
| k20 = 2122 || m20 = 2166
| k15 = 2509 || m15 = 2693
| k10 = 2749 || m10 = 2818
| k5 = 2626 || m5 = 2623
| k0 = 2007 || m0 = 2119
}}
== Gospodarka ==
W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,5 tys. mieszkańców, co stanowi [[Stopa bezrobocia|stopę bezrobocia]] na poziomie 4% do aktywnych zawodowo<ref>{{Cytuj |autor = GUS |tytuł = Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu listopada 2019 r. |data dostępu = 2020-01-15 |opublikowany = stat.gov.pl |url = https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobotni-zarejestrowani-i-stopa-bezrobocia-stan-w-koncu-listopada-2019-r-,2,88.html |język = pl}}</ref>.
Dominującą pozycję wśród przedsiębiorstw ma górnicza spółka [[KGHM Polska Miedź]] z siedzibą w Lubinie. Na terenie powiatu znajdują się też [[Zakłady Górnicze Lubin]] i [[Huta Miedzi Cedynia]] w [[Orsk (
== Transport ==
Linia 125 ⟶ 206:
=== Publiczny transport zbiorowy ===
==== Przewozy kolejowe ====
Według stanu na rok 2018, po linii nr 273 kursują pasażerskie [[Pociąg osobowy|pociągi osobowe]] (nazwa handlowa [[Regio|REGIO]]) obsługiwane przez [[Polregio|Przewozy Regionalne]] oraz [[Pasażerskie przewozy kwalifikowane|pociągi kwalifikowane]] spółki [[PKP Intercity]] kategorii [[Twoje Linie Kolejowe|TLK]] i [[InterCity|IC]]<ref>
Od 2019 roku po kilkuletniej przerwie wznowiono ruch pasażerski pociągów na linii Legnica
==== Przewozy autobusowe ====
W Lubinie funkcjonuje
Operatorem systemu powiatowych linii autobusowych (''Lubińskie Przewozy Pasażerskie'') na lata 2016-2019, następnie 2021-2024 w drodze przetargów wybrano [[prywatyzacja|sprywatyzowane]] przedsiębiorstwo [[Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Lubinie|PKS Lubin]]<ref name="PPP">{{Cytuj stronę | url = https://transinfo.pl/infobus/ruszaja-powiatowe-przewozy-pasazerskie-w-lubinie_more_85715/ | tytuł = Ruszają Powiatowe Przewozy Pasażerskie w Lubinie | nazwisko = Chryc | imię = Dariusz | data = 2016-07-01 | praca = infobus.pl | data dostępu = 2018-11-22 | archiwum = http://archive.fo/xruEp | zarchiwizowano = 2018-11-22}}</ref><ref name="PPP2">{{Cytuj stronę | url = https://web.archive.org/web/20220127131856/https://transinfo.pl/infobus/pks-lubin-z-liniowym-kontraktem-na-cztery-lata/ | tytuł = PKS Lubin z liniowym kontraktem na cztery lata
| data = 2021-02-15 | praca = transinfo.pl | zarchiwizowano = 2022-01-27 }}</ref>.
== Starostowie lubińscy ==
Na podstawie źródła<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Słownik biograficzny współczesnych starostów | autor = Rafał Rudka (red.) | wydawca = [[Związek Powiatów Polskich]] | miejsce = Warszawa | data = 2022 | strony = 26 | isbn = 978-83-62251-80-3 | tom = I | tytuł tomu = Starostowie województwa dolnośląskiego | data dostępu = 2024-01-25 | url = https://zpp.pl/storage/files/2022-03//755037f15c314ac4ace516eaaba39ee13943.pdf}}</ref>:
* [[Józef Bober]] (1 stycznia 1999 – 19 listopada 2002)
* Marcin Sutkowski (19 listopada 2002 – 16 września 2003)
* Piotr Anacki (29 września 2003 – 27 listopada 2006)
* Małgorzata Drygas-Majka (27 listopada 2006 – 2 grudnia 2010)
* Tadeusz Kielan (2 grudnia 2010 – 28 czerwca 2012)
* Adam Myrda (28 czerwca 2012 – 26 marca 2022)<ref>{{Cytuj |tytuł = Zmarł starosta lubiński Adam Myrda |autor = Aneta Kaczmarek |data = 2022-03-28 |data dostępu = 2024-10-01 |opublikowany = Portal Samorządowy |język = pl |url = https://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/zmarl-starosta-lubinski-adam-myrda,365134.html}}</ref>
* Paweł Kleszcz (od 8 kwietnia 2022)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.lubin.pl/powiat-lubinski-z-nowym-starosta/ | tytuł = Powiat lubiński z nowym starostą | data = 8 kwietnia 2022 | opublikowany = lubin.pl | data dostępu = 2024-03-01}}</ref>
== Zobacz też ==
Linia 145 ⟶ 236:
{{Powiat lubiński (dawny)}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Powiat lubiński| ]]
| |||