Antonio Cánovas del Castillo: Różnice pomiędzy wersjami

| grafika = [[Plik:Canovas2Antonio Cánovas del Castillo ret.jpg|180px]]

'''Antonio Cánovas del Castillo''' (ur. [[8 lutego]] [[1828]] r. w [[Malaga|Maladze]], zm. [[8 sierpnia]] [[1897]] r. w [[Gipuzkoa|Guipúzcoa]]) -– [[polityk]] [[Hiszpania|hiszpański]], twórca i przywódca [[Partia Liberalno-Konserwatywna|Partii Konserwatywnej]] i kilkakrotny premier, współautor konstytucji z 1876 r<ref name=":0">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Antonio-Canovas-del-Castillo |tytuł = Antonio Cánovas del Castillo |data dostępu = 2022-09-30}}</ref>. Przyczynił się do restauracji [[Burbonowie|Burbonów]] na tron hiszpański. Zginął zabity przez [[anarchia|anarchistę]]<ref name=":0" />.

== BiografiaŻyciorys ==

Po śmierci ojca przyjechał do [[Madryt]]u, gdzie pozostawał pod kuratelą swojego krewnego, pisarza Serafina Estébanez Calderona i bankowca José Salamanki. Studiował prawo na [[Uniwersytet Madrycki|Uniwersytecie Madryckim]]. Już w 1852 roku poznał generała [[Leopoldo O'Donnell]]a, któremu kilka lat później będzie doradzał w najważniejszych politycznych sprawach. Współuczestniczył w konspiracji O'Donella w roku 1854, której zresztą sam był pomysłodawcą. W tym samym roku (1854) został wybrany do lokalnego parlamentu prowincji Malaga. Ze względu na brak chęci, by wesprzeć rząd [[Baldomero Espartero]]–O'Donnell, zdecydował się zrezygnować z tej funkcji, aby przyjąć prestiżowe stanowisko zaproponowane mu przez rząd [[Watykan]]u (1855)<ref name=":0" />.

Po powrocie z [[Włochy|Włoch]] w roku 1857 pracował na różnych posadach w rządzie hiszpańskim, do czasu, kiedy w 1864 roku został ministrem spraw wewnętrznych i administracji w rządzie [[Alejandro Mon]]a. Rok później został ministrem ds. kolonializmu, tym razem w rządzie O'Donella. Był członkiem parlamentu, zwołanego przez generała [[Juan Prim|Juana Prima]] w 1868 r. po detronizacji [[Izabela II Hiszpańska|Izabelli II]] 29 września, aczkolwiek odmówił poparcia monarchii Amadeusza (1870-73). Zamiast tego został liderem tych, którzy popierali [[Alfons XII Burbon|Alfonsa XII]] i przygotowywał jego powrót na tron. Po osiągnięciu swojego celu i ogłoszeniu przez generała [[Arsenio Martínez-Campos|Arsenio Martíneza-Camposa]], w [[Sagunto]] 29 grudnia 1874, powrotu króla, został mianowany premierem wspólnie z przywódcą Partii Liberalnej [[Práxedes Mateo Sagasta|Práxedesem Mateo Sagasta]]. Po śmierci Alfonsa XII, 25 listopada 1885 r., zajął się pokojowym przekazaniem władzy królowej [[Maria Krystyna Austriacka|Marí Cristinie]] oraz zapewnieniem dojścia do tronu [[Alfons XIII Hiszpański |Alfonsowi XIII]]. Gwarantował to tzw. "Pakt w Pardo", zawarty przez Sagasta i Martíneza Camposa z Canovasem, który zmuszał on tego ostatniego do rezygnacji z funkcji premiera. Był głównym autorem konstytucji Hiszpanii, uchwalonej w 1876 r<ref name=":0" />.

Jego polityka krajowa przyniosła Hiszpanii porządek społeczny oraz w pewnym stopniu stan jedności narodowej, jednakże nie zaspokoił potrzeb klasy robotniczej. W kwestii [[Kuba|Kuby]] był zwolennikiem polityki wojennej i nie sprostał wcieleniu w życie żadnych reform liberalnych w tym kraju.<ref name=":0" />.

W wieku 69 lat został zamordowany przez anarchistę Michele Angiolillo, pochodzącego z Włoch<ref name=":0" />.

Canovas del Costillo był człowiekiem wykształconym, członkiem [[Królewska Akademia Hiszpańska|Królewskiej Akademii Hiszpańskiej]], autorem wielu publikacji historycznych<ref name=":0" />.