Herb Ełku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawa linkowań i typografii
 
(Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 25 użytkowników)
Linia 1:
{{Herb infobox
[[Plik:POL Ełk COA.svg|thumb|150px|right|Oficjalny [[Herb]] [[Ełk]]u]]
|nazwa = Herb Ełku
[[Plik:POL Ełk old COA.svg|thumb|150px|right|[[Herb]] [[Ełk]]u w latach 1967-1999]]
|grafika =
[[Plik:LyckCOA.JPG|thumb|350PX|[[Herb]] [[Ełk]]u - forma przedwojenna]]
|opis grafiki =
|typ herbu = miejski
|alternatywne nazwy =
|projektant =
|pierwsza wzmianka =
|wprowadzony =
|ostatnie zmiany =
|wycofany =
|commons = Category:Symbols of Ełk
}}
'''Herb Ełku''' – jeden z symboli miasta [[Ełk]] w postaci [[herb]]u<ref>{{Cytuj stronę | url =https://prawomiejscowe.pl/UrzadMiastaElk/document/206999/Uchwa%C5%82a-XIX_195_16 | tytuł =UCHWAŁA NR XIX.195.16 Rady Miasta Ełku z dnia 25 maja 2016 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Ełku. | opublikowany =Biuletyn Informacji Publicznej | data dostępu =2021-04-08}}</ref>.
 
== Wygląd i symbolika ==
Obecny herb [[Ełk]]u został zmieniony w związku z wizytą w mieście [[papież]]a [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]] w 1999 roku. Zmianie uległa kolorystyka herbu, dodano też [[insygnia]] papieskie. Obecny herb to biały jeleń, którego kopyta, poroże oraz język są koloru czerwonego, skaczący w lewą stronę, obok drzewostanu koloru złotego. W lewym górnym polu tarczy infuła koloru czerwonego na tle dwóch skrzyżowanych złotych pastorałów, ponieważ Ełk jest stolicą [[Diecezja ełcka|Diecezji Ełckiej]] oraz siedzibą biskupów. Wszystkie symbole umieszczone są na niebieskim tle, co oznacza czyste powietrze i jeziora.
Herb [[Blazonowanie|przedstawia]] na niebieskiej [[tarcza (heraldyka)|tarczy]] białego jelenia, którego kopyta, poroże oraz język są koloru czerwonego, skaczącego w heraldycznie lewą stronę, obok drzewostanu koloru złotego. W lewym górnym polu tarczy [[Mitra (nakrycie głowy)|infuła]] koloru czerwonego na tle dwóch skrzyżowanych złotych [[pastorał]]ów.
 
Pastorały nawiązują do siedziby biskupów [[Diecezja ełcka|Diecezji Ełckiej]]. Barwa niebieska symbolizuje czyste powietrze i [[jezioro|jeziora]]. Herb widnieje również na [[flaga Ełku|fladze Ełku]].
Insygnia papieskie - [[tiara]] i dwa skrzyżowane [[pastorał]]y - umieszczono w prawym górnym ([[heraldyka|heraldycznie]], czyli lewym górnym na ekranie) rogu pola herbowego.
 
== Historia ==
W porównaniu z poprzednim herbem, całość została staranniej opracowana, pojawiło się więcej szczegółów, na przykład szczegóły anatomiczne jelenia. Usunięto zieloną murawę oraz pień ściętego drzewa, obecne w poprzednim wzorze herbu. Drzewa zmieniły kolor z zielonego na żółty.
[[Plik:POL Ełk old COA.svg|thumb|150px|right|Oficjalny [[Herb]] [[Ełk]]uw latach 1967-1999]]
[[Plik:LyckCOA.JPG|thumb|350PX150px|[[Herb]] [[Ełk]]u - forma przedwojennaprzedwojenny]]
W 1669 roku, dziesięć lat po tragicznym w skutkach najeździe Tatarów na Ełk, Książeksiążę [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyk Wilhelm]] nadając miastu powtórnie prawa miejskie wprowadził również obowiązek posługiwania się pieczęcią z wyobrażeniem Janusa[[Janus]]a, rzymskiego boga o dwóch twarzach. Nie są znane powody wprowadzenia nowego znaku być może miało to związek z imieniem ówczesnego burmistrza o tym imieniu, lub z próbą wkupienia się w łaski bożka -, który wedle pogańskich wierzeń strzegł bezpieczeństwa bram i drzwi. Wyobrażenie Janusa funkcjonowało jako herb miasta przez okres trzech stuleci. Stary herb przedstawiający jelenia, który skacze zza drzew, z czasów króla [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] nie był już potrzebny, postanowiono go zatem sprzedać. Swój [[Herb Szczytna|herb]] od Ełku zakupiło [[Szczytno]].
 
W 1999 roku herb Ełku został zmieniony w związku z wizytą w mieście [[papież]]a [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]]. Zmianie uległa kolorystyka herbu, dodano też [[insygnia]] papieskie. W porównaniu z poprzednim herbem, całość została staranniej opracowana, pojawiło się więcej szczegółów, na przykład szczegóły anatomiczne jelenia. Usunięto zieloną murawę oraz pień ściętego drzewa, obecne w poprzednim wzorze herbu. Drzewa zmieniły kolor z zielonego na żółty.
W 1669 roku, dziesięć lat po tragicznym w skutkach najeździe Tatarów na Ełk, Książe [[Fryderyk Wilhelm]] nadając miastu powtórnie prawa miejskie wprowadził również obowiązek posługiwania się pieczęcią z wyobrażeniem Janusa rzymskiego boga o dwóch twarzach. Nie są znane powody wprowadzenia nowego znaku być może miało to związek z imieniem ówczesnego burmistrza o tym imieniu, lub z próbą wkupienia się w łaski bożka - który wedle pogańskich wierzeń strzegł bezpieczeństwa bram i drzwi. Wyobrażenie Janusa funkcjonowało jako herb miasta przez okres trzech stuleci.
 
== Legenda ==
Herb widnieje również na [[flaga Ełku|fladze Ełku]].
{{Cytat
|treść = ''Działo się to dawno temu, kiedy Jaćwingowie zamieszkiwali Mazury. W miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się Ełk, stała mała osada założona przez Jaćwingów. Był to lud spokojny, trudniący się uprawą roli, hodowlą zwierząt oraz myślistwem. W tej wiosce mieszkał chłopiec o imieniu Staś. Pewnego dnia wybrał się na grzyby do lasu. Wtem zauważył sarnęłanię z maleńkim jelonkiem. Ukryty za krzakiem uważnie przyglądał się im. Nagle strzała z łuku przeszyła szyję dorosłego zwierzęcia, które padło na ziemię. Zrozpaczony Staś podszedł bliżej. Leśną ciszę przerwały krzyki myśliwych dochodzące z głębi lasu. Wtem chłopiec usłyszał piskliwy głos małego jelenia. Staszek bez wahania wziął go na ręce i zaczął uciekać. Przez pewien czas potajemnie karmił i opiekował się nim. Gdy stwierdził, że jeleń jest już wystarczająco samodzielny, wypuścił go do lasu. Od tego momentu minęło parę lat. Beztroskie życie Jaćwingów przerwał najazd krzyżacki. Palili każdą napotkaną miejscowość i mordowali ludność. Wkrótce dotarli w okolice wsi Staszka. W osadzie wybuchła ogólna panika. Ludzie zostawiając dobytek, uciekali do lasu. Najeźdźcy ruszyli za nimi w pogoń. Dzięki koniom szybko znaleźli się na skraju lasu. Staszek, który nie zdążył uciec, skrył się w krzakach. Brodaty Krzyżak zauważył go i podjechał do niego. Wyjął miecz i uniósł go do góry. Wtem z lasu wybiegł olbrzymi jeleń. Stojąc na dwóch nogach ryknął tak straszliwie, że spłoszył konie najeźdźców, które pognały daleko. Wieś została uratowana. Wszyscy bardzo się cieszyli. Na pamiątkę tego wydarzenia, w 1513 roku Ełk otrzymał herb z wizerunkiem jelenia.''
}}
 
== Legenda o herbie EłkuPrzypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
''Działo się to dawno temu, kiedy Jaćwingowie zamieszkiwali Mazury. W miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się Ełk, stała mała osada założona przez Jaćwingów. Był to lud spokojny, trudniący się uprawą roli, hodowlą zwierząt oraz myślistwem. W tej wiosce mieszkał chłopiec o imieniu Staś. Pewnego dnia wybrał się na grzyby do lasu. Wtem zauważył sarnę z maleńkim jelonkiem. Ukryty za krzakiem uważnie przyglądał się im. Nagle strzała z łuku przeszyła szyję dorosłego zwierzęcia, które padło na ziemię. Zrozpaczony Staś podszedł bliżej. Leśną ciszę przerwały krzyki myśliwych dochodzące z głębi lasu. Wtem chłopiec usłyszał piskliwy głos małego jelenia. Staszek bez wahania wziął go na ręce i zaczął uciekać. Przez pewien czas potajemnie karmił i opiekował się nim. Gdy stwierdził, że jeleń jest już wystarczająco samodzielny, wypuścił go do lasu. Od tego momentu minęło parę lat. Beztroskie życie Jaćwingów przerwał najazd krzyżacki. Palili każdą napotkaną miejscowość i mordowali ludność. Wkrótce dotarli w okolice wsi Staszka. W osadzie wybuchła ogólna panika. Ludzie zostawiając dobytek, uciekali do lasu. Najeźdźcy ruszyli za nimi w pogoń. Dzięki koniom szybko znaleźli się na skraju lasu. Staszek, który nie zdążył uciec, skrył się w krzakach. Brodaty Krzyżak zauważył go i podjechał do niego. Wyjął miecz i uniósł go do góry. Wtem z lasu wybiegł olbrzymi jeleń. Stojąc na dwóch nogach ryknął tak straszliwie, że spłoszył konie najeźdźców, które pognały daleko. Wieś została uratowana. Wszyscy bardzo się cieszyli. Na pamiątkę tego wydarzenia, w 1513 roku Ełk otrzymał herb z wizerunkiem jelenia.''
* {{Cytuj|autor = Andrzej Plewako; Józef Wanag |tytuł = Herbarz miast polskich |data = 1994 |isbn = 83-213-3568-3 |inni = Sławomir Suski (il.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo „Arkady” |oclc = 69293598 }}
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://www.castlesofpoland.com/prusy/elkdzis_po044.htm Kamień z dawnym herbem Ełku]
* [http://www.ngw.nl/intheraldrywiki/pol/e/elkindex.htmphp?title=E%C5%82k Heraldry of the World - Ełk]
 
=== Biblografia ===
* Andrzej Plewako, Józef Wanag "Herbarz miast polskich", wydawnictwo "Arkady" Warszawa 1994, ISBN 83-213-3568-3
 
== Zobacz też ==
* [[Flaga Ełku]]
* [[Hejnał Ełku]]
 
{{Herby miast województwa warmińsko-mazurskiego}}
<!--Jeśli ktoś wie coś o pochodzeniu herbu z Janusem, będę wdzięczny za informacje -->
 
[[Kategoria:Herby miast województwa warmińsko-mazurskiego|EłkElk]]
[[Kategoria:Ełk]]