Wikipedysta:Zielonooki/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków |
m drobne techniczne |
||
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 33:
=== Kariera ===
==== Lata 50. „Najpiękniejsza Włoszka w Tunezji” ====
Pierwszym filmem Cardinale, w którym wystąpiła (wraz z kolegami z klasy) był [[Film krótkometrażowy|krótkometrażowy]] obraz francuskiego reżysera [[René Vautier]]a, ''Anneaux d'or'', z powodzeniem zaprezentowany na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie|Festiwalu Filmowym w Berlinie]]. Film sprawił, że została małą lokalną celebrytką{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=23}} i doprowadził do tego, że została zauważona przez [[Jacques Baratier|Jacquesa Baratiera]], który zaproponował jej niewielką rolę w [[Goha]]. Propozycję zaakceptowała niechętnie po tym, jak Baratier wyjaśnił, że chce, aby w głównej roli u boku egipskiego aktora Omara Sharifa zagrała tunezyjska aktorka, a nie Włoszka. Pojawienie się Cardinale na planie zdjęciowym było jej debiutem w filmie fabularnym{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=21}}. Punkt zwrotny nastąpił w 1957 r. podczas Tygodnia Kina Włoskiego w Tunisie, kiedy wygrała konkurs na „Najpiękniejszą Włoszkę w Tunezji”{{odn|Müller|2004|s=210}}. Pierwszą nagrodą był wyjazd na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji|Festiwal Filmowy w Wenecji]]. Po zauważeniu przez kilku producentów filmowych, została zaproszona na studia w [[Centro sperimentale di cinematografia|Centro Sperimentale di Cinematografia]] w Rzymie pod kierunkiem [[Tina Lattanzi|Tiny Lattanzi]]. Przerwała je szybko, gdyż pomimo niezwykle fotogenicznego wyglądu miała problemy z zadaniami aktorskimi, co było spowodowane częściowo trudnościami opanowania języka włoskiego{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=41}}. Wyjechała pod koniec pierwszego semestru, postanowiając powrócić do domu. Wkrótce jednak jej twarz znalazła się na okładce popularnego tygodnika [[Epoca (czasopismo)|Epoca]], co spowodowało, że postanowiła kontynuować karierę aktorską{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=42}}<ref group=uwaga>Konkurs piękności miał na celu zebranie pieniędzy na cele charytatywne. Matka Cardinale była w komitecie charytatywnym. Aktorka wspominała, że została wepchnięta na scenę przez kogoś, gdy pomagała w organizacji, a następnie została ogłoszona zwycięzcą. W tym czasie Cardinale miała świadectwo nauczycielskie i miała nadzieję uczyć w jednej z tunezyjskich szkół położonych na pustyni. Ponieważ pragnęła zostać nauczycielką, nie interesowały jej liczne kontrakty filmowe oferowane jej podczas wizyty w Wenecji. Kolejne oferty pojawiły się po jej powrocie do Tunezji.</ref>.
[[Plik:Maledetto imbroglio-Cardinale.jpg|thumb|left|240px|Claudia Cardinale w filmie [[Pietro Germi]]ego ''[[W ślepej uliczce]]'' (1959)]]
Po powrocie do Tunisu Cardinale odkryła niespodziewanie, że jest w ciąży. W tym czasie była w związku ze starszym o około 10 lat [[Francuzi|Francuzem]], który rozpoczął się, gdy miała zaledwie 17 lat i trwał około roku. Po tym jak jej chłopak dowiedział się, że jest w stanie błogosławionym, namawiał ją, aby poddała się aborcji, ale zdecydowała się urodzić dziecko{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=29-30}}. Aktorka nigdy nie ujawniła, kto był ojcem jej pierwszego dziecka. Wyjawiła natomiast, że została zgwałcona<ref name="Onet">{{Cytuj |autor = |tytuł = Claudia Cardinale: ikona włoskiego kina i muza Felliniego|data dostępu = 2022-02-21 |opublikowany = [[Onet.pl]]|url = https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/claudia-cardinale-ikona-wloskiego-kina-i-muza-felliniego-konczy-83-lata/0ztx87w |data = 15 kwietnia 2021|język = pl}}</ref>. Zdarzenie miało miejsce w Tunisie – mieście, w którym się urodziła i spędziła najmłodsze lata: „W tym czasie przeżywałam bardzo delikatny moment w moim życiu. Mężczyzna, którego nie znałam, znacznie starszy ode mnie, wepchnął mnie do samochodu i zgwałcił. To było straszne, ale najlepsze jest to, że mój cudowny Patrick narodził się z tej przemocy. W rzeczywistości, mimo że byłam w bardzo skomplikowanej sytuacji jako samotna matka, postanowiłam nie dokonywać aborcji. Kiedy ten mężczyzna dowiedział się o mojej ciąży, pojawił się, domagając się abym zdecydowała się na aborcję. Ani przez chwilę nie myślałam o pozbyciu się mojego stworzenia! Rozmawiałam o tym z moimi wspaniałymi rodzicami i moją siostrą Blanche i wszyscy zdecydowaliśmy, że moje dziecko będzie dorastać w rodzinie, jak młodszy brat.” – wspominała po latach w wywiadzie dla [[Corriere della Sera]]<ref name="Constantini">{{Cytuj |autor = Emilia Constantini|tytuł = Claudia Cardinale e l’orrore dello stupro: «Ma nacque il mio Patrick»|data dostępu = 2022-02-21 |opublikowany = [[Corriere della Sera]]|url = https://www.corriere.it/esteri/17_ottobre_15/claudia-cardinalee-quegli-abusi-attricigiovanissima-fui-stuprata-1b115f16-b10f-11e7-8c8a-61b69bf57dc4.shtml |data = 14 października 2017 |język = it}}</ref>.
Linia 60:
W 1962 roku Cardinale zagrała u boku Jean-Paula Belmondo jako Vénus w osadzonym w XVIII wieku francuskim filmie przygodowym ''[[Cartouche-zbójca]]'' ({{wł.|Cartouche}}). Ta rola sprawiła, że weszła w poczet głównych gwiazd filmowych we Francji{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=47}}. W ''[[Samotność (film 1962)|Samotności]]'' ({{wł.|Senilità}}) Bologniniego wcieliła się w rolę młodziutkiej dziewczyny, Angioliny Zarri, która budzi zainteresowanie zblizającego się do czterdziestki, żyjącego w świecie książek Emilio Brentaniego (w tej roli wystąpił [[Anthony Franciosa|Anthony'ego Franciosy]]). Postać, którą zagrała scenarzysta filmowy Jacek Klinowski opisuje jako „porywającą i uderzająco piękną dwudziestolatkę”{{odn|Klinowski|Garbicz|2012|s=390}}. W tym samym roku Cardinale udzieliła wywiadu pisarzowi [[Alberto Moravia|Alberto Moravii]], który w filmach skupił się wyłącznie na jej seksualności i obrazie ciała, traktując ją jako przedmiot. Cardinale zwróciła mu uwagę: „Użyłam swojego ciała jako maski, jako wyobrażenia siebie”{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=198-199}}. Wywiad został opublikowany w Esquire pod tytułem ''The Next Goddess of Love'' ({{pol.|Nowa bogini miłości}}). Cardinale z rozbawieniem odkryła, że wywiad zainspirował pisarza do opublikowania w następnym roku ''La dea dell'amore'' ({{pol.|Bogini miłości}}), w której jedna z postaci, ze swoim pięknym wyglądem fizycznym i naturalnymi kształtami, bardzo przypominała Cardinale{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=198-199}}. Zaledwie kilka lat później zagrała podobną postać w filmie opartym na innej powieści Moravii, ''[[Czas obojetności]]'' ({{wł.|Gli Indifferenti}})<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Gli indifferenti |data dostępu = 2022-02-13 |opublikowany = MyMovies.it|url = https://web.archive.org/web/20150808110953/http://www.mymovies.it/dizionario/recensione.asp?id=11939 |data = |język = it}}</ref>.
Plik:Ottoemezzo-Cardinale.png|Claudia Cardinale w ''[[8½|Osiem i pół]]'' [[Federico Fellini]]ego (1963 r.)
Plik:Ragazzavaligia-Cardinale.jpg|Claudia Cardinale w filmie [[Valerio Zurlini]]ego ''[[Dziewczyna z walizką]]'' (1961 r.)
Plik:C Cardinale et J Perrin film 1961.jpg|Claudia Cardinale i [[Jacques Perrin]] w filmie w filmie [[Valerio Zurlini]]ego ''[[Dziewczyna z walizką]]'' (1961 r.)
Plik:Ragazza di Bube-Cardinale.jpg|Claudia Cardinale w filmie ''[[Jego dziewczyna]]'' ({{wł.|La ragazza di Bube}}) [[Luigi Comencini|Luigiego Comenciniego]] (1963 r.)
</gallery
Najlepszym i najbardziej płodnym okresem w jej karierze był rok 1963, kiedy wystąpiła w wielu czołowych produkcjach<ref>{{Cytuj |autor = Steve Rose|tytuł =Claudia Cardinale: 'I don't want to stop' |data dostępu = 2022-02-13 |opublikowany = [[The Guardian]]|url = https://web.archive.org/web/20150721224628/http://www.theguardian.com/film/2013/sep/11/claudia-cardinale-dont-want-stop |data = 11 września 2013|język = en}}</ref>. Zagrała u boku [[Burt Lancaster|Burta Lancastera]] w ''[[Lampart (film)|Lamparcie]]'' ({{wł.|Il gattopardo}}) [[Luchino Visconti]]ego, wcielając się w wiejską dziewczynę, która poślubiła postępowego młodego arystokratę ([[Alain Delon]]). Zagrała również aktorkę filmową obsadzoną przez reżysera Guido Anselmiego (w postać tę wcielił się Marcello Mastroianni) w ''[[8½|Osiem i pół]]'' [[Federico Fellini]]ego. Oba filmy zyskały duże uznanie i są często określane przez krytyków i badaczy jako jedne z najlepszych, które kiedykolwiek powstały<ref>{{Cytuj |autor = Samuel Wigley|tytuł =The Leopard celebrates its 50th anniversary |data dostępu = 2022-02-15 |opublikowany = [[Brytyjski Instytut Filmowy|British Film Institute]]|url = https://web.archive.org/web/20140316182658/http://www.bfi.org.uk/news-opinion/news-bfi/features/leopard-celebrates-50th-anniversary |data = 5 lutego 2014|język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł =The 100 Best Films Of World Cinema. The greatest films not in the English language... |data dostępu = 2022-02-15 |opublikowany = [[Empire (czasopismo)|Empire]]|url = https://web.archive.org/web/20140712011351/http://www.empireonline.com/features/100-greatest-world-cinema-films/default.asp?film=62 |data = |język = en}}</ref>. Cardinale brała udział w obu filmach dokładnie w tym samym okresie, często przechodząc od jednego do drugiego i doświadczając ściśle zaplanowanego podejścia Viscontiego, które silnie kontrastowało ze znacznie bardziej zrelaksowanym stylem Felliniego i jego prawie całkowitym poleganiu na improwizacji<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł =Claudia Cardinale: part two |data dostępu = 2022-02-13 |opublikowany = [[The Guardian]]|url = https://web.archive.org/web/20150710022334/http://www.theguardian.com/film/2003/may/10/features1 |data = 10 maja 2003|język = en}}</ref>. Cardinale pamiętała, że plan Viscontiego miał niemal religijną atmosferę, wszystko skupiało się na filmie, daleko od świata zewnętrznego. Visconti potrzebował ciszy w swojej pracy, podczas gdy Fellini wolał hałas i zamieszanie{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=145}}.
Linia 77:
Dzięki zagraniu postaci Angeliki w ''[[Lampart (film)|Lamparcie]]'' i krótkiemu pojawieniu się w ''Osiem i pół'', gdzie zagrała „idealną kobietę”, Cardinale osiągnęła definitywny status gwiazdy najwyższego formatu{{odn|Brunetta|1993|s=160,180}}.
W tym samym roku (1963) Cardinale zagrała rolę Mary w filmie ''[[Jego dziewczyna]]'' ({{wł.|La ragazza di Bube}}){{odn|Gnudi|2008|s=60}}, w którym użyła również własnego głosu. Za tę rolę w 1965 roku otrzymała nagrodę [[Nastro d’argento]] w kategorii „Najlepsza aktorka pierwszoplanowa”<ref name="festivaldelcinemaeuropeo.com">{{Cytuj |autor = |tytuł = "I Protagonisti del Cinema Italiano: Claudia Cardinale |data dostępu = 2022-03-03 |opublikowany = Festival del cinema europeo|url = https://web.archive.org/web/20160322175935/http://www.festivaldelcinemaeuropeo.com/2014/film/i-protagonisti-del-cinema-italiano-c-c/ |data = |język = it}}</ref>. W 1963 roku wystąpiła również w swoim pierwszym amerykańskim filmie (choć został wyprodukowany we Włoszech) – zagrała księżniczkę Dalę, zamożną arystokratkę, która jest miłością sir Charlesa Lyttona (w tej roli wystąpił [[David Niven]]). Zdjęcia do filmu kręcono w [[Cortina
W 1964 roku Cardinale zagrała u boku [[Rod Steiger|Roda Steigera]] i [[Shelley Winters]] we włoskim filmie ''[[Czas obojetności]]'' ({{wł.|Gli Indifferenti}}) [[Francesco Maselli]]ego. Następnie spędziła trzy lata w Stanach Zjednoczonych, gdzie zagrała w kilku hollywoodzkich filmach. Opowiedziała o tym, jak skorzystała z propozycji, wyjaśniając, że była to inicjatywa amerykańska – zapraszali oni wówczas wszystkie odnoszące sukcesy europejskie aktorki do występów w swoich filmach, mając nadzieję na stworzenie swoistego monopolu. Dla wielu było to niekorzystne doświadczenie, ale ona nie była stratna: „Zadbałem o własne interesy, kategorycznie odmawiając podpisania umowy na wyłączność z [[Universal Pictures|Universal Studios]]. Podpisywałam jedynie kontrakty na pojedyncze filmy. Ostatecznie wszystko dobrze dla mnie się ułożyło”{{odn|Cardinale|Mori|1995|s=158}}.
Linia 94:
W 1968 roku Cardinale wystąpiła u boku [[Franco Nero]] w ''[[Dzień puszczyka|Dniu puszczyka]]'' ({{wł.|Il giorno della civetta}}). Ta rola została uhonorowana nagrodą [[David di Donatello|Davida di Donatello]] w kategorii „Najlepsza aktorka pierwszoplanowa”<ref name="Premi David di Donatello"/>. Ponownie spotkała się na planie z Rockiem Hudsonem,z którym wystąpiła we włoskiej komedii kryminalnej ''[[Ukradnij następnemu]]'' ({{wł.|Ruba al prossima tuo}}) w reżyserii [[Francesco Maselli]]ego. W tym samym roku wystąpiła także u boku [[Rod Taylor|Roda Taylora]] w ''[[Piekło z bohaterami|Piekle z bohaterami]]'' ({{ang.|The Hell with Heroes della civetta}}) oraz zagrała jedną ze swoich najbardziej znanych ról, wcielając się w postać byłej prostytutki Jill McBain w epickim westernie [[Sergio Leone|Sergia Leonego]] ''[[Pewnego razu na Dzikim Zachodzie]]'' ({{ang.|C'era una volta il West}}){{odn|Hansen-Miller|2013|s=100}}. Jej rola była tak wielka i przejmująca, że biograf Leone, Robert C. Cumbow, opisał ją jako „trwale wyrytą w historii kina” i zauważył, jak idealnie do niej pasowała: „Jej wygląd bogini seksu łączy się z jej bardziej mistycznymi skojarzeniami ikonograficznymi, aby ułatwić metamorfozę Jill od kobiety lekkich obyczajów do budowniczej miasta, od nierządnicy do matki ziemi, od grzesznicy do symbolu Ameryki – [[apoteoza|apoteozy]] nierządnicy o złotym sercu”{{odn|Cumbow|2008|s=128}}. Film odniósł wielki sukces kasowy w wielu państwach. Przykładowo ponad pół wieku po premierze, w lutym 2022 roku, znajdował się na 6. miejscu pod względem liczby widzów w Niemczech<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Top 100 Deutschland 1958-2022 |data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = InsideKino.com|url = http://www.insidekino.com/DJahr/DAlltime100.htm|data = |język = de}}</ref>.
W 1969 roku Cardinale zagrała u boku [[Nino Manfredi]]ego w filmie ''[[Roku pańskiego]]'' ({{wł.|Nell'anno del Signore}}) [[Luigi Magni|Luigiego Magniego]], opartego na prawdziwej historii egzekucji dwóch [[karbonariusze|karbonariuszy]] w [[Państwo Kościelne|papieskim Rzymie]]. Następnie wcieliła się w rolę [[Telefonista|telefonistki]] w ''[[Szalone dni|Szalonych dniach]]'' ({{wł.|Certo certissimo... anzi probabile}}) oraz pielęgniarki w ''[[Czerwony namiot|Czerwonym namiocie]]'' ({{ros.|Красная палатка}}) [[Michaił Kałatozow|Michaiła Kałatozowa]]. W tym ostatnim filmie, opartym na historii akcji ratunkowej zorganizowanej celem uratowania [[Ubmerto Nobile|Umberto Nobilego]] i jego towarzyszy ocalałych z katastrofy [[sterowiec półszkieletowy|sterowca]] [[
==== Lata 70. „Najlepsza włoska aktorka” (po raz drugi) ====
Linia 107:
==== Lata 80. Na planie ''Fitzcarraldo'', ''Skóry'' i ''Claretty'' ====
Po roli w ''[[Si salvi chi vuole]]'' (1980) i mniejszej roli w ''[[Salamandra (film)|Salamandrze]]'' [[Peter Zinner|Petera Zinnera]] u boku [[Franco Nero]], [[Anthony Quinn|Anthony'ego Quinna]] i [[Christopher Lee|Christophera Lee]]{{odn|Cones|s=70}}, Cardinale zagrała ukochaną Marcello Mastroianniego w filmie wojennym [[Liliana Cavani|Liliany Cavani]] ''[[Skóra (film 1981)|Skóra]]'' ({{wł.|La pelle}}), który ponownie połączył ją na planie z [[Burt Lancaster|Burtem Lancasterem]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = La Pelle (1981)|data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = [[The New York Times]]|url = https://web.archive.org/web/20121021022609/http://movies.nytimes.com/movie/132767/La-Pelle/details |data = |język = en}}</ref>.W 1982 roku Claudia Cardinale za tę rolę została uhonorowana nagrodą [[Nastro d’argento]] w kategorii „Najlepsza aktorka drugoplanowa”<ref name="Skin">{{Cytuj |autor = |tytuł = The Skin. Awards|data dostępu = 2022-03-06 |opublikowany = [[IMDb]]|url = https://www.imdb.com/title/tt0082893/awards/ |data = |język = en}}</ref><ref name="IMDb - awards">{{Cytuj |autor = |tytuł = Claudia Cardinale. Awards|data dostępu = 2022-03-06 |opublikowany = [[IMDb]]|url = https://www.imdb.com/name/nm0001012/awards |data = |język = en}}</ref>. Ponadto film został zakwalifikowany do konkursu na [[34. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Festiwalu Filmowym w Cannes w 1981 roku]] ([[Złota Palma|Złotą Palmą]] został uhonorowany wówczas ''[[Człowiek z żelaza]]'' [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]])<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = La pelle|data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = [[Festiwal Filmowy w Cannes|Festival de Cannes]]|url = https://www.festival-cannes.com/en/films/la-pelle |data = |język = en}}</ref>. W 1982 roku Cardinale pojawiła się w ''[[Fitzcarraldo]]'' [[Werner Herzog|Wernera Herzoga]], wcielając się w rolę Molly – odnoszącej sukcesy właścicielki [[Dom publiczny|domu publicznego]], która finansuje swojemu tytułowemu kochankowi – przedsiębiorcy eksplorującemu nowe tereny w [[Ameryka Południowa|Ameryce Południowej]] (w tej roli [[Klaus Kinski]]) – zakup starego [[parowiec|parowca]]. Film, inspirowany prawdziwą historią peruwiańskiego barona [[Kauczuk naturalny|kauczukowego]] [[Carlos Fitzcarrald|Carlosa Fermína Fitzcarralda]], był kręcony w [[Brazylia|Brazylii]] i [[Peru]]. Obraz spotkał się z uznaniem krytyków. [[Vincent Canby]] z [[The New York Times]] nazwał go „dobrym, ekscentrycznym, fascynującym filmem” i „oszałamiającym widowiskiem”, porównując dynamikę między Kinskim i Cardinale do tej, która istniała pomiędzy [[Katharine Hepburn]] i [[Humphrey Bogart|Humphreyem Bogartem]] w filmie [[John Huston|Johna Hustona]] ''[[Afrykańska królowa (film)|Afrykańska królowa]]''. Zwrócił uwagę, że chociaż czas, w którym Cardinale pojawiała się ekranie w filmie nie był niestety duży, to nadała mu humorystyczny wydźwięk; pochwalił sposób, w jaki udało jej się zmienić Kinskiego – znanego ze swojego zmiennego temperamentu i portretów megalomanów i przestępców – w jego „prawdziwie czarującą obecność na ekranie”, dodając nowy wymiar w jego karierze aktorskiej<ref>{{Cytuj |autor = Vincent Canby|tytuł = Fitzcarraldo (1982). Herzog's 'Fitzcarraldo', a Spectacle|data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = [[The New York Times]]|url = https://web.archive.org/web/20150708103452/http://www.nytimes.com/movie/review?res=9B01EFDB143BF933A25753C1A964948260 |data = 10 października 1982|język = en}}</ref>. Następnie, jeszcze w tym samym roku, Cardinale zagrała u boku [[Pierre Mondy|Pierre'a Mondy'ego]] we francusko-włoskiej seks farsie ''[[Prezent (film 1982)|Prezent]]'' ({{fr.|Le Cadeau}}), wcielając się w rolę Antonelli - żony francuskiego bankiera Grégoire'a Dufoura, któremu koledzy z pracy wręczają wyjątkowy prezent pożegnalny, zapewniając mu towarzystwo atrakcyjnej prostytutki Barbary ([[Clio Goldsmith]]), która towarzyszy mu w podróży do Włoch. Biografowie aktorki, Enrico Lancia i Fabio Minelli, zwrócili uwagę, że Cardinale zagrała swoją rolę w tym filmie z „dojrzałym wdziękiem i wyrazistością”{{odn|Lancia|Minelli|2009|s=139}}.
[[Plik:PERX0170 03.jpg|thumb|right|255px|Claudia Cardinale na ''[[Lido (wyspa)|Lido]]'' w [[Wenecja|Wenecji]], wrzesień 1984.]]
W 1983 roku Cardinale zagrała w miniserialu [[Waris Hussein|Warisa Husseina]] ''[[Księżniczka Daisy (film)|Księżniczka Daisy]]'' oraz wystąpiła u boku [[Lino Ventura|Lino Ventury]] i [[Bernard Giradeau|Bernarda Giraudeau]] we francusko-kanadyjskim filmie ''[[Le Ruffian]]'' (reż. [[José Giovanni]]), do którego muzykę napisał [[Ennio Morricone]]{{odn|Easterbrook|MacLean|1996|s=167}}. W 1984 roku zagrała ukochaną Marcello Mastroianniego w filmie [[Marco Bellocchio]] ''[[Henryk IV (film)|Henryk IV]]'', opartym na sztuce [[Luigi Pirandello|Luigiego Pirandello]] o [[Henryk IV (dramat)|tym samym tytule]]. Obraz brał udział w [[37. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes w 1984 roku]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł =Enrico IV|data dostępu = 2022-02-21 |opublikowany = [[Festiwal Filmowy w Cannes|Festival de Cannes]]|url = https://www.festival-cannes.com/en/films/enrico-iv |data = |język = en}}</ref>. Film ''[[Claretta]]'' (1984) w reżyserii Squitieriego, z udziałem Cardinale i [[Giuliano Gemma|Gemmy]], został zgłoszony do konkursu na [[41. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji|41. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji]] (wrzesień 1984). Jury dostrzegło rolę Cardinale, która otrzymała [[Nagroda Pasinettiego|Nagrodą Pasinettiego]] ({{wł.|Premio Pasinetti}}) dla najlepszej aktorki<ref name="Venezia 1984"/> W następnym roku Cardinale (jako Claretta Petacci) została zauważona przez jury przyznające włoskie nagrody filmowe i w Amfiteatrze w [[Taormina|Taorminie]] po raz drugi w historii (wcześniej tę nagrodę otrzymała w 1965 roku) została uhonorowana statuetką [[Nastro d’argento|Nastro d'argento]] w kategorii „Najlepsza aktorka pierwszoplanowa”{{odn|Moliterno|2008|s=306}}. Jeszcze w tym samym roku (1985.) Cardinale zagrała u boku [[Ben Gazzara|Bena Gazzary]] i [[Lina Sastri|Liny Sastri]] w ''[[La donna delle meraviglie]]'' [[Alberto Bevilacqua|Alberto Bavilacquy]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = La donna delle meraviglie |data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = MyMovies.it|url = https://www.mymovies.it/film/1985/la-donna-delle-meraviglie/ |data = |język = it}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = La donna delle meraviglie (1985) |data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = Archivio del Cinema Italiano |url = http://www.archiviodelcinemaitaliano.it/index.php/scheda.html?codice=AG5157 |data = |język = it}}</ref>. Film ten został zakwalifikowany do konkursu na [[42. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1985 roku]]{{odn|Holding|2005|s=1920}}.
W 1986 roku Cardinale była zaangażowana w realizację dwóch filmów dla telewizji. W ''[[Historia (film)|Historii]]'' ({{wł.|La Storia}}) [[Luigi Comencini|Luigiego Comenciniego]] (na podstawie powieści [[Elsa Morante|Elsy Morante]] pod ''[[Historia (powieść)|tym samym tytułem]]'') wcieliła się w rolę wdowy wychowującej syna podczas II wojny światowej. W miniserialu [[Naso di Cane]] Enrico Lancia i Roberto Poppi chwalili ją za „lekki komiczny akcent”{{odn|Lancia|Poppi|2003|s=64}}. W 1987 roku Cardinale zagrała u boku [[Peter Coyote|Petera Coyote]], [[Greta Scacchi|Grety Scacchi]] i [[Jamie Lee Curtis|Jamiego Lee Curtisa]] w filmie [[Diane Kurys]] ''[[Zakochany mężczyzna]]'' ({{wł.|Un homme amoureux}}), pierwszym anglojęzycznym filmie Kurys. Obraz został wybrany jako otwierający [[40. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Festiwal Filmowy w Cannes w 1987 roku]], ale nie został wyróżniony żadną nagrodą<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Un homme amoureux|data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = [[Festiwal Filmowy w Cannes|Festival de Cannes]]|url = https://www.festival-cannes.com/en/films/un-homme-amoureux |data = |język = en}}</ref>. Cardinale wcieliła się w postać Julia Steiner, chorej na raka matki głównej bohaterki (w tej roli wystąpiła Greta Scacchi). Jej rola została doceniona przez krytyków. [[Desson Howe]] z [[The Washington Post]] podkreślał „ciepłe i promienne” elementy, które wniosła do tej roli<ref>{{Cytuj |autor = Desson Howe|tytuł = A Man in Love|data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = [[The Washington Post]]|url = https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/amaninloverhowe_a0b0fc.htm |data = 12 września 1987|język = en}}</ref>, a [[Hal Hinson]], reprezentujący tę samą redakcję, porównując grę Scacchi do Cardinale zwrócił uwagę na „ten sam rodzaj zmysłowości, jaki Cardinale wniosła do swoich wcześniejszych ról”<ref>{{Cytuj |autor = Hal Hinson|tytuł = A Man in Love|data dostępu = 2022-02-19 |opublikowany = [[The Washington Post]]|url = https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/amaninloverhinson_a0c937.htm |data = 12 września 1987|język = en}}</ref>. Po roli w komedii ''[[Blu elettrico]]'' (1988), Cardinale w dwuczęściowym filmie ''[[Rewolucja francuska (film)]]'' ({{fr.|La Révolution française}}, 1989.) wcieliła się w postać [[Yolande Martine Gabrielle de Polastron|Yolandy de Polastron]], ulubienicy [[Maria Antonina Austriaczka|Marii Antoniny]]. Stworzony z okazji dwusetnej rocznicy [[Rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]], 360-minutowy film [[Robert Enrico|Roberta Enrico]] i [[Richard T. Heffron|Richarda T. Heffrona]] był międzynarodową produkcją, w której obsadzie znaleźli się [[Klaus Maria Brandauer]], [[Jane Seymour (aktorka)|Jane Seymour]] i [[Peter Ustinov]]{{odn|Lancia|Minelli|2009|s=20}}.
Linia 121:
W tym samym roku Cardinale zgodziła się ponownie wystąpić na planie zdjęciowym '' [[Syn Różowej Pantery|Syna Różowej Pantery]]'' z [[Blake Edwards|Blakiem Edwardsem]], [[Herbert Lom|Herbertem Lomem]] i [[Burt Kwouk|Burtem Kwoukiem]], aby uczcić 30. rocznicę premiery ''[[Różowa Pantera (film 1963)|Różowej Pantery]]''. Był to ostatni film Edwardsa. Okazał się komercyjną porażką, jak również został surowo oceniony przez krytyków którzy rozpaczali nad „boleśnie nieśmiesznym scenariuszem” i rolą [[Roberto Benigni]]ego w roli nieślubnego syna inspektora [[Jacques Clouseau|Clouseau]], za którą w [[14. rozdanie nagród Złotych Malin|1994 roku]] aktor otrzymał nominację do [[Złota Malina|Złotej Maliny]] w kategorii „Najgorszy debiut aktorski”. Film na serwisie [[Rotten Tomatoes]] posiada ocenę zaledwie 6%, która została wystawiona na podstawie 34 recenzji (stan na 24 lutego 2022 r.)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Son of the Pink Panther |data dostępu = 2022-02-24 |opublikowany = [[Rotten Tomatoes]]|url = https://www.rottentomatoes.com/m/son_of_the_pink_panther |data = |język = en}}</ref>. W 1994 roku Cardinale zagrała we francuskiej komedii ''[[One myślą tylko o tym]]'' ({{fr.|Elles ne pensent qu'à ça...}}) w reżyserii [[Charlotte Dubreuil]]), która powstała na podstawie komiksu [[Georges Wolinski|Georgesa Wolinskiego]]. Rok później aktorka pojawiła się w kanadyjskim (francuskojęzycznym) policyjnym serialu telewizyjnym ''[[10-07: L'affaire Zeus]]''<ref name="csfd.cz">{{Cytuj |autor = |tytuł = 10-07: L'affaire Zeus |data dostępu = 2022-02-23 |opublikowany = Česko-Slovenská filmová databáze |url = https://www.csfd.cz/film/77254-10-07-l-affaire-zeus/hraji/ |data = |język = cs}}</ref>.
W 1997 roku Cardinale zagrała w brytyjsko-włoskim miniserialu telewizyjnym ''[[Nostromo (miniserial)|Nostromo]]'', wyreżyserowanym przez [[Alastair Reid|Alastaira Reida]] i wyprodukowanym przez [[Fernando Ghia|Fernando Ghię]] z Pixit Productions, koprodukcji [[Rai
==== Lata 2000. XXI wieku. Debiut na scenie teatralnej i Złoty Niedźwiedź ====
Linia 135:
15 lutego 2002 roku na [[52. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie|52. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie]] została nagrodzona [[Honorowy Złoty Niedźwiedź|Honorowy Złotym Niedźwiedziem]] za wkład w rozwój kina (na tym samym festiwalu Honorowego Niedźwiedzia otrzymał również [[Robert Altman]])<ref name="Złoty Niedźwiedź"/><ref name="Getty"/><ref name="la Repubblica"/>
W 2005 roku Claudia Cardinale pojawiła się na scenie paryskiego [[Théâtre de la Madeleine]] w obsadzie produkcji teatralnej [[Philippe Adrien|Philippe'a Adriena]] w inscenizacji ''[[Słodki ptak młodości (dramat)|Słodkiego ptaka młodości]]'' ({{fr.|Doux oiseau de jeunesse}}) [[Tennessee Williams|Tenessego Williamsa]]. Zagrała starzejącą się hollywoodzką gwiazdę, która przeżywa poważny kryzys – zaczyna pić, brać narkotyki, bo uważa, że sukces jest związany tylko z młodością. Marząc o odzyskaniu sławy rzuca się w ramiona młodego kochanka (w tej roli wystąpił [[Christophe Reymond]])<ref name="Le Parisien"/><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Spectacle: Doux oiseau de jeunesse|data dostępu = 2022-03-11 |opublikowany = [[
W sezonie 2006/2007 wystąpiła także w innej sztuce Williamsa, ''[[Szklana menażeria|Szklanej menażerii]]'' w reżyserii [[Andrea Liberovici|Andrei Liberoviciego]], w której wcieliła się w rolę porzuconej przez męża Amandy Wingfield, kobiety mieszkającej z dziećmi – Tomem i Laurą, delikatną, odczuwającą samotność i kulawą dziewczynką. Opuszczona rodzina żyje w oczekiwaniu na wstrząsające wydarzenie: matka szuka go wytrwale, przekonana, że w ten sposób może walczyć z apatią dzieci, a przede wszystkim z kruchością Laury<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Lo Zoo di Vetro |data dostępu = 2022-02-23 |opublikowany = Novatouring International|url = http://www.novatouring.com/lo_zoo_di_vetro.html |data = |język = it}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Claudia Cardinale al AL Politema Rossetti: "Lo zoo di vetro" è un evento nella stagione dello stabile regionale |data dostępu = 2022-02-23 |opublikowany = [[Politeama Rossetti|Teatro Stabile del Friuli Venezia Giulia]]|url = https://www.ilrossetti.it/it/news/claudia-cardinale-al-politeama-rossetti-lo-zoo-di-vetro-e-un-evento-nella-stagione-dello-stabile-regionale-259 |data = 27 stycznia 2007|język = it}}</ref>. Amanda próbuje przeciwstawić tę kruchość wytrwałym witalizmem i przekonuje swojego syna Toma, by zaprosił jednego ze swoich przyjaciół na obiad, mając nadzieję, że ze spotkania z Laurą narodzi się związek, dialog, przyjaźń, coś, co w efekcie spowoduje zmianę<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Teatro della Pergola: Claudia Cardinale in Lo zoo di vetro da martedì 9 a domenica 14 gennaio 2007|data dostępu = 2022-02-23 |opublikowany = Nove da Firenze|url = https://www.nove.firenze.it/a701041555-teatro-della-pergola-claudia-cardinale-in-i-lo-zoo-di-vetro-i-da-martedi-9-a-domenica-14-gennaio-2007.htm|data = 4 stycznia 2007|język = it}}</ref>.
Linia 150:
12 marca 2011 roku brytyjski dziennik ''[[The Independent]]'' wymieniając 15 największych włoskich produktów eksportowych w dziedzinie kultury pierwsze miejsce przyznał Claudii Cardinale, argumentując swój wybór: „Niektórzy mogą powiedzieć, że [[Sophia Loren|Loren]], niektórzy [[Gina Lollobrigida|Lollobrigida]], niektórzy [[Monica Bellucci|Bellucci]], ale ze wszystkich włoskich bogiń ekranu, które zdominowały powojenne kino Zachodu, to pani Cardinale była tą, która prześcignęła [[Giuseppe Garibaldi|Garibaldiego]]<ref name="Italy Magazine"/>” W tym samym roku aktorka została uhonorowana nagrodą [[Złoty Lampart|Złotego Lamparta]] za całokształt twórczości na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno]] (nagrodę wręczył [[Olivier Père]]), a na jej cześć został wyświetlony film ''[[8½|Osiem i pół]]'' [[Federico Fellini]]ego<ref name="IMDb - awards"/><ref name="Locarno">{{Cytuj |autor = |tytuł = Pardo alla carriera a Claudia Cardinale |data dostępu = 2022-03-11 |opublikowany = Informazione.it|url = https://www.informazione.it/a/787A875D-FB18-4517-A690-0ADB5CD1EB37/Pardo-alla-carriera-a-Claudia-Cardinale |data = 13 sierpnia 2011|język = it}}</ref>.
Na początku kwietnia 2011 roku artystka była gościem specjalnym pierwszej edycji festiwalu filmowego Philips Cinema Mundi im. Zygmunta Kałużyńskiego, odbywającego się w [[Łódź|Łodzi]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Claudia Cardinale w Polsce |data dostępu = 2022-04-10 |opublikowany = Onet.pl|url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/claudia-cardinale-w-polsce/cn1jk7n|data = 1 kwietnia 2011|język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Claudia Cardinale w Polsce |data dostępu = 2022-04-10 |opublikowany = [[Interia|Interia.pl]]|url = https://styl.interia.pl/newsy/gwiazdy/zdjecie,iId,291595,iAId,17101|data = 4 kwietnia 2011|język = pl}}</ref>. Odwiedziła wówczas [[Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi|łódzką szkołę filmową]] i spotkała się ze studentami<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Włoska aktorka Claudia Cardinale gwiazdą festiwalu filmowego w Krakowie |data dostępu = 2022-04-10 |opublikowany = [[Polskie Radio 24]]|url = https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/1434180,Wloska-aktorka-Claudia-Cardinale-gwiazda-festiwalu-filmowego-w-Krakowie|data = 2 maja 2015|język = pl}}</ref>.
W 2012 roku Cardinale wystąpiła u boku [[Jeanne Moreau]] i [[Michael Lonsdale|Michaela Lonsdale'a]] w ostatnim filmie fabularnym (ze zdjęciami [[Operator filmowy|operatora filmowego]] [[Renato Berta|Renato Berty]], który wyreżyserował portugalski reżyser [[Manoel de Oliveira]], ''[[Gebo i cień]]'' ([[język portugalski|port.]]''O Gebo e a Sombra''). Ceniony przez krytyków, ma ocenę 100% w [[Rotten Tomatoes]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Gebo and the Shadow |data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = [[Rotten Tomatoes]]|url = https://www.rottentomatoes.com/m/gebo_and_the_shadow |data = |język = en}}</ref>. Został pokazany (poza konkursem głównym) na [[69. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji|69. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji]]<ref>{{Cytuj |autor = Ana Dias Cordeiro|tytuł = Manoel de Oliveira passa dos cuidados intensivos para os intermédios|data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = [[Público (Portugalia)|Público]]|url = https://www.publico.pt/2012/07/16/culturaipsilon/noticia/manoel-de-oliveira-passa-dos-cuidados-intensivos-para-os-intermedios-307854 |data = 16 lipca 2012|język = pt}}</ref>. [[The Hollywood Reporter]] opisał go jako „zespół znakomitych starszych wykonawców”, dodając, iż: „Berta uchwycił mglisty, miękki blask wewnętrznego oświetlenia z gazu i świec, a rezultaty przypominają nam, że Manoel de Oliveira jest jedynym filmowcem na świecie, który naprawdę pamięta, jak naprawdę wyglądało to światło w 1910 roku<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Gebo and the Shadow (Gebo et l’Ombre): Venice Review |data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = [[The Hollywood Reporter]]|url = https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-reviews/gebo-and-the-shadow-venice-review-368080/ |data = 5 września 2012|język = en}}</ref>.” Kolejnym filmem, w którym zagrała aktorka był francuskojęzyczny hizpański obraz ''[[Artysta i modelka]]'' ({{hiszp.|El artista y la modelo}}), w którym wystąpiła u boku [[Jean Rochefort|Jeana Rocheforta]]. W 2013 roku Cardinale zagrała u boku drugoplanowych aktorek [[Patricia Black|Patricii Black]] i [[Chloé Cunha|Chloé Cunhy]] w ''[[Joy de V.]]'' [[Nadia Szold|Nadii Szold]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Joy de V.|data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = [[IMDb]]|url = https://www.imdb.com/title/tt1826707/ |data = |język = en}}</ref>. W 2014 roku wystąpiła w dramacie wojennym [[Ernst Gossner|Ernsta Gossnera]] ''[[Cicha góra]]'' ({{niem.|Der stille Berg}}), historii miłosnej, której akcja rozgrywa się w [[Dolomity|Dolomitach]] w momencie wybuchu wojny pomiędzy Włochami a Austro-Węgrami w 1915 roku (w czasie [[I wojna światowa|I wojny swiatowej]]. Gossner opisał ją jako „wymarzonego członka obsady” i wspominał, że Cardinale zgodziła się wziąć udział w filmie zaraz po tym jak otrzymała scenariusz<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Interview: Ernst Gossner – „Der Stille Berg”|data dostępu = 2022-02-28 |opublikowany = Viennerama.at|url = http://viennarama.at/interview-ernst-gossner-der-stille-berg/ |data = 121 lutego 2014|język = de}}</ref>. W tym samym roku (2014) aktorka wcieliła się w postać „sympatycznej włoskiej przyzwoitki” w brytyjskim dramacie [[Effie Grey]], napisanym przez [[Emma Thompson|Emmę Thompson]] (z [[Dakota Fanning|Dakotą Fanning]] w roli głównej)<ref>{{Cytuj |autor = Guy Lodge|tytuł = Film Review: ‘Effie Gray’|data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = [[Variety]]|url = https://variety.com/2014/film/global/film-review-effie-gray-1201328653/ |data = 13 października 2014|język = en}}</ref>. Podczas promocji Effie Grey, podczas przeprowadzonego wywiadu Cardinale powiedziała: „Zwykle, gdy jesteś stary, już nie pracujesz, ale ja nadal pracuję, co jest dobre... Miałam dużo szczęścia, ponieważ miałam wielu fantastycznych reżyserów, Felliniego, Viscontiego, Blake'a Edwardsa, wielu, wielu...<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Claudia Cardinale Interview - Effie Gray & Once Upon A Time In the West |data dostępu = 2022-02-27 |opublikowany = Red Carpet News TV / [[YouTube]]|url = https://www.youtube.com/watch?v=IT1roBXlh0c |data = 7 października 2014|język = en}}</ref>”
Linia 340:
** ''[[Effie Gray (film)|Effie Gray]]''
** ''[[Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu]]'' (''All Roads Lead to Rome'')
** ''[[Twice Upon a Time in the West]]''
* '''[[2016 w filmie|2016]]'''
** ''[[Szalchetne kłamstwa (film 2016)|Szlachetne kłamstwa]]'' (''Nobili bugie'')
Linia 411:
* '''[[1999 w filmie|1999]]'''
** ''[[Mój ukochany wróg]]'' (''Mein liebster Feind - Klaus Kinski'')
** ''[[Luchino Visconti (film)|Luchino Visconti]]''
* '''[[2001 w filmie|2001]]'''
** ''[[Vamps et femmes fatales du cinéma européen]]''
Linia 568:
* {{cytuj książkę | imię = Alan | nazwisko = Goble | tytuł = The Complete Index to Literary Sources in Film| wydawca = [[Walter de Gruyter]]| miejsce = Berlin| data = 1999 |url = https://books.google.com/books?id=Yyqc0Qa6b60C&pg=PA25|strony = |isbn = 978-3-11-095194-3|odn = tak}}
* {{cytuj książkę | imię = Ario | nazwisko = Gnudi | tytuł = Anelli di fumo| wydawca = [[Edizioni Pendragon]]| miejsce = Bolonia| data = 2008 |url = https://books.google.com/books?id=vawblVDyHpEC&pg=PA60|strony = |isbn = 978-88-8342-657-5|odn = tak}}
* {{cytuj książkę | imię = Claudia | nazwisko = Gronemann | imię2 = Wilfries | nazwisko2 = Pasquier | tytuł = Scènes des genres au Maghreb: Masculinités, critique queer et espaces du féminin/masculin| wydawca = [[Brill
* {{cytuj książkę | imię = David | nazwisko = Hansen-Miller | tytuł = Civilized Violence: Subjectivity, Gender and Popular Cinema| wydawca = [[Ashgate Publishing]]| miejsce = [[Farnham (Surrey)|Farnham]]| data = 2013 |url = https://books.google.com/books?id=w9GhAgAAQBAJ&pg=PA100|strony = |isbn = 978-1-4094-9466-9|odn = tak}}
* {{cytuj książkę | imię = Aleksander | nazwisko = Jackiewicz | tytuł = Gwiazozbiór| wydawca = Wydawnictwa Radia i Telewizji| miejsce = Warszawa| data = 1983 |strony = |isbn = 83-212-0258-6|odn = tak}}
Linia 597:
* [https://web.archive.org/web/20061205023842/http://thegoldenyears.org/cardinal.html Classic Movies (1939–1969): Claudia Cardinale] {{lang|en}}
* [http://www.triviatribute.com/claudiacardinale.html Claudia Cardinale at TriviaTribute.com] {{lang|en}}
{{Utwór muzyczny infobox
Linia 655 ⟶ 645:
* <ref name="youtube.com2">{{Cytuj |autor = |tytuł = Kocham wolność - Cover. Matheo & Damian Ukeje. Legendy Polskie |data dostępu = 2021-10-27 |opublikowany = [[Polskie Radio Program III]]|url = https://www.youtube.com/watch?v=y1YbhC5spzE |data = 8 sierpnia 2017|język = pl}}</ref>
}}
Kat:Piosenki wydane w roku 1990
[[Plik:Serengeti sunset-1001.jpg|thumb|350px|[[Acacia tortilis|Drzewo akacjowe]] na tle zachodzącego słońca w Serengeti w północnej Tanzanii]]
'''Serengeti''', właść. Wielki Ekosystem Serengeti-Mara ({{ang.|The Greater Serengeti-Mara Ecosystem}}) – region geograficzny w [[Afryka|Afryce]], w północnej [[Tanzania|Tanzanii]] oraz południowo-zachodnej [[Kenia|Kenii]], charakteryzujący się występowaniem dużej liczby wielkich ssaków, w tym [[Bawół afrykański|bawoła afrykańskiego]], [[gnu pręgowane]]go{{r|nationalgeographic.com}}, [[
Krajobraz Serengeti charakteryzują rozległe równiny [[sawanna|sawanny]] z użytkami zielonymi i lasami. Region graniczy od wschodu i południowego-wschodu z pasmami górskimi [[Wielki Rów Wschodni|Wielkiego Rowu Wschodniego]] i [[Ngorongoro|kraterem Ngorongoro]], od zachodu – z [[Jezioro Wiktorii|Jeziorem Wiktorii]] a od północy – z lasem Mau w Kenii{{r|sciencedirect.com}}.
Linia 689 ⟶ 660:
}}
[[aleja gwiazd]] w [[Wyborg]]u w [[obwód leningradzki|obwodzie leningradzkim]] w Rosji, zainicjowana w 1998 celem uhonorowywania najbardziej zasłużonych artystów [[Kinematografia rosyjska|filmu rosyjskiego]]. Uroczyste odsłanianie nowych gwiazd stało się tradycją w przededniu [[Okno na Europę (festiwal filmowy)|Festiwalu Filmowego „Okno na Europę”]]. Od tego czasu w wyborskiej alei gwiazd pojawiło się kilkadziesiąt nazwisk, w tym takich sław jak: [[Wiaczesław Tichonow]], [[Gieorgij Żżenow]], [[Ołeksij Petrenko]], [[Nikita Michałkow]], [[Piotr Todorowski]], [[Ludmiła Gurczenko]], [[Aleksiej Bałabanow]], [[Aleksiej German]], [[Swietłana Swietlicznaja]] oraz [[Gérard Depardieu|Gerard Depardieu]]{{r|ipetersburg.ru}}{{r|moika78.ru}}. Aleja znajduje się w pobliżu kina Pałac Wyborg, w którym odbywa się Festiwal Filmowy „Okno na Europę”. Miasto nie zostało wybrane przypadkowo. Wyborg zajmuje szczególne miejsce w rosyjskim przemyśle filmowym – na jego ulicach nakręcono wiele rosyjskich filmów{{r|ipetersburg.ru}}.
Ekosystem Serengeti (/ˌsɛrənˈɡɛti/ SERR-ən-GHET-ee) to region geograficzny w Afryce, obejmujący północną Tanzanię.[1] Obszar chroniony w regionie obejmuje około 30 000 km2 (12 000 ²) ziemi, w tym Park Narodowy Serengeti i kilka rezerwatów zwierzyny łownej.[2] Serengeti jest gospodarzem drugiej co do wielkości migracji ssaków lądowych na świecie, co pomaga zabezpieczyć je jako jeden z siedmiu cudów przyrody Afryki[3] i jako jeden z dziesięciu naturalnych cudów podróży na świecie[4].
{{Pomnik infobox
Linia 723 ⟶ 686:
|commons = Category:Vyborg Walk of Actor's Fame
}}
'''Aleja Sławy Aktorskiej''' ({{ros.|Аллея актёрской славы}}) – [[aleja gwiazd]] w [[Wyborg]]u w [[obwód leningradzki|obwodzie leningradzkim]] w Rosji, zainicjowana w 1998 celem uhonorowywania najbardziej zasłużonych artystów [[
== Fotogaleria ==
Plik:Star_of_Nikita_Mikhalkov_on_walk_of_Actor's_Fame_of_Vyborg.jpg|Gwiazda upamietniająca Nikitę Michałkowa
Plik:Vyborg._Krepostnaya_Street._One_of_the_plates_on_the_Actors_Alley_of_Glory.JPG|Gwiazda upamiętniająca Wiaczesława Tichonowa
Linia 732 ⟶ 695:
Plik:Star_of_Piotr_Todorovski_on_walk_of_Actor's_Fame_of_Vyborg.jpg|Gwiazda upamiętniająca Piotra Todorowskiego
Plik:Film_Festival_Emblem(Gate_to_Europ)_on_walk_of_Actor's_Fame_of_Vyborg.jpg|Godło Festiwalu Filmowego „Okno na Europę” na Alei Sławy Aktorskiej w Wyborgu
</gallery
== Przypisy ==
Linia 739 ⟶ 702:
* <ref name="ipetersburg.ru">{{Cytuj |autor = |tytuł = Аллея актерской славы в Выборге|data dostępu = 2021-10-03 |opublikowany = iPetersburg.ru|url = http://www.ipetersburg.ru/alleya-akterskoy-slavy-v-vyborge/ |data = |język = ru}}</ref>
}}
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Julija Aug
|imię i nazwisko org = Ю́лия Артуровна А́уг
|grafika =
|opis grafiki = Julija Aug (2 grudnia 2019 r.)
|
|data urodzenia = [[8 czerwca]] [[1970]]{{r|csfd.cz}}{{r|imdb.com}}
|miejsce urodzenia = [[Petersburg|Leningrad]]{{r|csfd.cz}}{{r|imdb.com}}
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|zawód = [[aktor]]ka, [[reżyser filmowy|reżyserka filmowa]]
|odznaczenia =
|commons = Category:Yuliya_Aug
}}
'''Julija Aug''', {{ros.|Ю́лия Артуровна А́уг}} (ur. [[8 czerwca]] [[1979]] w [[Petersburg|Leningradzie]]) – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecka]] i [[Rosjanie|rosyjska]] [[aktor]]ka (filmowa i teatralna) oraz [[reżyser filmowy|reżyser]] (filmowa i teatralna).
Linia 823 ⟶ 778:
* <ref name="kino.mail.ru">{{Cytuj |autor = |tytuł = Звезды телевидения на церемонии вручения премии ТЭФИ|data dostępu = 2021-10-01 |opublikowany = Kino.mail.ru|url = https://kino.mail.ru/news/46016_zvezdy_televidenija_na_ceremonii_vruchenija_premii_tefi |data = 26 czerwca 2015|język = ru}}</ref>
}}
== Linki zewnętrzne ==
* {{IMDb|osoba|0041775|Yuliya Aug}}
* {{Filmweb|osoba|739307|Yuliya Aug}}
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Iwan Szuwałow
|imię i nazwisko org = Иван Иванович Шувалов
|grafika = Ivan Shuvalov by F.Rokotov (1760, Hermitage).jpg
|opis grafiki = Iwan Szuwałow w [[1760]] (obraz autorstwa [[Fiodor Rokotow|Fiodora Rokotowa]])
|
|data urodzenia = {{Data|1727-11-12}}
|miejsce urodzenia = [[Moskwa]]
|data śmierci = {{Data|1797-11-26}}
|miejsce śmierci = [[Petersburg|Sankt Petersburg]]
|odznaczenia = {{order|OŚAP}} {{order|OŚAN}} {{order|OOB}} {{order|PL-OŚS|1}}
|commons =
}}
'''Iwan Iwanowicz Szuwałow''', {{ros.|Иван Иванович Шувалов}} (ur. {{Data|1727-11-12}} w [[Moskwa|Moskwie]], zm. {{Data|1797-11-26}} w [[Petersburg|Sankt Petersburgu]]){{r|histrf}} – szlachcic [[Rosja|rosyjski]], [[generał adiutant]] (1760){{r|histrf}}, [[faworyt]] cesarzowej [[Elżbieta Romanowa|Elżbiety Romanowej]]{{r|histrf}}, nazywany powszechnie [[Mecenas sztuki|mecenasem]] rosyjskiego [[Oświecenie (epoka)|Oświecenia]]; założyciel [[Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu|Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu]] oraz współzałożyciel [[Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa|pierwszego rosyjskiego uniwersytetu]] i teatru; członek [[Royal Society]] (1758){{r|royalsociety.org}}, [[wolnomularstwo|wolnomularz]]{{r|wolonomularstwo}}.
Linia 893 ⟶ 832:
== Po śmierci cesarzowej Elżbiety ==
Śmierć cesarzowej Elżbiety Romanowej w 1762 zmieniła pozycję Szuwałowa. [[Piotr III Romanow|Piotr III]] mianował go dowódcą {{Link-interwiki|Pierwszy Korpus Kadetów (Petersburg)|ru|Первый кадетский корпус (Санкт-Петербург)|Lądowego Korpusu Kadetów}} (w latach 1743–1766 tę nazwą określany był Pierwszy Korpus Kadetów – ros. ''Сухопутный кадетский корпус''), ale Prusacy widzieli w nim swojego głównego wroga i starali się zwrócić cesarza przeciwko niemu. Po [[Przewrót pałacowy Katarzyny II|przewrocie pałacowym w 1762]] Szuwałow natychmiast przysiągł wierność [[Katarzyna II Wielka|Katarzynie II]], ale na dworze czołowe pozycje zajęli nowi ludzie lub wrogowie Szuwałowa, a on wyjechał z Rosji, spędzając 14 lat za granicą – we Włoszech i Francji. Czas „wygładził” niezadowolenie imperatorowej, która zaczęła wydawać mu polecenia (misje do wykonania); w 1773 został awansowany na p.o. tajnego radcy (ros. тайный советник), a kiedy w 1777 powrócił do Rosji, cesarzowa powitała go jako „drogiego gościa” i nadała mu tytuł naczelnego szambelana i ordery [[Order Świętego Andrzeja
Pomimo jego skromności, już za życia towarzyszyła mu sława najmądrzejszego, najbardziej wykształconego i szlachetnego człowieka, która nie opuściła go także po jego śmierci{{r|cafe}}.
Linia 900 ⟶ 839:
== Fotogaleria ==
Plik:Portrait of Ivan Shuvalov by De Velly.jpg|Portret Iwana Szuwałowa autorstwa Jeana Louisa de Velly’ego (lata 50. XVIII w.), [[Państwowe Muzeum Rosyjskie]]
Plik:Italianskaya Street 25.jpg|Pałac Szuwałowa przy ul. Małej Sadowej w Petersburgu, który pełnił funkcję pierwszej (tymczasowej) siedziby Akademii Sztuk Pięknych (budynek gruntownie przebudowany na zlecenie Iwana Szuwałowa w latach 1753–1755)
Linia 906 ⟶ 845:
Plik:1820s House with 4 collums Watercolor.jpg|Dom z czterema kolumnadami w Sankt Petersburgu, praca nieznanego malarza (lata 20 XIX w.)
Plik:Ivan Shuvalov by Levitzky.jpg|Portret Iwana Szuwałowa autorstwa [[Dmitrij Lewicki (malarz)|Dmitrija Lewickiego]], olej na płótnie (przełom lat 80 i 90 XVIII w.)
</gallery
== Ordery i odznaczenia ==
Był wielokrotnie odznaczany oznaczeniami państwowymi: [[Order Świętego Aleksandra Newskiego|Orderem św. Aleksandra Newskiego]] (1751){{r|skazki}}, [[Order Świętej Anny|Orderem Świętej Anny]] (1752){{r|skazki}}, [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]] (1754){{r|skazki|kawalerowie}}, [[Order Świętego Stanisława|Orderem Świętego Stanisłwa]] (1787){{r|kawalerowie}}, [[Order Świętego Andrzeja
== Upamiętnienie ==
Linia 950 ⟶ 889:
* <ref name="royalsociety.org">{{Cytuj |autor = |tytuł = Fellow details: Shuvaloff; Ivan Ivanovitch (1727–1797) |data dostępu = 2021-09-17 |opublikowany = [[Royal Society|The Royal Society]] |url = https://collections.royalsociety.org/DServe.exe?dsqIni=Dserve.ini&dsqApp=Archive&dsqCmd=Show.tcl&dsqDb=Persons&dsqPos=0&dsqSearch=((text)%3D%27NA6314%27) |data = |język = en}}</ref>
* <ref name="intomoscow.ru">{{Cytuj |autor = |tytuł = Памятник графу Ивану Шувалову |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = Intomoscow.ru |url = http://www.intomoscow.ru/pamyatnik-graphu-ivanu-shuvalovu.html |data = 8 stycznia 2009|język = ru}}</ref>
* <ref name="msu.ru">{{Cytuj |autor = |tytuł = Памятник И.И. Шувалову |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = [[Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa|msu.ru]] |url = https://www.msu.ru/press/press-rel/pamyatnik_i_i_shuvalovu.html |data = |język = ru}}</ref>
* <ref name="rus.team">{{Cytuj |autor = |tytuł = Памятник Ивану Шувалову у здания МГУ |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = Rus.team |url = https://rus.team/landmarks/pamyatnik-ivanu-shuvalovu-u-zdaniya-mgu |data = |język = ru}}</ref>
* <ref name="msu.ru2">{{Cytuj |autor = |tytuł = Памятник основателю Московского Государственного Университета графу ивану шувалову установлен и смотрит на МГУ |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = [[Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa|msu.ru]] |url = https://www.msu.ru/press/jubileepress/pamyatnik_osnovatelyu_moskovskogo_gosudarstvennogo_universiteta_grafu_ivanu_shuvalovu_ustanovlen_i_s.html |data = |język = ru}}</ref>
* <ref name="msu.ru3">{{Cytuj |autor = |tytuł = Граф Шувалов пока скрывается |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = [[Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa|msu.ru]] |url = https://www.msu.ru/press/smiaboutmsu_arch/graf_shuvalov_poka_skryvaetsya.html |data = |język = ru}}</ref>
* <ref name="ria.ru">{{Cytuj |autor = |tytuł = Фундаментальная библиотека МГУ готова к открытию |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = [[RIA Nowosti]] |url = https://ria.ru/20050111/1519496.html |data = 11 stycznia 2005|język = ru}}</ref>
* <ref name="echo.msk.ru">{{Cytuj |autor = |tytuł = С размахом праздновали сегодня Татьянин день в главном вузе страны. Студентам МГУ устроили праздничный концерт и подарили новое здание библиотеки к 250-летию старейшего университета страны |data dostępu = 2021-09-28 |opublikowany = [[Echo Moskwy]] |url = https://echo.msk.ru/news/228454.html |data = 25 stycznia 2005|język = ru}}</ref>
Linia 971 ⟶ 910:
== Bibliografia ==
* Paweł Bartniejew ''Iwan Iwanowicz Szuwałow: Biografia'', Moskwa 1857
{{Linia kolejowa infobox
Linia 1038 ⟶ 972:
* <ref name="peterhofmuseum">{{Cytuj |autor = |tytuł = Императорские чугýнки К 160-летию открытия Петергофской железной дороги |data dostępu = 2021-09-09 |opublikowany = peterhofmuseum.ru | url = https://peterhofmuseum.ru/assets/files/20181205/d37d0935ce02428c270f822f1b72834e.pdf | data = | język = ru}}</ref>
}}
{{Uczelnia infobox
Linia 1102 ⟶ 1034:
* [http://www.seminaire-econe.ch/ Międzynarodowe Seminarium Świętego Piusa X – oficjalna strona internetowa] (ang.)
* [https://www.youtube.com/watch?v=BBC9ns47zKI Chorał gregoriański w wykonaniu chóru kleryków z Międzynarodowego Seminarium Świętego Piusa X]
{{Rzeka infobox
Linia 1179 ⟶ 1101:
Zlewnia rzeki Mień jest położona w obszarze dorzecza Wisły, w regionie wodnym Dolnej Wisły. Powierzchnia zlewni wynosi 386 km²{{r|RZGW}}{{r|BIPS}} (według innych danych: 374,7 386 km²{{r|RZGW3}}). Zlewnia rzeki w przeważającej części jest położona w powiecie lipnowskim, w niewielkim procencie w powiecie toruńskim, rypińskim i sierpeckim{{r|BIPS}}.
W zlewni Mieni w [[
* Gospodarstwo rolno–rybackie w przysiółku Chałacie,
* Gospodarstwo Rybackie Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w Żuchowie
Linia 1201 ⟶ 1123:
== Jednostki administracyjne w zlewni rzeki Mień{{r|RZGW2}} ==
* Lipno, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
* [[Bobrowniki (
* [[Chrostkowo]], powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
* [[Kikół]], powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Linia 1224 ⟶ 1146:
<ref name = "BIPS">{{cytuj stronę | url = http://www.bip.skepe.pl/?p=document&action=save&id=10119&bar_id=4053| tytuł = Prognoza oddziaływania ns środowiska sporządzona na potrzeby zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przesprzennego Gminy Skępe | opublikowany = Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) Gminy Skępe | data dostępu = 2021-08-20}}</ref>
}}
{{Artysta muzyczny infobox
Linia 1318 ⟶ 1221:
<ref name="BIPI">{{Cytuj |autor = |tytuł = Eiger, Władysław |data = |data dostępu = 2021-08-17 |opublikowany = Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki | url = https://bibliotekapiosenki.pl/osoby/Eiger_Wladyslaw/biografia}}</ref>
}}
{{Aktor infobox
Linia 1410 ⟶ 1293:
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Przedsiębiorstwo infobox
|