Ho Chi Minh (miasto): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Wersja z 19:05, 20 gru 2022 edytuj MalarzBOT (dyskusja \| edycje) Boty, Redaktorzy, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 5 136 103 edycje m MalarzBOT: usunięcie odwołania commons:File:Saigon-Ho Chi Minh City.png (usunięto z Wikimedia Commons) ← poprzednia edycja		Aktualna wersja na dzień 13:06, 14 mar 2024 edytuj anuluj edycję MalarzBOT (dyskusja \| edycje) Boty, Redaktorzy, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 5 136 103 edycje m MalarzBOT: usunięcie odwołania commons:File:Quan 1.jpg (usunięto z Wikimedia Commons)
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: {{Miejscowość infobox \|nazwa = Ho Chi Minh \|nazwa oryginalna = {{K\|vi\|Hồ Chí Minh}} \|zdjęcie = Ho Chi Minh City Skyline (night).jpg \|opis zdjęcia = \|herb = \|flaga = \|dopełniacz nazwy = Ho Chi Minh \|państwo = VNM \|1. jednostka administracyjna = [[Region Południowo-Wschodni (Wietnam)\|Południowo-Wschodni]] \|powierzchnia = 494 \|wysokość = 19 \|rok = 2019 \|liczba ludności = 7 125 493 \|gęstość zaludnienia = 14 424 \|numer kierunkowy = +84 (8) \|kod pocztowy = \|tablice rejestracyjne = \|współrzędne = 10°45′N 106°40′E \|commons = Category:Ho Chi Minh City \|www = http://www.hochiminhcity.gov.vn/ }} '''Ho Chi Minh''' ([[język wietnamski\|wiet.]] ''{{K\|vi\|Thành phố Hồ Chí Minh''}}, {{wymowa\|Thanh Pho Ho Chi Minh.ogg}} {{IPA\|[tʰɐn˨˩ fow˦ˀ˥ how˨˩ c̻ɪj˦ˀ˥ mɨ̞̠n˧˥]\|nawiasy=kwadratowy}}), dawniej '''Sajgon''' (wiet. ''{{K\|vi\|Sài Gòn''}}) – miasto w południowym [[Wietnam]]ie, na zachodnim brzegu rzeki [[Sajgon (rzeka)\|Sajgon]]. Ważny ośrodek przemysłowy i węzeł komunikacyjny, główny [[port morski]] kraju<ref>''Nowa encyklopedia powszechna'', PWN, Warszawa 1995-1996.</ref>. W 2019 roku liczył ponad 7,1 mln mieszkańców<ref>{{Cytuj \|autor = dieutradanso.gso.gov.vn \|tytuł = 7. Báo cáo kết quả Tổng điều tra 2019 (chính thức) \|data dostępu = 2020-11-28 \|opublikowany = tongdieutradanso.vn \|url = http://tongdieutradanso.vn/ket-qua-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-thoi-diem-0-gio-ngay-01-thang-4-nam-2019.html}}</ref>. Do 1976 roku Ho Chi Minh nosił nazwę Sajgon. Od 1867 roku było ośrodkiem administracyjnym francuskiej [[Kochinchina\|Kochinchiny]], a w latach 1954–1975 było stolicą [[Wietnam Południowy\|Republiki Wietnamu]]. Miasto otrzymało swoją obecną nazwę po upadku [[Wietnam Południowy\|Wietnamu Południowego]] w 1975 roku, na cześć lidera północnowietnamskich komunistów [[Hồ Chí Minh]]a. == Ustrój == Ho Chi Minh jest zespołem miejskim funkcjonującym na tym samym poziomie organizacyjnym, jak [[Podział administracyjny Wietnamu\|wietnamskie prowincje]], ma więc strukturę polityczną prowincji, z Radą Ludową i Komitetem Ludowym. Miasto jest podzielone na 22 dzielnice. 5 z nich to dzielnice wiejskie (Nhà Bè, Cần Giờ, Hóc Môn, Củ Chi i Bình Chánh), obejmujące tereny rolne wokół miasta, włączone w oficjalne granice miasta. Tylko 5 dzielnic miejskich ma nazwy (Tân Bình, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Thủ Đức i Go Vap), pozostałe są numerowane od 1 do 12. Linia 35: [[Plik:Vista de Ciudad Ho Chi Minh desde Bitexco Financial Tower, Vietnam, 2013-08-14, DD 12.JPG\|thumb\|left\|Centrum Ho Chi Minh]] W okresie kolonialnym Francuzi uczynili miasto stolicą swoich indochińskich kolonii i zmienili nazwę na Sajgon (wiet. {{K\|vi\|Sài Gòn}}). Nazwa miasta, używana wcześniej nieoficjalnie, pochodzi prawdopodobnie z języka chińskiego. Okres panowania Francuzów miał duży wpływ na dzisiejszy wygląd miasta. W okresie [[I wojna indochińska\|I wojny indochińskiej]] Sajgon został stolicą wspieranego przez Francuzów cesarza [[Bảo Đại]]a. Po przegranej w 1954 roku wojnie Francuzi wycofali się z Wietnamu, cesarstwo upadło, a Sajgon został stolicą [[Wietnam Południowy\|Republiki Wietnamu (Południowego)]], utworzonej na mocy postanowień [[Konferencja genewska (1954)\|konferencji genewskiej w 1954 r.]]<ref>Wiesław Olszewski, ''Historia Wietnamu'', Ossolineum, 1991.</ref> Linia 41: [[Plik:Ópera, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 04.JPG\|thumb\|Teatr miejski (Opera)]] W czasie [[Wojna wietnamska\|II wojny indochińskiej]] od 1965 w Sajgonie stacjonowały dziesiątki tysięcy amerykańskich żołnierzy, co prowadziło do rozkwitu miejscowej gospodarki. Lata wojny przyniosły jednak też kilka milionów uchodźców, którzy przybyli do stosunkowo bezpiecznego miasta w wyniku [[Nalot dywanowy\|bombardowań dywanowych]] obszarów wiejskich przez [[Stany Zjednoczone]]. Podczas [[Ofensywa Tết\|ofensywy Tet]] 31 stycznia 1968 roku [[Wietkong]] odniósł propagandowy sukces w bardzo symbolicznym ataku na ambasadę USA w Sajgonie. Jednak 19 bojowników, którzy próbowali szturmować budynek ambasady, zostało zabitych, zanim mogli wejść do budynku. Ofensywa Tet nie przyniosła Wietkongowi pożądanego przełomu militarnego, ale była decydująca, zwłaszcza w odniesieniu do opinii publicznej w USA. Panowało wrażenie wojny, której nie można wygrać i która stała się bezcelowa. 30 kwietnia 1975 roku miasto [[upadek Sajgonu\|zostało zdobyte]] przez wojska [[Wietnam Północny\|Wietnamu Północnego]]. W 1976 roku, już w ramach [[Wietnam\|Socjalistycznej Republiki Wietnamu]], jego nazwa została zmieniona na Ho Chi Minh ({{W języku\|vi\|Hồ Chí Minh}}), aczkolwiek do dzisiaj jego mieszkańcy używają nieformalnie nazwy Sajgon ({{W języku\|vi\|Sài Gòn}}). Formalnie nazwę Sajgon nosi Dzielnica nr 1. == Ludność == Linia 53: == Sajgon jako synonim == Sajgon w języku polskim (najczęściej w mowie potocznej) jest [[synonim]]em intensywnych działań opartych na chaosie i zamieszaniu<ref>[https://dobryslownik.pl/slowo/sajgon/221735/ Dobrysłownik.pl]</ref>. Janusz Lizut, autor monografii poświęconej [[Upadek Sajgonu\|upadkowi miasta w 1975 roku]], wywodzi go właśnie od nieskoordynowanej i chaotycznej obrony stolicy przez armię [[Wietnam Południowy\|Wietnamu Południowego]] przed atakującymi oddziałami z [[Wietnam Północny\|Północy]]<ref>{{cytuj \|autor= Janusz Lizut \|tytuł= Operacja Ho Chi Minh 1975 \|wydawca= Bellona \|miejsce= Warszawa \|data= 2018 \|s= 314 \|isbn= 978-83-11-15369-1}}</ref>. == Galeria == <gallery> Stempel SAIGON.jpg~~\|thumb~~\|Stempel pocztowy ''SAIGON'' z miasta Ho-Chi-Minh Vista aérea de Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-13, DD 06.JPG~~\|thumb~~\|zdjęcie lotnicze ~~Basílica de Nuestra Señora~~Ayuntamiento, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 0309.JPG\|~~thumb\|Katedra~~Stary ~~Notre~~ratusz - Hôtel de ~~Dame~~ville▼ ~~Quan 1.jpg\|thumb\|Nowoczesne centrum finansowe w Ho-Chi-Minh~~ ~~Ayuntamiento~~Palacio de la Reunificación, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 0903.JPG\|~~thumb\|Stary ratusz - Hôtel de~~Pałac ~~ville~~Zjednoczenia ~~Palacio~~Oficina deCentral lade ~~Reunificación~~Correos, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 0307.JPG\|~~thumb\|Pałac~~Poczta ~~Zjednoczenia~~Główna City Post Office 2020 IMG 4343.jpg \|~~thumb\|Most Phu-My~~Wnętrze ~~nad~~Poczty ~~rzeką~~Głównej ~~Sajgon~~▼ ~~Tphcm - nha hat tp.jpg\|thumb\|Teatr miejski (Opera) nocą~~ ~~Oficina Central~~Basílica de ~~Correos~~Nuestra Señora, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 0703.JPG\|~~thumb\|Poczta~~Katedra Notre ~~Główna~~Dame VietnamCuChiTunnels.jpg~~\|thumb~~\|Część [[Tunel Củ Chi\|tuneli Củ-Chi]]▼ ▲City Post Office 2020 IMG 4343.jpg \|thumb\|Most Phu-My nad rzeką Sajgon Bitexco Financial Tower 20022012 cropped.JPG~~\|thumb~~\|[[Bitexco Financial Tower]] jeden z najwyższych budynków w Wietnamie z lądowiskiem dla helikopterów▼ ▲Basílica de Nuestra Señora, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 03.JPG\|thumb\|Katedra Notre Dame LM81_NhonHuynh_5-8-2018.jpg \| [[Landmark 81]] - najwyższy budynek w Wietnamie (2018)▼ ▲VietnamCuChiTunnels.jpg\|thumb\|Część [[Tunel Củ Chi\|tuneli Củ-Chi]] ▲Bitexco Financial Tower 20022012 cropped.JPG\|thumb\|[[Bitexco Financial Tower]] jeden z najwyższych budynków w Wietnamie z lądowiskiem dla helikopterów ▲LM81_NhonHuynh_5-8-2018.jpg \| [[Landmark 81]] - najwyższy budynek w Wietnamie (2018) </gallery> == Miasta partnerskie == Miasto prowadzi współpracę międzynarodową z<ref>Lista według zakładki {{Cytuj \| url = http://www.eng.hochiminhcity.gov.vn/eng/news/default.aspx?cat_id=598 \| tytuł = Sister Cities \| archiwum = https://web.archive.org/web/20120330080505/http://www.eng.hochiminhcity.gov.vn/eng/news/default.aspx?cat_id=598 \| data dostępu = 2009-07-17 \| zarchiwizowano = 2012-03-30}} oficjalnej strony HCM City~~{{martwy link}}~~ oraz [http://www.mofahcm.gov.vn/vi/hoptac_qt/nr041014110554/#2O2JGVsVDHhB So Ngoai Vu TP.HCM – Các địa phương kết nghĩa với TPHCM].</ref>: {{Flaga\|KOR}} [[Pusan]], [[Korea Południowa]] * {{Flaga\|LAO}} [[Champasak]], [[Laos]] * {{Flaga\|PHL}} [[Manila]], [[Filipiny]] * {{Flaga\|RUS}} [[Moskwa]], [[Rosja]] * {{Flaga\|GER}} [[Lipsk]], [[Niemcy]] * {{Flaga\|FRA}} [[Lyon]], [[Francja]] * {{Flaga\|CHN}} [[Kanton (Chiny)\|Kanton]], [[Chińska Republika Ludowa]]