Kenshin Uesugi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Dążenie do władzy: drobne redakcyjne, int., lit. |
Uesugi Kenshin Portrait from Uesugi Shrine.png |
||
| (Nie pokazano 45 wersji utworzonych przez 23 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{nihongo|'''Kenshin Uesugi'''|上杉 謙信|Uesugi Kenshin|ur. 18 lutego [[1530]], zm. 19 kwietnia [[1578]]}}
▲[[Image:Uesugi Kenshin.jpg|225px|thumb|thumb|Kenshin Uesugi]]
▲{{nihongo|'''Kenshin Uesugi'''|上杉 謙信|Uesugi Kenshin|ur. 18 lutego [[1530]], zm. 19 kwietnia [[1578]]}} - urodził się w epoce [[Sengoku (okres)|Sengoku]] w prowincji [[Prefektura Niigata|Echigo]], jako czwarty syn gubernatora wojskowego ([[shugo]]), Tamekage Nagao.
Był jednym z najsilnieszych przywódców klanu i zaciekłym rywalem [[Shingen Takeda|Shingena Takedy]]. Dzięki swojej odwadze, strategii i wierze w boga [[Wajśrawana|Bishamontena]] zyskał wśród swoich żołnierzy przydomek "boga wojny".
== Historia imienia ==
Prawdziwe imię i nazwisko Kenshina Uesugi brzmiało: Kagetora Nagao
Bywał nazywany "Smokiem z Echigo" ze względu na swoje umiejętności, które prezentował na polu bitwy. Jego odwieczny rywal [[Shingen Takeda]] nazywany był "Tygrysem z Kai". Obydwa te przydomki nie są przypadkowe, ponieważ w [[Mitologia chińska|mitologii chińskiej]] Smok i Tygrys prowadzą niekończącą się walkę o dominację. Kenshin Uesugi i Shingen Takeda znali tę historię ze względu na zainteresowanie pracami [[Sun
==
Urodził się jako czwarty syn gubernatora-generała Tamekage Nagao. Jego ojciec był znany ze zwycięstw nad Sadanorim Uesugi i Funayoshim Uesugi.
Rezultatem tych zdarzeń było przejęcie władzy w [[Prefektura Niigata|Echigo]] przez najstarszego brata Kenshina, Harukage Nagao, który popadł w konflikt z innym bratem, [[Nagao Kageyasu|Kageyasu]], w wyniku czego ten ostatni zginął. Na czas sporu Kagetora (Kenshin) został umieszczony w świątyni w [[Rizen]], gdzie spędził 7 lat (
▲Urodził się jako czwarty syn gubernatora-generała Tamekage Nagao. Jego ojciec był znany ze zwycięstw nad Sadanorim Uesugi i Funayoshim Uesugi. Jednakże w późniejszych latach popadł w konflikt z [[Ikkō-ikki]] z [[Hokuriku region|Hokuriku]], a jego polityczna władza w regionie zaczęła gwałtownie maleć na rzecz Ikkō, sytuacja w prowincji [[Prefektura Niigata|Echigo]] uległa pogorszeniu. Do rozstrzygnięcia doszło w [[1536]], kiedy ojciec Kenshina zebrał armię i pomaszerował na zachód. Jednak, podczas przemarszu przez [[Sendanno]] w [[Prefektura Toyama|prowincji Etchu]], jego oddziały zaatakował Kazuyori Enami. Tamekage zginął, a jego armia została rozbita.
▲Rezultatem tych zdarzeń było przejęcie władzy w [[Prefektura Niigata|Echigo]] przez najstarszego brata Kenshina, Harukage Nagao, który popadł w konflikt z innym bratem, [[Nagao Kageyasu|Kageyasu]], w wyniku czego ten ostatni zginął. Na czas sporu Kagetora (Kenshin) został umieszczony w świątyni w [[Rizen]], gdzie spędził 7 lat ([[1537]]-[[1544]]).
=== Dążenie do władzy ===
[[
W wieku czternastu lat, Kenshin spotkał Sadamitsu Usami'ego i wielu innych znajomych swojego zmarłego ojca. Namówili go, aby udał się do [[Prefektura Niigata|Echigo]] i zakwestionował władzę starszego brata, Harukage.
Kenshin nie chciał stawać do walki przeciwko bratu, ale w końcu został przekonany, że jest to konieczne dla dobra prowincji [[Prefektura Niigata|Echigo]]. Po serii bitew pod własnym dowództwem i Sadamitsu Usami'ego przejął kontrolę nad klanem Harukage w [[1547]]. Dalsze losy Harukage nie są jasne. Jedne źródła mówią, że pozwolono mu żyć, inne zaś, iż skazano go na karę śmierci.▼
▲Kenshin nie chciał stawać do walki przeciwko bratu, ale w końcu został przekonany, że jest to konieczne dla dobra prowincji [[Prefektura Niigata|Echigo]]. Po serii bitew pod własnym dowództwem i Sadamitsu Usami'ego przejął kontrolę nad klanem Harukage w
===Wczesne lata rządów===▼
Jego władza nad klanem [[Nagao]] była niekwestionowana, większość [[Echigo]] wciąż była niezależna od młodego wojownika. Kenshin natychmiastowo dążył do umocnienia swojej władzy w regionie, ale te plany zostały wstrzymane przez inne nie mogące czekać problemy. [[Ogasawara Nagatoki]] i [[Murakami Yoshikiyo]], dwóch daimyō z [[Prowincja Shinano|Shinano]] , poprosiło Kenshina o pomoc w walce przeciwko[[Takeda Shingen|Takedzie Shingenowi]]. W czasie, gdy Kenshin przejął władzę w [[Prefektura Niigata|Echigo]], [[Shingen]] odniósł wiele zwycięstw w [[Prowincja Shinano|Shinano]]. Podboje rodu [[Takeda|Takeda]] zagroziły pokojowi w [[Prefektura Niigata|Echigo]], Kenshin zgodził się stanąć do boju.▼
▲=== Wczesne lata rządów ===
===Uesugi i Takeda===▼
Władza Kenshina nad klanem [[Nagao]] była niekwestionowana, ale większa część [[Echigo]] wciąż była niezależna od młodego wojownika.
Wkrótce ta wojna przeszła do legendy. Początkowo zarówno Kenshin jak i Shingen byli bardzo ostrożni, nie prowadząc większych starć. Przez wiele lat rywalizacji nie doszło do większych starć, sytuacja zmieniła się podczas [[bitwy na równinie Kawanakajima|bitew na równinie Kawanakajima]]. Byli wrogami przez około 14 lat. Darzyli się wzajemnie ogromnym szacunkiem, przykładowo Shingnen podarował Kenshinowi niezwykle bogaty miecz, co ukazywało jego szacunek dla przeciwnika. Gdy Takeda zmarł w [[1573]] Uesugi przysiągł, że nie zaatakuje prowincji Kai. W ciągu 3 lat klan Uesugi i klan Takeda nawiązały ścisłą współpracę. Przykładem może być czyn Kenshina, który na wieść o bojkocie soli przez kilku dajmy z klanu [[Hōjō]] posłał ładunek tegoż surowca Takedom. Kenshin uznał, iż "wojny wygrywa się za pomocą miecza i włóczni, a nie ryżu i soli". Na co jego doradcy polityczni powiedzieli mu, że "pokój utrzymuje się za pomocą soli i ryżu, a nie miecza i włóczni".▼
▲
===Inne wydarzenia===▼
W rywalizacji między Kenshinem a Shingenem doszło do 5 słynnych potyczek ([[bitwy na równinie Kawanakajima]]). W [[1551] Kenshin został wezwany do udzielenia schronienia swojemu panu, [[Uesugi Norimasa|Uesugiemu Norimasie]], który przez kilka lat walczył w [[Region Kantō|Kantō]] z klanem [[Hōjō]]. Zgodził się udzielić schronienia jednak nie zobowiązywał się do zbrojnego ruszenia przeciwko [[Hōjō]]. W 1559 Kenshin udał się do [[Kioto|Kyotō]], by oddać hołd [[siogun|szogunowi]]. W tym samym roku Norimasa namówił go by udał się do [[Prowincja Kantō|Kantō]] i przejął tam władzę z rąk klanu [[Hōjō]]. Kenshin zajmował zamki jeden po drugim, aż do czasu przybycia do Zamku Odawara w [[Prowincja Sagami|prowincji Sagami]]. Wprawdzie zdobył i spalił miasto jednak twierdza pozostała nietknięta.▼
▲=== Uesugi i Takeda ===
Kenshin interesował się również [[Prefektura Toyama|prowincją Etchu]] rządzoną przez klany [[Jinbo]] i [[Shiina]]. Podbój tej prowincji zakończył w 1575 zajmując główny zamek klanu [[Shiina]].▼
Początkowo Kenshin i Shingen byli bardzo ostrożni, przez wiele lat nie doprowadzając do większych starć. Sytuacja zmieniła się podczas [[bitwy na równinie Kawanakajima|bitew na równinie Kawanakajima]].
Byli wrogami przez około 14 lat. Darzyli się wzajemnie ogromnym szacunkiem. Shingen podarował Kenshinowi niezwykle cenny miecz, co ukazywało jego stosunek do przeciwnika.
▲
▲=== Inne wydarzenia ===
▲W rywalizacji
▲Kenshin interesował się również [[Prefektura Toyama|prowincją Etchu]] rządzoną przez klany [[Jinbo]] i [[Shiina]]. Podbój tej prowincji zakończył w 1575, zajmując główny zamek klanu [[Shiina]].
=== Ostatnie lata życia ===▼
W 1576 Kenshin zaczął rozważać kwestię zagrożenia ze strony [[Oda Nobunaga|Nobunagi Ody]], ponieważ ten zaczął odgrywać coraz większą rolę. Po śmierci Shingena Takedy i [[Ujiyasu Hōjō]] Kenshin mógł się rozprawić z najsilniejszym podówczas wodzem. Po śmierci daimyō [[Prowincja Noto|prowincji Noto]] Uesugi rozpoczął ekspansję na tym terenie, wykorzystując wewnętrzne konflikty możnych.
W
▲===Ostatnie lata życia===
▲W [[1576]] Kenshin zaczął rozważać kwestię [[Oda Nobunaga|Ody Nobunagi]], ponieważ ten zaczął odgrywać coraz większą rolę w politycznym życiu Wysp Japońskich. Po śmierci Shingena Takedy i [[Ujiyasu Hōjō|Ujiyasuego Hōjō]] Kenshin mógł się rozprawić z najsilniejszym podówczas generałem. Po śmierci daimyō [[Prowincja Noto|prowincji Noto]] Uesugi szybko rozpoczął ekspansję na tym terenie wykorzystując wewnętrzne konflikty możnych. W odpowiedzi Oda Nobunaga wraz ze swoimi dwoma najlepszymi generałami [[Shibata Katsuie]] (柴田勝家) i [[Maeda Toshiie]] (前田利家) wyruszył do [[Tedorigawa]], by spotkać się z Kenshinem. Uesugi widząc przewagę wroga odmawiał udziału w walce, jednak gdy ulewa zniwelowała różnice między armiami, zgodził się walczyć. Shibata zarządził natychmiastowy odwrót i połączenie z główną armią Nobunagi. Następnie Kenshin wysłał część armii w kierunku [[Prowincja Kai|prowincji Kai]], manewr udał się, gdyż Nobunaga zdecydował się wysłać część armii na nocny wypad do obozu wroga. Jednak Uesugi wiedział, że tak się stanie i ufortyfikował obóz, a wszystkich żołnierzy postawił w pełnej gotowości. To zaskoczyło żołnierzy Nobunagi, których duża część poległa (ok.1/4). Nobunaga wycofał się do [[Prowincja Ōmi|prowincji Ōmi]], a Kenshin ufortyfikował część [[Prowincja Kaga|prowincji Kaga]]. Zimą 1577-1578 Uesugi Kenshin zebrał armię i wyruszył na ziemie Nobunagi. Jednak ze względów zdrowotnych nie osiągnął zamierzonego celu. [[9 kwietnia]] zatrzymał ekspansję, a [[13 kwietnia]] zmarł.
Kenshin pozostawił po sobie [[wiersz śmierci]] 「四十九年一睡の夢 一期の栄華一盃の酒」。
Czterdzieści dziewięć lat życia – jak krótki sen,<br />
życie pełne pomyślności – jak jedna czarka pełna sake.
Sprawa śmierci Kenshina jest pełna rozbieżności. Według najbardziej prawdopodobnej nabawił się on nowotworu brzucha na skutek czego zmarł. Prawdopodobna jest też wersja mówiąca o nadużywaniu alkoholu co doprowadziło do wyniszczenia oraganizmu, a następnie śmierci. Niektórzy twierdzą również, iż został on zamordowany przez [[ninja|ninję]] wynajętego przez Nobunagę. Pewne jest to, że po śmierci Uesugiego Kenshina Oda Nobunaga wypowiedział te słowa: "Teraz imperium jest moje".▼
==
▲Sprawa śmierci Kenshina jest pełna rozbieżności. Według najbardziej prawdopodobnej
Śmierć Kenshina była katastrofą dla klanu [[Uesugi]]. Władzę przejął [[Kagekatsu Uesugi|Kagekatsu]], jednak armia była wyniszczona wojnami z Takedą i Nobunagą, więc Oda Nobunaga bez większych problemów zajął [[Prefektura Niigata|prowincję Echigo]].▼
Niektórzy twierdzą, iż został on zamordowany przez [[ninja|ninję]] wynajętego przez Nobunagę. Pewne jest to, że po śmierci Kenshina Nobunaga wypowiedział te słowa: "Teraz imperium jest moje".
Po śmierci Kenshina pojawiły się spekulacje, że nie był mężczyzną lub iż był homoseksualistą, ponieważ szukano powodu dla którego nigdy się nie ożenił.▼
== Następstwa śmierci Kenshina ==
▲Śmierć Kenshina była katastrofą dla klanu [[Uesugi]]. Władzę przejął [[Kagekatsu Uesugi|Kagekatsu]], jednak armia była wyniszczona wojnami z Takedą i Nobunagą, a więc
▲Po śmierci Kenshina pojawiły się spekulacje, że nie był mężczyzną lub
{{Kontrola autorytatywna}}
{{DEFAULTSORT:Uesugi, Kenshin}}
Linia 57 ⟶ 66:
[[Kategoria:Urodzeni w 1530]]
[[Kategoria:Zmarli w 1578]]
| |||